Quan sát Hình 7.1 kết hợp đọc thông tin trong SGK, hãy xác định độ thuần chủng của P, F1,F2.
Bài 6. Thực hành: Quan sát đột biến NST; Tìm hiểu tác hại gây đột biến của một số chất độc
Câu hỏi 3 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Chân trời sáng tạo - Trang 47)
Thảo luận (1)
Câu hỏi 2 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Chân trời sáng tạo - Trang 47)
Mendel đã chọn được các cây đậu hà lan có hoa màu trắng và các cây có hoa màu tím thuần chủng như thế nào?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMendel đã chọn được các dòng thuần chủng về từng tính trạng bằng cách cho các cây đậu tự thụ phấn qua nhiều thế hệ.
(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Câu hỏi 6 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Chân trời sáng tạo - Trang 51)
Vì sao nói "các quy luật di truyền của Mendel đặt nền móng cho di truyền học hiện đại"?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiNói “các quy luật di truyền của Mendel đặt nền móng cho di truyền học hiện đại” vì: Trước Mendel, sự di truyền các nhân tố di truyền chưa được làm sáng tỏ. Mendel đã làm sáng tỏ cơ chế di truyền của các nhân tố di truyền, là cơ sở cho việc sau này xác định chính xác nhân tố di truyền chính là gene, sự vận động của nhân tố di truyền chính là sự vận động của gene trên các nhiễm sắc thể trong giảm phân và thụ tinh.
(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Câu hỏi 4 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Chân trời sáng tạo - Trang 48)
Dựa vào căn cứ nào để Mendel đề xuất giả thuyết "mỗi tính trạng do một cặp nhân tố di truyền quy định; màu hoa tím là tính trạng trội còn màu hoa trắng là tính trạng lặn; F1 mang cả nhân tố di truyền quy định màu hoa tím và trắng"?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMendel đề xuất giả thuyết “mỗi tính trạng do một cặp nhân tố di truyền quy định; màu hoa tím là tính trạng trội còn màu hoa trắng là tính trạng lặn; F1 mang cả nhân tố di truyền quy định màu hoa tím và trắng” dựa vào căn cứ F1 chỉ xuất hiện cây hoa màu tím nhưng đến thế hệ F2 thì tính trạng trắng lại xuất hiện. Điều đó chứng tỏ nhân tố di truyền quy định hoa trắng không biến mất ở thế hệ F1 mà đã bị che khuất khi có mặt của nhân tố di truyền quy định hoa tím và F1 phải có cả hai nhân tố di truyền tím và trắng.
(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Luyện tập 1 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Chân trời sáng tạo - Trang 51)
Quan sát Hình 7.7 và cho biết điều kiện để mỗi cặp allele phân li độc lập với cặp allele khác trong quá trình hình thành giao tử (điều kiện nghiệm đúng của quy luật phân li độc lập) là gì.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiĐiều kiện nghiệm đúng của quy luật phân li độc lập:
- Mỗi cặp allele nằm trên một cặp nhiễm sắc thể, các cặp allele nằm trên các cặp nhiễm sắc thể khác nhau.
- Quá trình giảm phân, thụ tinh diễn ra bình thường.
(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Câu hỏi 7 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Chân trời sáng tạo - Trang 52)
Ở cây hoa mõm sói (Antirrhinum majus), allele A quy định tổng hợp sắc tố đỏ cho hoa, allele không có khả năng tổng hợp sắc tố đó. Hãy giải thích vì sao cây có kiểu gene Aa lại có màu hồng.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiCây hoa mõm sói có kiểu gen Aa có hoa màu hồng vì: Allele A tổng hợp sản phẩm tạo sắc tố màu đỏ, allele a không tạo ra sắc tố đỏ. Do đó, ở trạng thái dị hợp Aa, chỉ một allele A tạo ra sắc tố đỏ thì lượng sắc tố đỏ tạo ra bằng một nửa so với thể đồng hợp AA có cả hai allele A cùng tạo sắc tố đỏ nên Aa có kiểu hình màu hồng.
(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Luyện tập 2 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Chân trời sáng tạo - Trang 53)
Nếu cho hai cá thể chuột nhảy Meriones unguiculatus có lông màu trắng và lông màu đen lai với nhau, thế hệ con có thể có những cá thể mang màu lông như thế nào. Giải thích
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Nếu cho hai cá thể chuột nhảy Meriones unguiculatus có lông màu trắng và lông màu đen lai với nhau, thế hệ con có thể có màu lông đen, trắng hoặc nâu.
- Giải thích:
Quy ước gene: A: lông đen; a: lông nâu; B: giúp tích trữ sắc tố; b: không tích trữ sắc tố (lông trắng) → A-B-: lông đen; aaB-: lông nâu; A-bb, aabb: lông trắng.
