Ở người, alen A quy định không bị bệnh N trội hoàn toàn so với alen a quy định bị bệnh N, alen B quy định không bị bệnh M trội hoàn toàn so với alen b quy định bị bệnh M. Hai gen này nằm ở vùng không tương đồng trên nhiễm sắc thể giới tính X và giả sử cách nhau 20cM. Người phụ nữ (1) không bị bệnh N và M kết hôn với người đàn ông (2) chỉ bị bệnh M, sinh được con gái (5) không bị hai bệnh trên. Một cặp vợ chồng khác là (3) và (4) đều không bị bệnh N và M, sinh được con trai (6) chỉ bị bệnh M và con gái (7) không bị bệnh N và M. Người con gái (7) lấy chồng (8) không bị hai bệnh trên, sinh được con gái (10) không bị bệnh N và M. Người con gái (5) kết hôn với người con trai (6), sinh được con trai (9) chỉ bị bệnh N. Biết rằng không xảy ra đột biến mới ở tất cả những người trong các gia đình trên. Dựa vào các thông tin trên, hãy cho biết, trong các kết luận sau, có bao nhiêu kết luận đúng?
(1) Người con gái (10) có thể mang alen quy định bệnh M.
(2) Xác định được tối đa kiểu gen của 5 người trong các gia đình trên.
(3) Người phụ nữ (1) mang alen quy định bệnh N.
(4) Cặp vợ chồng (5) và (6) sinh con thứ hai là con trai có thể không bị bệnh N và M.
(5) Người con gái (7) có thể có kiểu gen \(X^a_bX^a_B\) .
(6) Xác suất sinh con thứ hai là con gái không bị bệnh N và M của cặp vợ chồng (5) và (6) là 12,5%.
3. 1. 4. 2. Hướng dẫn giải:Từ đề bài ta xây dựng sơ đồ phả hệ như sau:
Cả hai bệnh đều do alen lặn nằm trên vùng không tương đông của NST X gây nên => Biết được kiểu gen của 5 người đàn ông (2, 4, 6, 8, 9) trong phả hệ như sau:
I.2 và II.6 bị bệnh M có kiểu gen: \(X^A_bY\)
- I.4, II. 8 đều bình thường có kiểu gen: \(X^A_BY\)
- III. 9 bị bệnh N sẽ có kiểu gen: \(X^a_BY\)
+ Vì người nam II.6 bị bệnh => mẹ I.3 phải mang alen b (\(X^-_BX_b^-\)), và alen lặn này có thể sẽ truyền cho con gái II.7 và có thể sẽ truyền cho cháu gái III.10 => (1) đúng
+ Ngoài kiểu gen của 5 người đàn ông thi ta có thể xác định được kiểu gen của người đàn bà II5 cụ thệ như sau: Vì con trai bị bệnh N không bị bệnh M => II.5 phải mang 1 NST \(X^a_B\); Mặt khác II.5 phải nhận một NST từ bố I.2 (bị bệnh M không bị bệnh N: \(X^A_bY\) => kiểu gen của II.5 phải là: \(X^A_bX^a_B\) => (2) sai.
+ Người cháu trai III.9 bị bệnh N (mang alen a) => alen này phải nhận từ mẹ II.5 và mẹ II.5 lại nhận từ bà ngoại I.1 (vì bố II.6 và ông I.2 không mang alen lặn này) => (3) đúng
+ Vì người mẹ II.5 có kiểu gen \(X^A_bX^a_B\) (khoảng cách giữa A và B là 20cM => có thể xảy ra hoán vị và hình thành giao tử \(X^A_B\)=> họ sinh đứa con trai thứ hai có thể không mắc cả hai bệnh trên (do trường hợp hoán vị) => (4) đúng
+ II.7 phải nhận 1giao tử \(X^A_B\) từ bố II.4 => (5) sai
+ Xác suất sinh con thứ hai là con gái không bị bệnh N và M của cặp vợ chồng (5) và (6) là: \(X^A_bX^a_B\) x \(X^A_bY\)
TH1: Không hoán vị: \(\frac{1}{2}X^A_b.\frac{1}{2}X^a_B=\frac{1}{4}=0,25\)
TH2: Có xả ra hoán vị: \(\frac{1}{2}X^A_b.\frac{1}{2}\left(X^a_B,X^A_B\right)=\frac{1}{4}=0,25\)
Vậy xác suất cả 2 TH là: 0,5 => (6) sai