Lĩnh vực

Thành tựu

Nhận xét

Tư tưởng

Nho giáo là hệ tư tưởng và đạo đức của giai cấp phong kiến Trung Quốc

Nho giáo đã đưa Trung Quốc bước vào thời kì thịnh trị, nhưng cũng chính nho giáo kìm hãm sự phát triển của khoa học kĩ thuật. 

Văn học, sử học

Đỉnh cao có thơ Đường, tiểu thuyết thời Minh-Thanh. 

Các bộ Sử kí của Tư Mã Thiên, Tốn Sử, Minh Sử,...

Các thành tựu văn-sử học của Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng trong nước mà còn ảnh hưởng đến nhiều quốc gia trong khu vực. Để lại giá trị cao đến tận ngày nay. 

Nghệ thuật

Phong phú và đa dạng. Tiêu biểu như: Tử Cấm Thành, Vạn lí trường thành, tượng Phật, các tác phẩm thư pháp, tranh thủy mặc

Ảnh hưởng đến nhiều quốc gia trong khu vực. Nhiều công trình, tác phẩm còn tồn tại đến ngày nay. 

Lĩnh vực

Biểu hiện sự hợp tác

Mục đích

Kinh tế

Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA)

- Đưa ASEAN thành khu vực sản xuất cạnh tranh trên thị trường thế giới, nâng cao năng lực cạnh tranh của ASEAN, tăng tính hấp dẫn đối với đầu tư nước ngoài.

Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC)

- Tạo ra một thị trường chung ASEAN, thông qua việc thúc đẩy tự do lưu thông hàng hoá, dịch vụ, đầu tư và lao động trong khu vực.

Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP)

- Hướng tới hình thành Hiệp định Thương mại Tự do Đông Á (CEPEA).

Hiệp định Thương mại Dịch vụ ASEAN (ATISA)

- Từng bước tự do hoá, tạo thuận lợi thương mại hàng hoá và dịch vụ, cải thiện cơ hội đầu tư.

- Thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên ASEAN

- Thúc đẩy thương mại, đầu tư giữa ASEAN và Nhật Bản.

Văn hóa

Uỷ ban liên Chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR)

- Thúc đẩy nhận thức và bảo vệ các quyền con người trong các tầng lớp nhân dân ASEAN, tăng cường hợp tác giữa chính phủ các nước thành viên.

Đại hội Thể thao Đông Nam Á (SEA Games)

- Tăng cường tình hữu nghị, đoàn kết, sự hiểu biết lẫn nhau giữa các nước;

- Nâng cao thành tích, kĩ thuật, chiến thuật các môn thể thao để có cơ sở tham gia các đại hội thể thao lớn hơn.

Chương trình Tàu Thanh niên Đông Nam Á và Nhật Bản (SSEAYP)

- Tăng cường mối quan hệ giao lưu, hữu nghị giữa thanh niên các nước ASEAN và thanh niên Nhật Bản.

- Hội nghị Bộ trưởng Thể thao ASEAN;

- Hội nghị Bộ trưởng Giáo dục ASEAN...

- Củng cố và làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa các quốc gia thành viên trên mọi lĩnh vực.

Lĩnh vực

Thành tựu

Kĩ thuật

- Lĩnh vực luyện kim: phương pháp luyện gang thành sắt, phương pháp

luyện sắt thành thép,…

- Lĩnh vực giao thông vận tải: tàu thuỷ của R, Phơn-tơn…

- Lĩnh vực nông nghiệp: máy thu hoạch lúa mì…

- Lĩnh vực quân sự: đại bác, súng trường,...

- Lĩnh vực thông tin liên lạc: máy điện thoại,…

Khoa học tự

nhiên

- Năm 1859, Sác-lơ Đác-uyn công bố thuyết tiến hóa;

- Năm 1860, G. Men-đen công bố các nghiên cứu về di truyền.

- Năm 1869, Đ.I.Men-đê-lê-ép công bố Bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá

học.

- Năm 1898, Pi-e Quy-ri, Ma-ri Quy-ri tìm ra năng lượng phóng xạ.

