CHỦ ĐỀ 2. VĂN MINH CHÂU THỔ SÔNG HỒNG VÀ SÔNG CỬU LONG

Mở đầu (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 234)

Hướng dẫn giải

* Nét đặc sắc văn hóa của hai vùng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long:

1. Châu thổ sông Hồng:

- Văn hóa lúa nước:

+ Lễ hội cấy lúa, lễ hội thu hoạch.

+ Các món ăn đặc trưng: phở, bún chả, bánh cuốn,...

- Văn hóa truyền thống:

+ Nhã nhạc cung đình Huế.

+ Ca trù, hát xẩm, hát chầu văn.

+ Làng nghề truyền thống: gốm Bát Tràng, tranh Đông Hồ,...

2. Châu thổ sông Cửu Long:

- Văn hóa miệt vườn:

+ Lễ hội hoa xuân, lễ hội đờn ca tài tử.

+ Các món ăn đặc trưng: lẩu mắm, cá lóc nướng trui,...

- Văn hóa sông nước:

+ Chợ nổi Cái Răng, chợ nổi Ngã Bảy.

+ Các loại hình nghệ thuật: đờn ca tài tử, cải lương,...

* Biến đổi khí hậu ở hai vùng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long:

- Biểu hiện:

+ Nhiệt độ tăng:

Mùa hè nóng hơn, gay gắt hơn.

Số ngày nắng nóng trong năm tăng.

+ Mưa lũ:

Mưa lũ diễn ra thường xuyên và dữ dội hơn.

Nước lũ dâng cao hơn, gây ngập lụt diện rộng.

+ Hạn hán, xâm nhập mặn:

Hạn hán xảy ra thường xuyên và kéo dài hơn.

Xâm nhập mặn ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.

- Tác động:

+ Kinh tế:

Ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, thủy sản.

Gây thiệt hại về nhà cửa, cơ sở hạ tầng.

Giảm thu nhập, tăng chi phí cho người dân.

+ Xã hội:

Gây di dời, di cư do thiên tai.

Ảnh hưởng đến sức khỏe, giáo dục, y tế.

Gây mất cân bằng sinh thái.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.a (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 234)

Câu hỏi mục 1.b (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 235)

Hướng dẫn giải

- Kiến trúc: Nhà nằm dọc hai bên bờ sông, kênh rạch, cấu trúc mở 

- Nếp sống: gắn liền với sông nước, di chuyển bằng ghe, xuồng nhỏ 

- Ẩm thực: giao thoa Việt – Hoa 

- Trang phục: áo bà ba, khăn rằn 

- Lễ hội: đa dạng

- Nghệ thuật: điệu hò, nói vè, nói thơ, nói tuồng,..

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.a (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 236)

Hướng dẫn giải

* Biểu hiện:

- Nhiệt độ tăng:

+ Mùa hè nóng hơn, gay gắt hơn.

+ Số ngày nắng nóng trong năm tăng.

- Mưa lũ:

+ Mưa lũ diễn ra thường xuyên và dữ dội hơn.

+ Nước lũ dâng cao hơn, gây ngập lụt diện rộng.

- Hạn hán, xâm nhập mặn:

+ Hạn hán xảy ra thường xuyên và kéo dài hơn.

+ Xâm nhập mặn ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.

* Biểu hiện của hiện tượng thời tiết cực đoan, mực nước biển dâng ở hai vùng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long:

1. Châu thổ sông Hồng:

- Biểu hiện thời tiết cực đoan:

+ Mưa lũ: Lũ lụt xảy ra thường xuyên và dữ dội hơn, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản.

+ Hạn hán: Hạn hán xảy ra thường xuyên và kéo dài hơn, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.

+ Bão: Bão đổ bộ vào Việt Nam ngày càng nhiều và mạnh hơn, gây thiệt hại lớn về nhà cửa, cơ sở hạ tầng.

- Mực nước biển dâng:

+ Mực nước biển dâng cao làm xâm nhập mặn, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.

+ Nguy cơ sạt lở bờ biển ngày càng cao.

2. Châu thổ sông Cửu Long:

- Biểu hiện thời tiết cực đoan:

+ Hạn hán: Hạn hán xảy ra thường xuyên và kéo dài hơn, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp.

+ Xâm nhập mặn: Xâm nhập mặn ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.

+ Bão: Bão đổ bộ vào Việt Nam ngày càng nhiều và mạnh hơn, gây thiệt hại lớn về nhà cửa, cơ sở hạ tầng.

- Mực nước biển dâng:

+ Mực nước biển dâng cao làm xâm nhập mặn, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.

