Cảnh khuya, Rằm tháng giêng, Tiếng gà trưa.

Tham khảo:

Các tác phẩm truyện và kí gồm:1. Đoạn trích Bài học đường đời đầu tiênTrích từ chương I tác phẩm Dế Mèn phưu lưu kí của Tô HoàiThể loại: truyện đồng thoạiPhương thức biểu đạt: miêu tả, tự sự, biểu cảmNội dung chính: Dế Mèn miêu tả lại chân dung của mình, bày trò trêu chị Cốc gây nên cái chết cho Dế Choắt và nhận được bài học đầu tiên trong day dứt, ân hậnNghệ thuật: Miêu tả loài vật đặc sắc, độc đáo, sinh độngSử dụng ngôi kể thứ nhất - Dế Mèn, rất tự nhiên khiến câu chuyện thêm phần hấp dẫnNgôn ngữ gần gũi, giản dị nhưng mang sức gợi hình rất lớn.

Xem thêm

2. Sông nước Cà MauTrích từ chương XVIII truyện Đất Rừng Phương Nam của Đoàn GiỏiThể loại: truyện dàiPhương thức biểu đạt: miêu tảNội dung chính: Tái hiện lại bức tranh thiên nhiên lớn, hoang dã và khung cảnh cuộc sống của vùng sống nước Cà Mau rất sống độngNghệ thuật: Miêu tả từ bao quát vừa cụ thể khiến cho người đọc ấn tượng mạnh mẽNgôn ngữ miêu tả sinh động, cụ thể, giàu sức tạo hình.

Xem thêm

3. Bức tranh của em gái tôiTác giả Tạ Duy AnhThể loại: Truyện ngắnPhương thức biểu đạt: Miêu tả, tự sự, biểu cảmNội dung chính: Sự hồn nhiên, trong sáng của tâm hồn cô em gái Kiều Phương và tấm lòng nhân hậu đã giúp người anh nhận ra những suy nghĩ sai trái của mìnhNghệ thuật:Ngôi kể thứ nhất - nhân vật người anh, câu chuyện được kể lại sinh động, chân thựcNghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc

Xem thêm

4. Vượt thácTrích trong tác phẩm Quê nội của Võ QuảngThể loại: Truyện dàiPhương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảmNội dung chính: Cảnh vượt thác của con thuyền do dượng Hương Thư chỉ huy trên sông Thu Bồn. Qua đó thấy được cuộc sống vất vả, vật lộn với thiên nhiên để sinh tồn của con người.Nghệ thuật:Nghệ thuật miêu tả chân dung con người khi hoạt động chính xác, giàu tính tạo hìnhNgôn ngữ tinh tế, chọn lọc, chính xác

Xem thêm

5. Buổi học cuối cùngTác giả: An-phông-xơ Đô-đêThể loại: truyện ngắnPhương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảmNội dung chính: tái hiện lại buổi học tiếng Pháp cuối cùng ở miền quê vùng An-dát, nơi bị quân Phổ chiến đóng và hình ảnh của thầy Ha-men trong cái nhìn tâm trạng của chú bé PhrăngNghệ thuật: Nghệ thuật xây dựng nhân vật qua miêu tả ngoại hình, cử chỉ lời nói và tâm trạng của họ: thầy giáo Ha-men, chú bé PhrăngLựa chọn ngôi kể thứ nhất - chú bé Phrăng, khiến cho câu chuyện trở nên chân thật, sống động, cảm xúc của nhân vật được khai thác một cách tự nhiên.