Khoa học xã hội và hành vi

- Tâm lý học với hai nhà tiên phong là I. Páp-lốp và S. Phroi.

- Học thuyết chủ nghĩa xã hội khoa học của C.Mác, Ph.Ăng-ghen

Văn học

- Các tác phẩm tiêu biểu: Đông Gioăng của Lo Bai-rơn; Tấn trò đời của Ban-dắc; vở kịch thơ Phao của G. Gớt; Những người khốn khổ của Vích-to

Huy-gô; Chiến tranh và hoà bình của Lép Tôn-xtôi,…

Nghệ thuật

- Xuất hiện các nhà soạn nhạc thiên tài: V.A.Mô-da, L.Bét-tôven,

Trai-cốp-xki,…

- Trường phái hội họa Ấn tượng ra đời.

Lĩnh vực

cải cách

Nội dung

Ý nghĩa

Chính trị

- Thành lập chính phủ mới, xoá bỏ tình trạng cát cứ.

- Ban hành Hiến pháp năm 1889.

- Đưa quý tộc tư sản hoá và đại tư sản lên nắm quyền.

- Xóa bỏ tình trạng cát cứ, thống nhất về lãnh thổ.

- Xác lập chế độ quân chủ lập hiến.

Kinh tế

- Thống nhất tiền tệ và thị trường, cho phép mua bán ruộng đất và tự do kinh doanh.

- Xây dựng đường xá, cầu cống...

- Thống nhất thị trường dân tộc.

- Mở đường cho kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển.

Khoa học,

giáo dục

- Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học - kĩ thuật trong chương trình giảng dạy.

- Cử học sinh ưu tú du học ở phương Tây.

- Nâng cao dân trí; đào tạo nhân lực; bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.

- Là cơ sở, động lực quan trọng để để phát triển kinh tế - xã hội,…

Quân sự

- Tổ chức và huấn luyện quân đội theo kiểu phương Tây, thực hiện chế độ nghĩa vụ thay cho chế độ trưng binh.

- Phát triển công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí....

- Học tập các chuyên gia quân sự nước ngoài về lục quân, hải quân.

- Hiện đại hóa quân đội.

- Giúp Nhật Bản xây dựng được lực lượng quân sự hùng hậu.

Lĩnh vực

Thành tựu tiêu biểu

Hành chính

Chia cả nước thành 30 tỉnh và 1 phủ (Thừa Thiên).

Luật pháp

Năm 1815, nhà Nguyễn ban hành bộ Hoàng Việt luật lệ (còn gọi là Luật Gia Long)

Nông nghiệp

Khai hoang, lập được hai huyện mới là Tiền hải (Thái Bình) và Kim Sơn (Ninh Bình).

Thủ công nghiệp

Đúc được Cửu đỉnh (chín chiếc đỉnh đồng đặt trước sân Thế Miếu)

Văn học

Nhiều tác phẩm văn hóa có giá trị, như: Truyện Kiều của Nguyễn Du; Lục Vân Tiên của Nguyễn Đình Chiểu,…

Nghệ thuật

biểu diễn

Nhã nhạc (nhạc cung đình) phát triển đến đỉnh cao.

Văn nghệ dân gian xuất hiện hàng loạt làn điệu dân ca.

Hội họa

Hội họa phát triển với nhiều dòng tranh dân gian, tiêu biểu là tranh Đông Hồ (Bắc Ninh), tranh Hàng Trống,...

Kiến trúc,

điêu khắc

Các công trình nổi tiếng như: kinh thành Huế, chùa Thiên Mụ, Cửu đỉnh (Thừa Thiên Huế),…

Lịch sử

Nhiều công sử học được biên soạn, như: Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Đại Nam thực lục (Quốc sử quán triều Nguyễn), Lịch triều hiến chương loại chí (Phan Huy Chú),…

Địa lí

Nhiều công trình địa lí có giá trị, như: Nhất thống địa dư chí (Lê Quang Định), Gia Định thành thông chí (Trịnh Hoài Đức),...

Y dược học

Bộ sách Hải Thượng y tông tâm lĩnh của danh y Lê Hữu Trác