+ Nguy cơ sạt lở bờ biển ngày càng cao.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.b (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 237)

Hướng dẫn giải

- Tác động của biến đổi khí hậu đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở châu thổ sông Hồng:

+ Các đợt nắng nóng kéo dài làm tăng chi phí cho các thiết bị làm mát trong sản xuất và xây dựng, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người dân

+ Số ngày rét có xu thế giảm, mùa lạnh ngắn đi làm ảnh hưởng đến sản xuất cây vụ đông

+ Bão, mưa lớn xuất hiện nhiều hơn dẫn đến ngập lụt gây thiệt hại về người và tài sản. Các hiện tượng thời tiết cực đoan gia tăng làm sản xuất nông nghiệp càng trở nên bắp bệnh hơn

- Tác động của biến đổi khí hậu đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở châu thổ sông Cửu Long:

+ Nhiệt độ có xu thế tăng làm gia tăng sâu bệnh, dịch hại cho cây trồng, vật nuôi

+ Mùa khô ngày càng gay gắt hơn, hạn hán xảy ra ở nhiều nơi gây thiếu nước cho sản xuất nông nghiệp, thuỷ sản, tăng nguy cơ cháy rừng. Tình trạng thiếu nước cho sinh hoạt trầm trọng hơn

+ Nước biển dâng gây sạt lở bờ biển, khiến diện tích đất nông nghiệp, rừng ngập mặn bị thu hẹp. Trong mùa khô, nước biển xâm nhập sâu vào vùng cửa sông, ven biển làm cho đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn ảnh hưởng đến cây trồng.

+ Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến việc làm và thu nhập của người dân, ảnh hưởng đến an sinh xã hội

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.c (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 238)

Luyện tập 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 239)

Hướng dẫn giải

 

Văn hoá ở châu thổ sông Hồng

Văn hoá ở châu thổ sông Cửu Long

Đời sống vật chất

- Làng có tính quần cư, biệt lập

- Dựng nhà chú trọng hoà hợp với thiên nhiên

- Nhà thường có 3 gian

- Nhà nằm dọc bờ sông, kênh rạch, cấu trúc mở

- Phương tiện di chuyển: ghe, xuồng nhỏ

 

Đời sống tinh thần

- Trang phục thích ứng với thiên nhiên, thường màu nâu 

- Nam mặc áo dài the – đội khăn xếp

- Nữ mặc áo dài tứ thân

- Lễ hội phản ánh nghi lễ

- Quan họ, hát xoan, chèo, múa rối nước, kịch nói

- Trang phục: áo bà ba, khăn rằn

- Nhiều lễ hội

- Nghệ thuật phong phú

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 239)

Hướng dẫn giải

- Biểu hiện:

+ Nhiệt độ tăng:

Mùa hè nóng hơn, gay gắt hơn.

Số ngày nắng nóng trong năm tăng.

+ Mưa lũ:

Mưa lũ diễn ra thường xuyên và dữ dội hơn.

Nước lũ dâng cao hơn, gây ngập lụt diện rộng.

+ Hạn hán, xâm nhập mặn:

Hạn hán xảy ra thường xuyên và kéo dài hơn.

Xâm nhập mặn ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân.

- Tác động:

+ Kinh tế:

Ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, thủy sản.

Gây thiệt hại về nhà cửa, cơ sở hạ tầng.

Giảm thu nhập, tăng chi phí cho người dân.

+ Xã hội:

Gây di dời, di cư do thiên tai.

Ảnh hưởng đến sức khỏe, giáo dục, y tế.

Gây mất cân bằng sinh thái.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Vận dụng 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 239)

Hướng dẫn giải

1. Lễ hội:

* Châu thổ sông Hồng:

Lễ hội Gióng (Sóc Sơn, Hà Nội)

Lễ hội đền Hùng (Phú Thọ)

Lễ hội Lim (Bắc Ninh)

* Châu thổ sông Cửu Long:

Lễ hội đua ghe Ngo (Cần Thơ)

Lễ hội hoa xuân (Mỹ Tho)

Lễ hội Vía Bà (Đồng Tháp)

2. Ẩm thực:

* Châu thổ sông Hồng:

Phở bò

Bún chả

Bánh cuốn

* Châu thổ sông Cửu Long:

Lẩu mắm

Cá lóc nướng trui

Bánh xèo

3. Trang phục:

* Châu thổ sông Hồng: Áo dài, khăn mỏ quạ, nón quai thao

* Châu thổ sông Cửu Long: Áo bà ba, khăn rằn, nón lá

4. Kiến trúc:

* Châu thổ sông Hồng:

Nhà sàn

Đình, chùa

Nhà rường

* Châu thổ sông Cửu Long:

Nhà lá

Chợ nổi

Vườn cây ăn trái

5. Âm nhạc:

* Châu thổ sông Hồng:

Ca trù

Hát xẩm

Chèo

* Châu thổ sông Cửu Long:

Đờn ca tài tử

Cải lương

Vọng cổ

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Vận dụng 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 239)