Bài 43. Da và điều hoà thân nhiệt

Hướng dẫn giải

Một số biện pháp chăm sóc, bảo vệ, làm đẹp cho da:

- Giữ tinh thần lạc quan, sinh hoạt điều đồ.

- Uống nhiều nước.

- Ăn nhiều rau xanh và trái cây để bổ sung vitamin và chất khoáng.

- Vệ sinh da và chống nắng đúng cách.

- Bổ sung độ ẩm cho da.

- Hạn chế trang điểm.

- Bảo vệ da khỏi các yếu tố gây tổn thương da (nhiệt độ, tia tử ngoại, hóa chất,…).

- Vệ sinh môi trường sạch sẽ.

- Không tự nặn mụn trứng cá.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Bệnh về da	Nguyên nhân	Cách phòng tránh
Bệnh lang ben	Do nấm gây ra.	Giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ; không dùng chung đồ dùng cá nhân; tránh môi trường nóng ẩm có nhiệt độ quá cao; tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời với cường độ mạnh; hạn chế ra mồ hôi quá mức;…
Bệnh mụn trứng cá	Do da bài tiết nhiều chất nhờn hoặc do bụi bẩn làm tắc nghẽn nang lông.	Giữ vệ sinh cá nhân và đồ dùng cá nhân sạch sẽ; sinh hoạt điều độ; ăn nhiều rau xanh và trái cây; uống nhiều nước; hạn chế trang điểm và vệ sinh da sau khi trang điểm; chống nắng đúng cách; giữ tinh thần vui vẻ, tránh căng thẳng; rèn luyện thể dục, thể thao hợp lí; không tự ý lặn mụn;…
Bệnh ghẻ	Do cái ghẻ kí sinh trong da gây ra.	Vệ sinh cơ thể và môi trường sạch sẽ; tránh tiếp xúc trực tiếp với người bệnh; không dùng chung đồ dùng cá nhân với người khác; mặc quần áo sạch sẽ, khô ráo, thoáng mát;…

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Phản ứng của da giúp cơ thể duy trì thân nhiệt:

- Khi nhiệt độ môi trường quá cao: Các mạch máu dưới da dãn rộng; các mao mạch chứa đầy máu; các tuyến mồ hôi tăng tiết mồ hôi.

- Khi nhiệt độ môi trường quá thấp: Các mạch máu dưới da co lại; các cơ xương co nhanh, gây run tạo nhiệt; các tuyến mồ hôi co lại giảm tiết mồ hôi.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Chúng ta không nên trang điểm thường xuyên vì trang điểm không đúng cách, không sử dụng sản phẩm chất lượng, không biết chăm sóc da sau trang điểm sẽ khiến da dễ bị bào mòn, dễ nhăn nheo, dễ bị nổi mụn và viêm da. Đồng thời, trang điểm thường xuyên sẽ dẫn đến một hệ quả tất yếu là da luôn bị bít kín, từ đó gây nên sự bí bách, khiến làn da bị “ngạt thở”, làm tắc lỗ chân lông và cản trở quá trình bài tiết mồ hôi.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Học sinh tham khảo gợi ý sau:

Lựa chọn loại nhiệt kế điện tử:

- Các thao tác đo:

+ Bước 1: Bật nguồn nhiệt kế.

+ Bước 2: Đưa đầu nhiệt kế vào vị trí cần đo (trán, tai,…) và ấn nút bật để máy nhận dữ liệu và tiến hành đo.

+ Bước 3: Đợi khoảng 3 – 5 giây, đọc kết quả đo; so sánh với mức nhiệt độ tiêu chuẩn.

+ Bước 4: Tắt nguồn nhiệt kế, vệ sinh và bảo quản.

- Kết quả đo:

+ Thời điểm 9h sáng, học sinh đang ngồi học, không vận động, nhiệt độ đo được là: 36,5^oC.

+ Thời điểm 17h30 chiều, học sinh vừa chạy bộ 30 phút, nhiệt độ đo được sau khi chạy là: 37,1^oC.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Trạng thái cơ thể	Nguyên nhân	Biện pháp phòng, chống
Cảm nóng	Do làm việc ngoài trời hoặc chơi thể thao dưới ánh nắng trực tiếp quá lâu; tắm ngay hoặc ngồi nơi có gió lùa sau khi vận động mạnh;…	Nên che nắng, uống đủ nước, tránh ánh nắng trực tiếp vào vùng sau gáy, hạn chế ra ngoài khi trời nắng nóng,…
Cảm lạnh	Do tắm ngay hoặc ngồi nghỉ nơi gió lùa khi thân nhiệt đang cao; không giữ đủ ấm cơ thể khi trời rét; thời tiết thay đổi đột ngột;…	Cần giữ ấm cho cơ thể, uống nước ấm; vệ sinh mũi, miệng sạch sẽ, súc họng bằng nước muối sinh lí 2 đến 4 lần/ngày,…

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Run cơ làm tăng hoạt động của cơ. Sự tăng hoạt động của cơ kích thích quá trình hô hấp tế bào tăng để đáp ứng nhu cầu năng lượng cho các tế bào cơ hoạt động. Mà một phần năng lượng được giải phóng ra trong quá trình hô hấp tế bào ở dạng nhiệt. Như vậy, biểu hiện run cơ sẽ giúp cơ thể sinh nhiệt đảm bảo thân nhiệt ổn định trong điều kiện lạnh.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

- Khi trời nóng, cơ thể cần hạ bớt thân nhiệt → Cơ thể tăng tỏa nhiệt nhờ hoạt động thải nước qua tiết mồ hôi để mang theo nhiệt thải ra ngoài → Cơ thể cần nhiều nước (chóng khát) để bù đắp lượng nước đã mất đi.

- Khi trời mát, cơ thể cần nhiều nhiệt để bù đắp cho lượng nhiệt đã mất đi vào môi trường → Cơ thể cần nhiều thức ăn (chóng đói) để biến đổi thành chất dinh dưỡng nhằm cung cấp vật chất cho quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng để tăng sinh nhiệt.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

STT	Bước sơ cứu
4	Đánh giá mức độ tỉnh táo của người bị say nắng (lay, gọi,…).
3	Làm mát cơ thể (khăn ướt, chườm lạnh ở cổ, nách, bẹn).
2	Gọi xe cấp cứu.
1	Di chuyển người bị say nắng đến nơi râm mát, cởi bớt trang phục không cần thiết (khăn choàng, áo khoác,…).

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Thân nhiệt ở khoảng nhiệt độ trên 37,5^oC sẽ báo hiệu cơ thể đang bị sốt.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)