Trong nông nghiệp, để tiết kiệm diện tích đất trồng, thời gian thu hoạch, đồng thời tăng năng suất cây trồng và đem lại hiệu quả kinh tế cao, người ta đã áp dụng mô hình trồng xen cạnh các loài cây khác nhau (ví dụ: xen canh giữa ngô với các cây bí đỏ, rau đền). Mô hình trồng xen canh được thực hiện dựa trên cơ sở nào?
Bài 4. Quang hợp ở thực vật
Câu hỏi mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 29)
Thảo luận (1)
Câu hỏi 12 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 36)
Dựa vào hiểu biết về quang hợp, hãy đề xuất một số biện pháp kĩ thuật để tăng năng suất cây trồng. Giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp đó.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo:
Các biện pháp nâng cao năng suất cây trồng trên quan diểm quang hợp:
- Tăng cường độ và hiệu suất quang hợp bằng chọn giống, lai tạo giống mới có khả năng quang hợp cao.
- Điều khiển sự sinh trưởng của diện tích lá bằng các biện pháp kĩ thuật như bón phân, tưới nước hợp lí.
- Nâng cao hệ số hiệu quả quang hợp và hệ số kinh tế bằng chọn giống và các biện pháp kĩ thuật thích hợp. Giảm hô hấp ánh sáng, tăng sự tích lũy chất hữu cơ vào cơ quan kinh tế.
- Giảm hô hấp ánh sáng, tăng sự tích lũy chất hữu cơ vào cơ quan kinh tế.
- Chọn các giống cây trồng có thời gian sinh trưởng vừa phải hoặc trồng vào thời vụ thích hợp để cây trồng sử dụng được tối đa ánh sáng mặt trời cho quang hợp.
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 37)
Dựa vào hiểu biết về quang hợp, hãy đề xuất một số biện pháp kĩ thuật để tăng năng suất cây trồng. Giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp đó.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo:
Các biện pháp nâng cao năng suất cây trồng trên quan diểm quang hợp:
- Tăng cường độ và hiệu suất quang hợp bằng chọn giống, lai tạo giống mới có khả năng quang hợp cao.
- Điều khiển sự sinh trưởng của diện tích lá bằng các biện pháp kĩ thuật như bón phân, tưới nước hợp lí.
- Nâng cao hệ số hiệu quả quang hợp và hệ số kinh tế bằng chọn giống và các biện pháp kĩ thuật thích hợp. Giảm hô hấp ánh sáng, tăng sự tích lũy chất hữu cơ vào cơ quan kinh tế.
- Giảm hô hấp ánh sáng, tăng sự tích lũy chất hữu cơ vào cơ quan kinh tế.
- Chọn các giống cây trồng có thời gian sinh trưởng vừa phải hoặc trồng vào thời vụ thích hợp để cây trồng sử dụng được tối đa ánh sáng mặt trời cho quang hợp.
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Câu hỏi 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 29)
Quan sát Hình 4.2, hãy cho biết nguyên liệu và sản phẩm của quá trình quang hợp ở thực vật. Các nguyên liệu đó được thực vật lấy ở đâu?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Nguyên liệu:Nước, chất khoáng, khí carbon dioxide
- Sản phẩm: Khí oxygen, Glucose → Tinh bột
- Các nguyên liệu đó được lấy từ không khí, môi trường đất.
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Câu hỏi 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 30)
Tại sao sự sống của con người và các loài sinh vật trên Trái Đất đều phụ thuộc vào quá trình quang hợp?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Các sinh vật có khả năng quang hợp tạo ra carbohydrate, các chất hữu cơ khác cung cấp cho các sinh vật dị dưỡng, đóng vai trò là nguồn thức ăn.
- Các sinh vật có khả năng quang hợp hấp thụ CO2 và thải O2, duy trì ổn định nồng độ 2 khí này trong khí quyển, đảm bảo cho hoạt động sống (hô hấp) của sinh vật.