Xem thêm

6. Cô TôTác giả: Nguyễn TuânThể loại: bút kí Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảmNội dung chính: Cảnh thiên nhiên và sinh hoạt của con người trên vùng đảo Cô Tô thẩ trong sáng và tươi đẹp. Bài văn cho ta hiểu biết về Cô Tô và yêu mến hơn vùng đất của Tổ quốcNghệ thuật:Ngôn ngữ điêu luyệnSự miêu tả tinh tế, chính xác, giàu hình ảnh và cảm xúc7. Cây tre Việt NamTác giả: Thép MớiThê loại: kíPhương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảmNội dung chính: Khẳng định cây tre là người bạn thân thiết lâu đời của người nông dân và nhân dân Việt Nam, mang vẻ đẹp bình dị và nhiều phẩm chất quý báu. Cây trẻ đã trở thành một biểu tượng của đất nước, con người Việt Nam.Nghệ thuậtSử dụng nhiều chi tiết, hình ảnh chọn lọc mang ý nghĩa biểu tượngSử dụng rộng rãi và thành công phép nhân hóaLời văn giàu cảm xúc và nhịp điệu8. Lòng yêu nướcTác giả: I-li-a Ê-ren-buaThể loại: tùy bútPhương thức biểu đạt: biểu cảm, nghị luậnNội dung: Lòng yêu nước tha thiết của tác giả và những người dân Xô Viết trong hoàn cảnh thử thách gay gắt của cuộc chiến tranh vệ quốc.Nghệ thuật: Hình ảnh chọn lọc, giàu cảm xúcDẫn chứng cụ thể với biện pháp so sánh thành côngLập luận chặt chẽ9. Lao xaoTrích Tuổi thơ im lặng của Duy KhánThể loại: kíPhương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảmNội dung: Bức tranh sinh động, nhiều màu sắc về thế giới các loài chim ở đồng quêNghệ thuật:Quan sát tinh tường, vốn hiểu biết phong phú về các loài chim, miêu tả tỉ mỉĐậm chất văn hóa dân gian với các thể loại: đồng dao, cổ tích, thành ngữCác tác phẩm thơ gồm:1. Đêm nay Bác không ngủSáng tác năm 1951, của tác giả Minh HuệHoàn cảnh sáng tác: Trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1950, Bác Hồ trực tiếp ra mặt trận theo dõi và chỉ huy cuộc chiến đấu của bộ đội và nhân dân ta.Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảmNội dung: Tấm lòng yêu nước sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân; tình cảm kính yêu, cảm phục của người chiến sĩ đối với vị lãnh tụNghệ thuật:Thể thơ 5 chữ, nhiều vần liền tạo nên nhịp điệu, nhạc tính cho bài thơKết hợp giữa lối kể chuyện, miêu tả, biểu cảm với những chi tiết giản dị, chân thực và cảm động2. LượmSáng tác năm 1949, của Tố HữuHoàn cảnh sáng tác: trong thời kì kháng chiến chống PhápPhương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảmNội dung: Khắc họa hình ảnh chú bé liên lạc Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm. Dù đã hi sinh song hình ảnh của em vẫn còn mãi với quê hương, đất nước và trong lòng mọi người.Nghệ thuật:Thể thơ bốn chữ giàu nhạc điệuSử dụng nhiều từ láy có giá trị gợi hình và giàu âm điệu3. Mưa (đọc thêm)Sáng tác năm 1967, của Trần Đăng KhoaĐược rút từ tập thơ Góc sân và khoảng trời - tập thơ đầu tay của ôngPhương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảmNội dung: Miêu tả sinh động cảnh vật thiên nhiên trong và sau cơn mưa rào ở làng quê. Đồng thời cũng cho thấy tài quan sát và miêu tả thiên nhiên một cách hồn nhiên, tinh tế và độc đáo của tác giả.Nghệ thuật:Sử dụng rộng rãi phép nhân hóaThể thơ tự do, nhịp ngắn và nhanh đã tạo được không khí khẩn trương, bất ngờ của cơn mưa rào mùa hạ.Các văn bản nhật dụng gồm:1. Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sửBài viết của tác giả Thúy Lan, được đăng trên báo Người Hà Nội Nội dung: Hơn một thế kỉ qua, cầu Long Biên đã chứng kiến bao sự kiện lịch sử hào hùng, bi tráng của Hà Nội. HIện nay, tuy đã rút về vị trí khiêm nhường nhưng cầu Long Biên vẫn mãi mãi trở thành một nhân chứng lịch sử, không chỉ riêng Hà Nội mà của cả nướcNghệ thuật: Phép nhân hóa được dùng để gọi cầu Long BiênLối viết giàu cảm xúc tạo nên sự hấp dẫn của bài văn2. Bức thư của thủ lĩnh da đỏTác giả Xi-át-tơn, thủ lĩnh của người da đỏHoàn cảnh ra đời: Đây là bức thư trả lời yêu cầu mua đất của Tổng thống Mĩ Phreng-klin của thủ lĩnh người da đỏ Xi-át-tơn.Phương thức biểu đạt: nghị luận. biểu cảm, tự sựNội dung: Đưa ra vấn đề có ý nghĩa toàn nhân loại là con người phải sống hòa hợp với thiên nhiên, phải chăm lo bảo vệ môi trường và thiên nhiên như bảo vệ mạng sống của chính mình.Nghệ thuật:Giọng văn đầy sức truyền cảmPhép so sánh, nhân hóa điệp ngữ phong phú đa dạng3. Động Phong NhaTác giả: Trần HoàngNội dung: Động Phong Nha ở miền tây tỉnh Quảng Bình được xem là kì quan thứ nhất (Đệ nhất kì quan). Động Phong Nha đã và đang thu hút khách tham quan trong và ngoài nước. Chúng ta tự hào vì đất nước có động Phong Nha cũng như những thắng cảnh khác.Nghệ thuật: Quan sát tỉ mỉ, miêu tả chi tiết, cẩn thận với những con số chính xácNgôn ngữ chân thực, giản dị nhưng giàu sức gợi hình và gợi cảm

