Quan sát bảng thống kê 2.6, lược đồ 2.9, đọc thông tin trong bài, em hãy xác định: Vùng nào ở châu Âu tập trung các đô thị phát triển vào thế kỉ XIV? Vùng nào tập trung đô thị phát triển vào thế kỉ XV? Tại sao lại có sự thay đổi này?
Đọc thông tin và quan sát hình 2.6 hãy nêu vai trò của thương nhân đối với sự phát triển của đô thị châu Âu trung đại.
Vai trò của thương nhân đối với sự phát triển của đô thị châu Âu trung đại:
- Hoạt động buôn bán của thương nhân đưa đến không khí tự do cho các đô thị, góp phần phá vỡ tính chất khép kín của các lãnh địa, tạo ra sự kết nói giữa các vùng, thúc đẩy kinh tế hàng hóa phát triển, đặt cơ sở cho việc thống nhất thị trường trong nước.
- Thúc đẩy sự phát triển văn hóa, khoa học, kĩ thuật tại các đô thị trung đại.
- Là người lãnh đạo hoặc bảo trợ cho những phong trào đấu tranh chống chế độ phong kiến ở Tây Ây thời hậu kì trung đại như Văn hóa Phục hưng, Cải cách tôn giáo,...
=> Giới thương nhân là động lực phát triển của đô thị Châu Âu trung đại
Dựa vào hình 6.1 và thông tin trong bài, em hãy:
- Xác định 10 đô thị đông dân nhất ở châu Á (không tính Liên bang Nga).
- Cho biết các đô thị lớn của châu Á thường tập trung tại khu vực nào? Vì sao?
Các đô thị lớn của châu Á thường tập trung ở khu vực ven biển do có điều kiện thuận lợi cho đời sống và sản xuất, trao đổi, buôn bán với các nước.
- 10 đô thị đông dân nhất ở Châu Á (không tính LB Nga):
1. Tô-ky-ô (Nhật Bản), 2. Niu Đê-li (Ấn Độ), 3. Thượng Hải (Trung Quốc), 4. Đắc-ca (Băng-la-đét), 5. Bắc Kinh (Trung Quốc), 6. Mum-bai (Ấn Độ), 7. Ô-xa-ca (Nhật Bản), 8. Ca-ra-si (Pa-ki-xtan), 9. Trùng Khánh (Trung Quốc), 10. I-xtan-bun (Thổ Nhĩ Kỳ).
Quan sát hình 20.1 và thông tin trong bài, em hãy:
- Xác định khu vực có mật độ dân số cao nhất và thấp nhất.
- Kể tên một số đô thị ở Ô-xtrây-li-a. Cho biết các đô thị thường tập trung tại khu vực nào.
- Mật độ dân số ở Ô-xtrây-li-a:
+ Vùng có mật độ dân số cao nhất: bang Vich-to-ri-a với trên 25 người/km2.
+ Vùng có mật độ dân số thấp nhất: vùng lãnh thổ phía bắc với dưới 1 người/km2.
- Một số đô thị ở Ô-xtrây-li-a: A-đê-lai, Men-bơn, Gi-lông, Hô-bát, Can-be-ra, Xit-ni, Niu Cát-xơn, Brix-bên,…
=> Các đô thị thường tập trung tại khu vực phía đông nam lục địa Ô-xtrây-li-a (bang Vic-to-ri-a và bang Niu Xao Uây).
Đọc thông tin và quan sát lược đồ 2, hình 2.2, hãy phân tích điều kiện hình thành và biểu hiện phát triển của đô thị A-ten.
Tham khảo:
* Điều kiện hình thành:
- Điều kiện địa lí:
+ Phạm vi lãnh thổ của A-ten là một vùng đồng bằng nhỏ và hẹp thuộc bán đảo Át-ti-ca, ben biển Ê-giê, được bao quanh bởi đồi núi.
+ Đất đai cằn cối ở A-ten không phù hợp cho sản xuất lương thực, nhưng phù hợp với các loại cây lưu niên như: nho, ô-liu…
+ Ở A-ten có nhiều tài nguyên (đá quý, quặng sắt, đất sét….), nhiều vũng, vịnh kín gió, thuận lợi cho sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp.
- Điều kiện dân cư: nhiều thợ thủ công giỏi, thương nhân và nhiều thủy thủ ham thích phưu lưu đã tập trung tại A-ten.
=> Trên cơ sở điều kiện địa lí và dân cư, tới khoảng thế kỉ VIII TCN, đô thị A-ten ra đời.
* Biểu hiện phát triển: đô thị A-ten là trung tâm thương mại của Hi Lạp cổ đại.
