2. Nam quốc sơn hà – Bài thơ thần khẳng định chân lí độc lập của đất nước

     Bài thơ được coi như bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của nước ta. Qua đó, nhà thơ khẳng định chủ quyền của dân tộc là chân lý không bao giờ thay đổi. Bất cứ thế lực thù địch nào lăm le bờ cõi nước Nam ta sẽ chuốc lấy thất bại thảm hại.

Câu văn cho thấy tác giả đã liên hệ bối cảnh văn hóa là:

- Trong chữ Hán, chữ "đế" và chữ "vương" đều dịch là "vua", đều là đại diện cho nước cho dân. Tuy nhiên "đế" bao giờ cũng cao hơn "vương".

 - Trong xã hội phong kiến Trung Hoa thường tồn tại vị hoàng đế có uy quyền tuyệt đối trong một triều đại chính thống, còn lại người đứng đầu các nước nhỏ yếu bốn phương nếu quy phục sẽ được phong vương.

- Tại Việt Nam dưới thời Bắc thuộc, ngay cả thủ lĩnh các cuộc khởi nghĩa cũng chỉ gắn với chữ "vương" như "Trưng Nữ Vương" (Trưng Trắc - Trưng Nhị), "Triệu Việt Vương" (Triệu Quang Phục), Bố Cái Đại Vương (Phùng Hưng), "Tiền Ngô Vương" (Ngô Quyền).

Luận điểm 1: Chân lí độc lập chủ quyền của nước ta 

--> Lí lẽ và bằng chứng: Phân tích từ "vương" đặt trong bối cảnh xã hội phong kiến lúc bấy giờ 

Luận điểm 2: Khẳng định quyền độc lập và tính chất chính nghĩa của việc phần chia lãnh thổ.

--> Lí lẽ dẫn chứng: phân tích cụm từ "định phận tại thiên thư" 

Luận điểm 3: Cho người đọc thấy được hành động ngang ngược và dã man của quân giặc đồng thời khơi gợi tinh thần yêu nước, trách nghiệm của mỗi người trước vận nước đang lâm nguy 

--> Lí lẽ dẫn chứng: Phân tích các từ "nghịch lỗ", "Như hà"

Luận điểm 4: Lời thơ vang lên như một lời hiệu triệu khẳng định quân Đại Việt nhất định đại thắng, quân xâm lược sẽ thất bại thảm hại 

--> Lí lẽ dẫn chứng: phân tích từ ""nhữ đẳng", "thủ bại hư".

- Văn bản trên nhằm mục đích khẳng định một chân lý độc lập dân tộc là bất diệt. 

- Quan điểm của tác giả: khẳng định tính chân lý độc lập dân tộc Việt Nam là điều không ai có thể phủ nhận và được phép xâm phạm đến nó.

Các luận điểm của bài văn được sắp xếp giống hệt cách sắp xếp luận điểm của bài thơ "Nam quốc sơn hà". Cách sắp xếp ấy tạo nên một bố cục logic, tuần tự giúp người đọc dễ dàng nắm bắt được nội dung tác giả muốn truyền đạt đồng thời là nội dung của bài thơ.

     Ở đoạn văn đầu tiên, tác giả đề cập đến sự phân biệt "đế" và "vương" trong xã hội phong kiến Trung Hoa nhằm làm rõ chữ "đế" trong câu thơ "Nam quốc sơn hà Nam đế cư"( ý chỉ vua của nước ta cũng ngang đế với bên Trung Hoa). Từ đó giúp người đọc hiểu được ý nghĩa của tự chủ đồng thời sự khẳng định chủ quyền đất nước trong câu thơ đầu cũng như toàn bài thơ Nam quốc sơn hà.

Tác giả cho rằng bài thơ Nam quốc sơn hà “xứng đáng được coi là bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc”. Tôi đồng ý với ý kiến này. Vì xét về mặt thời gian, đây là bài thơ sớm nhất thể hiện ý thức về độc lập và chủ quyền của dân tộc Việt Nam, cũng như thời điểm mà nó ra đời mang tính chất răn đe quân giặc đang xâm lược nước ta lúc bấy giờ.