Tk

- Sông núi nước Nam của Lý Thường Kiệt.

- Phò giá về kinh của Trần Quang Khải.

- Côn Sơn ca của Nguyễn Trãi.

- Sau phút chia li của Đặng Trần Côn.

- Quan Đèo Ngang của bà Huyện Thanh Quan.

- Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến.

- Tĩnh dạ tứ của Lý Bạch.

- Xa ngắm thác núi Lư của Lý Bạch.

- Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương.

- Thiên Trường vãn vọng của Trần Nhân Tông.

- Hồi hương ngẫu thư của Hạ Tri Chương.

- Bài ca nhà tranh bị gió thu phá của Đỗ Phủ.

 

TRường mình mới học nấy đấy thôi bạn

Sông núi nước Nam-Lý Thường Kiệt.Phò giá về kinh-Trần Quang Khải.Qua đèo ngang-Huyện Thanh Quan.Bạn đến chơi nhà-Nguyễn Khuyến.Bánh trôi nước-Hồ Xuân Hương.Hồi hương ngẫu thư-Hạ Tri Chương.Bài ca bị gió thu tàn phá-Đỗ PhủCảnh khuya-Hồ Chí Minh.

Tham khảo:

Hồ Chủ tịch không những là vị lãnh tụ vĩ đại, người cha già của dân tộc Việt Nam mà còn là một thi sĩ nổi tiếng.

Đọc bài thơ Cảnh khuya em càng thấy rõ hơn tâm hồn thi sĩ và tấm lòng của người chiến sĩ trong Bác. Em thấy say mê cảnh đẹp hùng vĩ nên thơ của núi rừng Việt Bắc - cái nôi của cách mạng. Em cũng rất khâm phục, kính yêu lòng yêu nước vĩ đại của Bác:

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.

Bức tranh thiên nhiên đẹp của rừng Việt Bắc thể hiện ở ngay câu thơ đầu:

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

Cảnh thiên nhiên của núi rừng Việt Bắc bỗng trở nên thơ mộng hơn, tươi đẹp hơn nhờ biện pháp so sánh tài tình và độc đáo:

Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Âm thanh mới trong trẻo, du dương, ngân nga làm sao. Âm “a” cuối câu gợi nên cung bậc của tiếng suối đều đặn, miên man, mang lại cho tâm hồn em một âm hưởng thiết tha, ngọt ngào, mà sâu lắng.

Nghệ thuật so sánh còn tạo ra một vẻ đẹp mới cho hình ảnh thơ: Bác biến dòng suối thành tiếng hát, một âm thanh rất trong trẻo, trẻ trung. Tiếng suối như có hồn của người nghệ sĩ. Bác đứng dưới rừng Việt Bắc thưởng thức tiếng suối, thưởng thức cảnh thiên nhiên của núi rừng khi đã về khuya. Phải rất say mê, chan hòa với thiên nhiên, hòa hợp thán thiết với thiên nhiên Bác mới nhìn thấy vẻ đẹp của thiên nhiên như thế. Thiên nhiên tạo ra vẻ đẹp trong tâm hồn Bác. Đọc đến đây dẫu không phải là người nghệ sĩ, không thân thiết được với thiên nhiên như Bác, em cũng thấy lòng mình rung động mãnh liệt. Em thấy vỏ cùng sung sướng, xúc động và em như thấy con suôi hiện ra trước mắt mình thật lung linh, huyền ảo.

