văn bản Tôi đi học còn có sự kết hợp của miêu tả, và biểu cảm

Các văn bản tự sự đã học ở lớp 9 so với nội dung về kiểu văn bản đã học ở các lớp dưới

- Giống: đều lấy tự sự làm phương thức biểu đạt chính, làm nên thành phần cơ bản của văn bản tự sự

- Khác: chương trình ngữ văn 9 giới thiệu thành phần khác trong văn bản tự sự, miêu tả (tả cảnh, nội tâm), nghị luận, độc thoại, đối thoại, các yếu tố này bổ sung cho nhau

Về hình thức, văn bản là một bài thơ văn xuôi không ràng buộc bởi luật thơ và cũng không có vần. Tuy nhiên bài thơ vẫn có âm điệu nhịp nhàng.

Bài thơ có sự kết hợp của các phương thức biểu đạt là biểu cảm và tự sự, miêu tả.

a, Khi muốn truyền đạt một vấn đề nào đó cho cấp dưới, cho mọi người nhằm phổ biến nội dung thì người ta dùng văn bản hành chính.

b, Mỗi văn bản có mục đích riêng:

- Mục đích thông báo nhằm phổ biến một nội dung

- Mục đích đề nghị nhằm đề xuất một nội dung, yêu cầu

- Mục đích của báo cáo là để thông tin trình bày cho cấp trên biết

c, Ba loại văn bản này có sự giống nhau ở cách thức trình bày, cụ thể là về hình thức với các mục đích và trình tự giống nhau.

d, Những loại văn bản tương tự: biên bản, hợp đồng, giấy chứng nhận, đơn từ, điện chúc mừng, hỏi thăm…

Với các trường hợp này, không thể dùng các câu đã biến đổi cấu trúc để thay cho những câu gốc trong đoạn trích được. Cụ thể:

- Ở trường hợp thứ nhất: thư ông viết cho cháu thì đối tượng trước hết không thể là bố mẹ cháu.

- Ở trường hợp thứ hai: khi con cái bị bắt nạt, thì bố mẹ phải giúp đỡ con trước, sau đó mới nhờ đến thầy cô giáo.

a. 

- Câu gốc: có 2 vế, vế đầu nêu băn khoăn về một điều chưa rõ, vế sau đưa ra một dự đoán nhằm giải thích cho điều chưa rõ ở trên. 

- Nếu đổi cấu trúc thành câu thay đổi thì lời giải thích lại xuất hiện trước điều băn khoăn. Đặt câu thay đổi cấu trúc vào văn bản sẽ thấy không hợp lí. 

b. 

- Quan sát câu gốc và câu thay đổi có thể thấy sự khác biệt về nghĩa: hai vế “điều quá nghiêm trọng” và “căn bệnh hết cách chữa” được đặt trong quan hệ tăng tiến. Đã là quan hệ tăng tiến thì vế sau phải diễn đạt tính chất ở mức cao hơn vế trước. Câu thay đổi cấu trúc đã đảo ngược tương quan này, vì đó là điều không ổn.

So sánh phần mở bài và kết bài của bài văn tự sự và thuyết minh

- Mở bài

    + Điểm giống nhau: đều có chức năng giới thiệu đối tượng

    + Điểm khác nhau:

        • Mở bài trong văn bản thuyết minh: giới thiệu đối tượng, mục đích thuyết minh

        • Mở bài trong văn bản tự sự giới thiệu thời gian, địa điểm xảy ra câu chuyện, nhân vật chính…

- Kết bài

    + Điểm giống nhau: phần cuối của nội dung chính

    + Điểm khác nhau:

        • Văn bản tự sự: là suy nghĩ, cảm xúc khi kết thúc câu chuyện.

        • Văn bản thuyết minh: chừng nào người đọc cảm thấy tiếp nhận hết được những thông tin của đối tượng.

So với văn nghị luận hiện đại, văn nghị luận trung đại có những sự khác biệt:

   - Từ ngữ cổ, cách diễn đạt cổ, những hình ảnh có tính ước lệ, câu văn được viết theo lối biền ngẫu, sóng đôi nhịp nhàng, sử dụng nhiều điển tích, điển cố. Viết bằng chữ Hán, thường được chia ra theo chức năng và mục đích sử dụng, thường gắn với những sự kiện lịch sử trọng đại.

   - Nghị luận trung đại thể hiện rõ thế giới quan con người trung đại: tư tưởng "mệnh trời", đạo "thần chú", lí tưởng nhân nghĩa…

   Ngược lại với những đặc điểm trên, văn nghị luận hiện đại thường có lối viết giản dị, câu văn gần với đời sống hằng ngày.