Cho hai cá thể chuột lông trắng (AAbb, Aabb hoặc aabb) và lông đen (AABB, AaBB, AABb hoặc AaBb) lai với nhau sẽ có những trường hợp sau:
Kiểu gene
chuột lông đen
đem lai
Kiểu gene
chuột lông trắng
đem lai
Tỉ lệ
phân li KG
Tỉ lệ
phân li KH
AABB
AAbb
AABb
100% lông đen
AaBB
AAbb
(1AA : 1Aa)Bb
→ 1AABb : 1AaBb
100% lông đen
AABb
AAbb
AA(1Bb : 1bb)
→ 1AABb : 1AAbb
1 lông đen
: 1 lông trắng
AaBb
AAbb
(1AA : 1Aa)(1Bb : 1bb)
→ 1AABb : 1AAbb
: 1AaBb : 1Aabb
1 lông đen
: 1 lông trắng
AABB
Aabb
(1AA : 1Aa)Bb
→ 1AABb : 1AaBb
100% lông đen
AaBB
Aabb
(1AA : 2Aa : 1aa)Bb
→ 1AABb : 2AaBb : 1aaBb
3 lông đen
: 1 lông nâu
AABb
Aabb
(1AA : 1Aa)(1Bb : 1bb)
→ 1AABb : 1AaBb : 1AAbb : 1Aabb
1 lông đen
: 1 lông trắng
AaBb
Aabb
(1AA : 2Aa : 1aa)(1Bb : 1bb) → 1AABb : 1AAbb : 2AaBb : 2Aabb : 1aaBb : 1aabb
3 lông đen
: 1 lông nâu
: 4 lông trắng
AABB
aabb
AaBb
100% lông đen
AaBB
aabb
(1Aa : 1aa)Bb
→ 1AaBb : 1aaBb
1 lông đen
: 1 lông nâu
AABb
aabb
Aa(1Bb : 1bb)
→ 1AaBb : 1Aabb
1 lông đen
: 1 lông trắng
AaBb
aabb
(1Aa : 1aa) (1Bb : 1bb)
→ 1AaBb : 1Aabb
: 1aaBb : 1aabb
1 lông đen
: 1 lông nâu
: 2 lông trắng
(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Vận dụng (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Chân trời sáng tạo - Trang 54)
Tính trạng màu da ở người do khoảng 20 cặp gene chi phối, trong đó mỗi allele trội tổng hợp một lượng nhỏ sắc tố melanin làm cho da có màu sẫm. Trong một gia đình có bố da nâu sẫm, mẹ da trắng nhưng sinh ra con lại có màu da nâu sáng. Hãy giải thích vì sao người con đó không có màu da giống hoàn toàn bố hoặc mẹ.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiBố da nâu sẫm có kiểu gene phần lớn là allele trội. Mẹ da trắng có kiểu gene toàn allele lặn. Do đó, con thừa hưởng 1/2 số allele lặn từ mẹ, còn lại là các allele từ bố (phần lớn là allele trội). Vì vậy, con sinh ra không giống bố mẹ do:
- Con không có đúng số lượng allele trội giống bố nên không có màu da giống bố.
- Con thừa hưởng cả allele trội của bố nên kiểu gene không thể có hoàn toàn allele lặn như mẹ nên màu da không giống mẹ.
(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Câu hỏi 8 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Chân trời sáng tạo - Trang 53)
Có nhiều trường hợp sản phẩm của các gene khác nhau có thể tương tác với nhau cùng quy định một tính trạng. Những hiện tượng đó có mâu thuẫn với quy luật phân li độc lập hay không? Giải thích.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTrường hợp sản phẩm của gene khác nhau có thể tương tác với nhau cùng quy định một tính trạng không mâu thuẫn với quy luật phân li độc lập vì quy luật phân li độc lập là quy luật vận động của các nhân tố di truyền (gene), còn trường hợp sản phẩm của gene khác nhau có thể tương tác với nhau cùng quy định một tính trạng là quy luật tương tác giữa các gene ảnh hưởng đến sự biểu hiện kiểu hình.
(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)
Câu hỏi 5 (SGK Sinh học 12 - Bộ sách Chân trời sáng tạo - Trang 50)
Quan sát Hình 7.6 kết hợp thông tin về kết quả thí nghiệm lai hai tính trạng của Mendel, hãy:
a) So sánh kết quả phân li kiểu hình với hai giả thuyết phân li độc lập và phân li phụ thuộc.
b) Giải thích vì sao Mendel kết hợp giả thuyết phân li độc lập là đúng.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảia) So sánh kết quả phân li kiểu hình với hai giả thuyết phân li độc lập và phân li phụ thuộc:
Tiêu chí
Giả thuyết
phân li phụ thuộc
Giả thuyết
phân li độc lập
Số loại kiểu hình ở F2
2
4
Tỉ lệ kiểu hình ở F2
3 : 1
9 : 3 : 3 : 1
b) Mendel kết luận giả thuyết phân li độc lập là đúng vì kết quả giả thuyết phân li độc lập phù hợp với kết quả thí nghiệm của Mendel: Mendel nhận thấy kiểu hình ở F1 đồng nhất 100%, tỉ lệ kiểu hình ở F2 xấp xỉ 9 : 3 : 3 : 1 khi xét đồng thời cả hai cặp tính trạng tương phản. Khi xét riêng tỉ lệ kiểu hình của từng cặp tính trạng tương phản ở F2 xấp xỉ 3 : 1. Như vậy, tỉ lệ mỗi kiểu hình ở thế hệ F2 bằng tích tỉ lệ của các tính trạng được xem xét. Điều này chứng tỏ trong phép lai hai cặp bố mẹ thuần chủng khác nhau về hai tính trạng tương phản, sự di truyền của từng cặp tính trạng độc lập với nhau.
(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)