Nếu như tiếng suối làm cho cảnh vật tĩnh lặng, sâu lắng thì ánh trăng làm cho cảnh vật thơ mộng hơn:

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa

Trăng tròn vành vạnh tỏa ánh sáng xuống trần gian. Những lùm cây rậm rạp được trăng chiếu xuống trông như những sợi kim tuyến lấp lánh trang điểm trêm mái tóc bồng bềnh của nàng thiếu nữ. Trăng soi qua kẽ lá, chiếu xuống đất tạo thành muôn vàn những đốm trắng nhỏ li ti trên mặt đất lấm tấm như hoa gấm. Trăng, cây cổ thụ, bóng hoa tuy ở ba tầng bậc khác nhau nhưng chúng không cách biệt mà gắn bó, đan xen vào nhau, lồng vào nhau, tôn thêm vẻ đẹp cho nhau. Chúng cũng sống động lên nhờ từ “lồng”. Trước mắt em là một bức tranh tươi đẹp, các nét cảnh hòa quyện đan xen khiến cho bức tranh đó làm em say mê, ngây ngất.

Cảnh rừng Việt Bắc rất phong phú nhưng Bác chỉ khắc họa một vài nét: ánh trăng, tiếng suối. Tuy nhiên em vẫn hình dung thấy một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp trong tâm hồn tinh tế, nhạy cảm của Người.

Phải chăng Bác thao thức, chưa ngủ vì cảnh thiên nhiên quá đẹp?

Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ

Nghệ thuật so sánh này gây được ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc. Cảnh rừng Việt Bắc như một bức tranh - “như vẽ “một bức tranh tươi đẹp nhưng cũng hết sức hoàn hảo, có trăng, có suối, có bóng hoa, có cây cổ thụ. Hai lần tác giả dùng biện pháp so sánh trong bài nhitog mỗi lần so sánh, mang đến một vẻ đẹp tươi khác nhau. Nhờ đó cảnh rừng Việt Bắc hiện ra cụ thể hơn. Hãy trở lại với tâm hồn của Bác. Bác muôn vàn kính yêu của chúng ta quả là một người có tâm hồn yêu thiên nhiên và yêu nước sâu sắc. Khác với người xưa, Bác không những yêu thiên nhiên mà Bác còn lo lắng cho nước nhà, lo cho giang sơn tươi đẹp:

Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà

Cảm xúc khâm phục Bác càng dâng lên trong em. Câu thơ đã lí giải toàn bộ nguyên do vì sao Bác không ngủ: vì lo nỗi nước nhà.

Nhờ câu thơ này em hiểu ra hoàn cảnh của Bác lúc đó. Có lẽ đã bao đêm Bác thao thức không ngủ như thế này vì Bác lo cho dân, cho nước. Rồi đêm nay, giữa núi rừng Việt Bắc, bất chợt gặp khung cảnh thiên nhiên vô cùng tươi đẹp, lòng Bác tràn trề cảm xúc và đã bật ra những vần thơ chứ không phải Bác ngắm cảnh để làm thơ. Điều ấy càng khiến em xúc động. Em càng kính yêu, khâm phục vô bờ bến đốì với tâm hồn, trái tim vĩ đại của Bác.

Đọc Cảnh khuya em vừa say mê với cảnh vừa khâm phục phẩm chất và tâm hồn của Bác. Đọc bài thơ em bắt gặp tâm hồn của người thi sĩ và tấm lòng của người chiến sĩ. Tâm hồn ấy, tấm lòng ấy kết hợp hài hòa trong con người Bác. Bác không bao giờ xao lãng việc nước, xao lãng việc quân dù chỉ trong một chút thư giãn với thiên nhiên hay một thoáng mơ màng sau một ngày làm việc vất vả. Từ đó em càng thấy kính trọng, tôn kính Người.

Chúc bạn học tốt!