Điều kiện hình thành và biểu hiện phát triển của đô thị A-ten:
*Điều kiện hình thành:
+ Hình thành trên vùng đồng bằng nhỏ và hẹp thuộc bán đảo At - ti - ca, ven biển Ê - giê, bao quanh bởi đồi núi
+ Đất đai, khí hậu thuận lợi cho các loại cây như nho, ô liu
+ Nhiều vũng vĩnh sâu và kín gió, thuận cho phát triển thủ công
=> Vào TK VIII TCN đô thị A - ten ra đời
*Biểu hiện phát triển:
+ Trên đồi thiêng A - cô - pô - li, nhiều ngôi đền hùng vĩ được cây dựng
+ Có quảng trường là trung tâm sinh hoạt, kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội của cư dân A - ten
+ TK V TCN, A - ten bước vào thời kì đỉnh cao về kinh tế
Quan sát hình 2.3 và dựa vào thông tin trong bài, em hãy:
- Trình bày đặc điểm đô thị hóa ở châu Âu.
- Kể tên một số đô thị có quy mô trên 5 triệu dân ở châu Âu.
- Đặc điểm đô thị hóa ở châu Âu:
+ Quá trình đô thị hóa bắt đầu với những đô thị xuất hiện từ thời cổ đại và phát triển trong thời kì trung đại.
+ Nửa cuối thế kỉ XVIII, đô thị hóa phát triển mạnh dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp ở Anh.
+ Châu Âu hiện có mức độ đô thị hóa cao với 75% dân số sống trong các đô thị (2020).
+ Mạng lưới đô thị phát triển rộng khắp với nhiều thành phố đông dân và hiện đại, các đô thị vệ tinh xuất hiện ngày càng nhiều.
- Một số đô thị có quy mô trên 5 triệu dân ở châu Âu: Ma-đrit, Bac-xê-lô-na, Pa-ri, Luân-đôn, Mat-xcơ-va, Xanh Pê-tec-bua.
Em hãy sưu tầm thông tin và một số hình ảnh về sự phát triển của các đô thị ở châu Âu.
Ví dụ: Thương nhân với sự phát triển đô thị châu Âu trung đại.
Thời trung đại, châu Âu chứng kiến quá trình hình thành và phát triển mạnh mẽ của các đô thị, đặc biệt là ở Tây Âu. Dân số của những đô thị lớn như Pa-ri (Pháp), Luân Đôn (Anh), Mi-lan và Vơ-ni-dơ (I-ta-li),… vào khoảng 70 000 đến 250 000 người, trong đó thương nhân có vai trò đặc biệt quan trọng.
Thương nhân và thợ thủ công nắm giữ hoạt động kinh tế, tài chính của các đô thị. Thương nhân lập ra các thương hội, tổ chức các hội chợ để trao đổi và buôn bán hàng hóa giữa các vùng.
Hoạt động buôn bán của thương nhân đưa đến không khí tự do cho các đô thị, góp phần phá vỡ tính chất khép kín của các lãnh địa, tạo ra sự kết nối giữa các vùng, thúc đẩy kinh tế hàng hóa phát triển, đặt cơ sở cho việc thống nhất thị trường trong nước.
Nhu cầu tìm hiểu tri thức và giải trí của thị dân, đặc biệt của thường nhân thúc đẩy sự phát triển văn hóa, khoa học, kĩ thuật tại các đô thị trung đại.
Thành thị trung đại xuất hiện vào thế kỉ XI ở châu Âu đã: *
khiến nền kinh tế nông nghiệp phát triển mạnh
khiến nền kinh tế công, thương nghiệp phát triển mạnh
khiến nền kinh tế dịch vụ phát triển mạnh
khiến ngành du lịch ở châu Âu phát triển mạnh
khiến nền kinh tế công, thương nghiệp phát triển mạnh
Câu 12. Các cuộc phát kiến địa lí ở châu Âu ( thế kỉ XIV – XV ) xuất phát từ nguyên nhân nào?
A. Sản xuất phát triển làm nảy sinh nhu cầu về thị trường, nguyên liệu, vàng bạc
B. Hoàng đế của các quốc gia phong kiến muốn quảng bá chế độ phong kiến phân quyền.
C. Các lãnh chúa phong kiến muốn mở mang bờ cõi.
D. Các chủ nô muốn tìm đường khôi phục các quốc gia cổ đại châu Âu.
Đọc thông tin trong bài và tư liệu 1.5, hãy quan sát các hình 1.6, 1.7, em hãy phân tích vai trò của thành thị đối với sự phát triển của Tây Âu trung đại.
tham khảo
- Vai trò của thành thị đối với sự phát triển của Tây Âu trung đại
+ Sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp trong thành thị đã phá vỡ kinh tế tự nhiên của các lãnh địa, tạo điều kiện cho kinh tế hàng hoá phát triển.
+ Thành thị mang lại không khí tự do và nhu cầu mở mang tri thức cho mọi người, nhiều trường đại học được thành lập, như: Bô-lô-nha (ở Ý); O-xphớt (ở Anh)….
+ Nhiều thành thị là trung tâm kinh tế, văn hoá của Tây Âu như Luân Đôn của Anh, Pa-ri của Pháp…
+ Sự ra đời và phát triển của các thành thị đã góp phần xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, xây dựng chế độ phong kiến tập quyền ở châu Âu.