Tên văn bản   thông tin

Mục đích viết

Thông tin cơ bản

Thông tin chi tiết (ví dụ)

Chúng ta có    thể đọc nhanh hơn?

Giúp học sinh nâng cao kĩ    năng đọc sách hiệu quả hơn

Hướng dẫn cách đọc sách nhanh và hiệu quả.

- Sử dụng một cây bút chì  làm vật dẫn đường.

- Tìm kiếm ý chính và từ    khóa.

- Mở rộng tầm mắt để đọc 5 - 7 chữ cùng lúc.

- Nghe nhạc nhịp độ nhanh trong lúc đọc.

- Đọc phần tóm tắt cuối     chương trước.

- Liên tục thúc đẩy và thử  thách khả năng của bạn.

Cách ghi chép để nắm chắc  nội dung bài  học

Giúp học sinh biết cách ghi  chép nhanh và chất lượng

Hướng dẫn cách ghi chép thông tin nhanh và nắm   thông tin hiệu quả.

- Lập ra quy tắc ghi chép:  chia rõ các phần.

- Học cách tìm nội dung chính.

- Phân tích và đối chiếu:    Thiết lập mối liên hệ giữa   các trọng tâm bài học.

Phòng tránh   đuối nước

Cung cấp kiến thức an toàn cho học sinh trong việc chống đuối nước.

Hướng dẫn kiến thức phòng chống đuối nước và an toàn cho học sinh.

- Bảo đảm an toàn ở những nơi có nước sâu, nguy       hiểm.

- Học bơi.

- Kiểm tra an toàn trước khi xuống nước.

- Tuân thủ quy tắc an toàn khi bơi lội.

Tên văn bản thông tin

Mục đích viết

Thông tin cơ bản

Thông tin chi tiết (ví dụ) 

Chúng ta có thể đọc nhanh hơn

Giới thiệu phương pháp giúp đọc nhanh hơn

Thông tin cơ bản của văn bản trên: Đưa ra phương pháp để đọc nhanh hơn.

+ Sử dụng một cây bút chì làm vật dẫn đường

+ Tìm kiếm những ý chính và các từ khóa

+ Mở rộng tầm mắt để đọc được một cụm 5- 7 chữ một lúc

+ Tập nghe nhạc nhịp độ nhanh trong lúc đọc khi bạn có một không gian riêng

+ Đọc phần tóm tắt cuối chương trước

+ Liên tục đẩy và thử thách khả năng của bạn

Cách ghi chép để nắm chắc nội dung bài học

Hướng dẫn quy tắc ghi chép để nắm chắc nội dung bài học

Thông tin cơ bản của văn bản là đưa ra các cách ghi chép trọng tâm vấn đề

- Lập ra quy tắc ghi chép: Chia rõ các phần

- Học cách tìm nội dung chính

- Phân tích và đối chiếu: Thiết lập mối liên hệ giữa các trọng tâm bài học

Phòng tránh đuối nước

Đưa ra những quy tắc an toàn trong bơi lội để phòng tránh đuối nước.

Văn bản trên thuyết minh về vấn đề phòng tránh đuối nước.

- Bảo đảm an toàn ở những nơi có nước sâu, nguy hiểm.

- Học bơi

- Kiểm tra an toàn trước khi xuống nước trong các môi trường nước cụ thể

- Tuân thủ những quy tắc an toàn khi bơi lội

Truyện

Đề tài

Bối cảnh

Nhân vật chính

Thủ pháp gây cười

Vắt cổ chày ra nước

Đả kích thói hư tật xấu

Gần gũi với đời sống thường nhật, không cụ thể không gian, thời gian

Là những nhân vật gần gũi, không có tên họ cụ thể để chỉ chung những người có thói hư, tật xấu

- Lối đối đáp

- Mâu thuẫn gây cười

- Sử các câu mang nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn

May không đi giày

Châm biếm thói xấu

Bình dị, là cuộc sống thường ngày

Là những nhân vật gần gũi, không có tên họ cụ thể để chỉ chung những người có thói hư, tật xấu

- Lối đối đáp

- Mâu thuẫn gây cười

- Sử các câu mang nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn

Khoe của

Châm biếm thói khoe khoang

Không gia, thời gian không xác định

Là những nhân vật gần gũi, không có tên họ cụ thể để chỉ chung những người có thói hư, tật xấu

- Lối đối đáp

- Mâu thuẫn gây cười

- Sử các câu mang nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn

Con rắn vuông

Châm biếm thói khoác lác

Gần gũi, Không gia, thời gian không xác định

Là những nhân vật gần gũi, không có tên họ cụ thể để chỉ chung những người có thói hư, tật xấu

- Lối đối đáp

- Mâu thuẫn gây cười

- Sử các câu mang nghĩa tường minh và nghĩa hàm ẩn

Văn bản

Luận đề

Luận điểm

Lí lẽ và bằng chứng

Bức thư của thủ lĩnh da đỏ

Bức thư của thủ lĩnh da đỏ gửi cho người muốn mua mảnh đất của họ.

Luận điểm 1: Những điều thiêng liêng trong kí ức của người da đỏ.

- Mảnh đất của người da đỏ vô cùng thiêng liêng, là người mẹ của người da đỏ.

- Bông hoa là người chị, người em.

- Dòng nước là máu của tổ tiên người da đỏ

- Những tiếng thì thầm của dòng nước chính là những tiếng nói của cha ông với thế hệ sau.

Luận điểm 2: Sự khác nhau trong cách đối xử giữa đất đai và thiên nhiên của người da trắng và người da đỏ.

- Đối với người da trắng: 

+ Đất đai là kẻ thù, khi chinh phục được sẽ càng lấn tới.