Như vậy, quang hợp có vai trò cung cấp nguồn năng lượng và cung cấp khí O2 cho hoạt động hô hấp của các sinh vật trên Trái Đất. Do đó, tất cả sự sống trên Trái Đất đều phụ thuộc vào quang hợp.
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Câu hỏi 3 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 30)
Quan sát Hình 4.3, hãy cho biết hệ sắc tố ở thực vật gồm những nhóm nào? Vai trò của mỗi nhóm sắc tố đó là gì?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo:
Hệ sắc tố ở thực vật gồm:
- Chlorophyll gồm 2 loại chủ yếu là Chlorophyll a và Chlorophyll b. Tróng đó Chlorophyll a trực tiếp tham gia vào quá trình biến đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng hóa học tích trữ trong ATP và NADPH. Chlorophyll b hấp thụ năng lượng ánh sáng.
- Carotenoid gồm Carotene và Xanthophyll có vai trò:
+ Lọc ánh sáng, bảo vệ Chlorophyll
+ Tham gia vào quá trình quang phân li nước và thải O2.
+ Tham gia quá trình quang hợp bằng cách tiếp nhận năng lượng ánh sáng mặt trời và truyền cho Chlorophyll và nó có mặt trong hệ thống quang hóa II.
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Vận dụng (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 31)
Một số loài thực vật có lá màu đỏ hoặc tím (rau dền, tía tô,...) có thể thực hiện quang hợp không? Giải thích.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMột số loài thực vật (tía tô, rau dền, huyết dụ,..) lại có màu đỏ hoặc tím trong khi lá ở các loài khác thì không vì ngoài Chlorophyll thì chúng còn có sắc tố anthocyanin tạo nên màu đỏ hoặc tím, còn các thực vật khác thì không có sắc tố này.
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Câu hỏi 4 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 31)
Pha sáng của quang hợp gồm những phản ứng nào? Khi kết thúc pha sáng, những sản phẩm nào được hình thành?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiSản phẩm của pha sáng là O2, ATP, NADPH, pha sáng của quang hợp là pha chuyển hóa năng lượng của ánh sáng Mặt Trời đã được diệp lục hấp thụ thành năng lượng của các liên kết hóa học trong ATP và NADPH → Sản phẩm của pha sáng gồm ATP, NADPH và O2 (có nguồn gốc từ quá trình quang phân li nước).
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Câu hỏi 5 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 32)
Quan sát Hình 4.5, hãy mô tả diễn biến con đường đồng hóa CO2 ở thực vật C3
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiCó 3 giai đoạn:
- Giai đoạn cố định CO2 : CO2 bị khử để tạo nên sản phẩm đầu tiên của quang hợp là hợp chất 3C axit photphoglixeric (APG)
- Giai đoạn khử axit photphoglixeric (APG) thành aldehit photphoglixeric (AlPG)
- Giai đoạn tái sinh chất nhận ban đầu là ribulozo – 1,5 – điphotphat (Rib – 1,5 – điP)
Kết thúc giai đoạn khử có phân tử AlPG, là chất khởi đầu để tổng hợp nên C6H12O6
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)
Câu hỏi 6 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 32)
Quan sát Hình 4.6, hãy mô tả con đường đồng hóa CO2 ở thực vật C4.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTham khảo:
- Diễn ra tại 2 loại tế bào là tế bào nhu mô và tế bào bao bó mạch
- Tại tế bào nhu mô diễn ra giai đoạn cố dịnh CO2 đầu tiên
Chất nhận CO2 đầu tiên là 1 hợp chất 3C (phosphoenl piruvic - PEP). Sản phẩm ổn định đầu tiên là hợp chất 4C (axit oxaloaxetic - AOA), sau đó AOA chuyển hóa thành 1 hợp chất 4C khác là axit malic (AM) trước khi chuyển vào tế bào bao bó mạch.
(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)