+ Họ đối xử với đất và trời như những hàng hóa, tước đoạt được rồi lại bán đi.

+ Người da trắng không có nơi yên tĩnh, không quan tâm đến bầu không khí họ đang hít thở.

- Đối với người da đỏ:

+ Đất đai là mẹ nên họ vô cùng trân quý.

+ Họ rất biết trân trọng không khí.

+ Đối xử với muôn loài như người anh em.

Luận điểm 3: Những kiến nghị của người da đỏ:

- Người da trắng phải đối xử với muông thú như những người anh em.

- Phải dạy con cháu biết quý trọng đất đai.

Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu

Bức tranh thiên nhiên giao mùa từ hạ sang thu và những tình cảm của nhà thơ.

Luận điểm 1: Mùa thu đến đột ngột và bất ngờ

- Bắt đầu là hương ổi thơm nao nức.

- Sương đủng đỉnh qua ngõ.

- Tác giả không tin mùa thu đã về: “Hình như thu đã về”.

Luận điểm 2: Cảm giác thực về mùa thu

- Tác giả quan sát thiên nhiên ở không gian rộng lớn hơn.

- Thấy được sự đổi thay của các sự vật:

+ Dòng sông khác ngày thường.

+ Chim bắt đầu vội vã.

+ Đám mây chuyển mình.

Luận điểm 3: Mùa thu thực sự đã tới

- Mùa thu được cảm nhận bằng cả kinh nghiệm lẫn suy ngẫm.

- Tác giả nhận ra sự khác thường của mưa, nắng, sấm, chớp…

Luận điểm 4: Cảm nhận, suy nghĩ, tình cảm của tác giả đối với mùa thu.

- Sự thay đổi của con người khi sang thu.

- Nhan đề thấm vào cảnh vật và con người.

Lối sống đơn giản – xu thế của thế kỉ XXI

Lối sống giản dị trong thời đại thế giới phát triển không ngừng

Luận điểm 1: Sống giản dị là gì

- Theo quan niệm của những người đề xướng ra trào lưu

+ Sống giản dị không đồng nghĩa với sống khổ hạnh 

+ Sống đơn giản là tự lắng nghe mình

Luận điểm 2: Những biểu hiện của lối sống giản dị

- Giúp thoát khỏi cạm bẫy vật chất và làm giàu cho đời sống tinh thần.

+ Biết kiềm chế lòng tham

- Nhiều danh nhân đã có lối sống như vậy

Luận điểm 3: Tiêu chuẩn của lối sống giản dị

+ Đáp ứng đầy đủ nhu cầu thiết yếu

+ Lối sống từ xưa đã được cha ông coi trọng

Cách miêu tả nhân vật

Chi tiết trong tác phẩm

Ngoại hình

Nhân vật không được khắc họa ngoại hình trong văn bản. 

Hành động

- Hồng khóc. Có khi chỉ là cay cay nơi khoé mắt, rồi lại có khi nước mắt đã ròng ròng rớt xuống hai bên mép rồi chan hòa đầm đìa ở cằm và ở cổ. 

- “Chiều hôm đó, tan buổi học ở trường ra, tôi chợt thoáng thấy một bóng người ngồi trên xe kéo giống mẹ tôi. Tôi liền đuổi theo gọi bối rối : “Mợ ơi ! Mợ ơi ! Mợ ơi

- “Xe chạy chầm chậm mẹ tôi cầm nón vẫy tôi mẹ tôi xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở”

- “lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng”

Ngôn ngữ

- Những lời đối thoại của Hồng  với bà cô đều rất phải phép,, không có gì là chưa đúng mực, cậu bé luôn cúi đầu lắng nghe dù rất bực tức. 

- “Mợ ơi ! Mợ ơi ! Mợ ơi”, ngôn ngữ tự nhiên, thân mật. 

Nội tâm

- Trong cuộc đối thoại với người cô, Hồng đã thể hiện tình yêu thương, niềm tin của mình vào người:

+ Nhận ra ý nghĩ thâm độc trong giọng nói và nét cười rất kịch của cô tôi

+ Nhận ra mục đích của người cô : Biết rõ “ nhắc đến mẹ tôi cô tôi chỉ gieo giắc vào đầu tôi những hoài nghi và khinh miệt để tôi ruồng rẫy mẹ tôi”

+ Người cô càng mỉa mai Hồng càng thương mẹ hơn. Một khao khát mãnh liệt trong suy nghĩ của Hồng đó là muốn những cổ tục đã đầy đọa mẹ thành một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ để vồ lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.

-  Niềm khát khao mong được gặp mẹ của Hồng trỗi dậy

- Cảm giác xấu hổ với đám bạn nếu đó không phải mẹ mình nhưng trên hết là sự tủi thân vì luôn mong ngóng mẹ.

Mối quan hệ với các nhân vật khác

Với nhân vật bà cô là mối quan hệ bằng mặt nhưng không bằng lòng, cậu bé dù không thíc nhưng cư xử rất phải phép.

- Với mẹ thì cậu luôn tha thiết nhớ mong từng ngày. 

Lời người kể chuyện nhận xét trực tiếp về nhân vật

Nhân vật tự kể.

Phần văn bản

Thuật ngữ được sử dụng

1. Phân vùng

Sơ lược, trọng tâm

2. Chia theo màu sắc

Trọng tâm

3. Khoanh vùng trọng tâm

Kí hiệu, trọng tâm

4. Tìm từ khóa và câu chủ đề

Từ khóa, tổng kết

5. Tự đặt câu hỏi và trả lời

Trọng tâm, câu hỏi

6. Dùng sơ đồ tóm tắt lại kiến thức đã học

Sơ đồ, nội dung chính, tóm tắt