Bài 36. Nguyên phân và giảm phân

Hướng dẫn giải

Cơ thể con người lớn lên từ một tế bào hợp tử và sự duy trì bộ nhiễm sắc thể của loài qua các thế hệ là nhờ sự kết hợp của các quá trình: nguyên phân, giảm phân và thụ tinh: Từ hợp tử ban đầu (2n), qua quá trình nguyên phân, phát triển thành cơ thể và cơ thể lớn lên. Khi cơ thể trưởng thành, tế bào sinh dục chín trải qua giảm phân tạo ra các giao tử. Giao tử đực (n) và giao tử cái (n) kết hợp với nhau trong thụ tinh tạo ra hợp tử mới (2n).

(Trả lời bởi datcoder)

Hướng dẫn giải

Kết quả của quá trình phân chia tế bào theo hình thức nguyên phân: Từ một tế bào mẹ (2n) qua nguyên phân tạo ra hai tế bào con có bộ nhiễm sắc thể giống nhau và giống tế bào mẹ (2n).

(Trả lời bởi datcoder)

Hướng dẫn giải

Kết quả của quá trình phân chia tế bào theo hình thức giảm phân: Từ một tế bào mẹ (2n) qua giảm phân tạo ra bốn tế bào con khác nhau, có số lượng nhiễm sắc thể (n) giảm đi một nửa so với tế bào mẹ (2n).

(Trả lời bởi datcoder)

Hướng dẫn giải

Bảng 36.1. Phân biệt nguyên phân và giảm phân

Đặc điểm	Nguyên phân	Giảm phân
Diễn ra ở loại tế bào	Tế bào mầm sinh dục và tế bào sinh dưỡng	Tế bào sinh dục trưởng thành
Số lần phân chia bộ nhiễm sắc thể kép	1	2
Số lượng nhiễm sắc thể trong mỗi bộ nhiễm sắc thể sau phân chia	2n	n
Cách xếp hàng của các nhiễm sắc thể kép ở kì giữa	Xếp thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào	Có thể xếp thành 2 hàng (kì giữa I) hoặc 1 hàng (kì giữa 2) trên mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào
Có hiện tượng trao đổi chéo	Không	Có
Số tế bào con được hình thành	2	4

(Trả lời bởi datcoder)

Hướng dẫn giải

(1) – nguyên phân; (2) và (3) – giảm phân.

Mối quan hệ giữa nguyên phân, giảm phân và thụ tinh trong việc duy trì bộ nhiễm sắc thể qua các thế hệ ở các loài sinh sản hữu tính: Từ hợp tử ban đầu (2n), qua quá trình nguyên phân, phát triển thành cơ thể và cơ thể lớn lên. Khi cơ thể trưởng thành, tế bào sinh dục chín trải qua giảm phân tạo ra các giao tử. Giao tử đực (n) và giao tử cái (n) kết hợp với nhau trong thụ tinh tạo ra hợp tử mới (2n).

(Trả lời bởi datcoder)

Hướng dẫn giải

- Một số ví dụ về ứng dụng nguyên phân trong nhân giống cây trồng, vật nuôi: Nuôi cấy mô thực vật giúp nhân lên số lượng lớn cây có cùng kiểu gene ở nhiều loại cây trồng như chuối, lan, sâm; nuôi cấy hạt phấn hoặc noãn chưa thụ tinh để tạo cây thuần chủng; chuyển phôi đã được biến đổi gene vào tử cung của con cái mang thai hộ để tạo ra các động vật biến đổi gene như dê chuyển gene sản xuất kháng thể đơn dòng, cá chuyển gene phát sáng để làm cá cảnh;…

- Một số ví dụ về ứng dụng giảm phân trong nhân giống cây trồng, vật nuôi: Lai giống lúa DT10 có tiềm năng năng suất cao với giống lúa OM80 có hạt gạo dài, trong, cho cơm dẻo để tạo ra giống lúa DT17 phối hợp được những ưu điểm của hai giống lúa nói trên; tạo giống ngô lai LVN20 ngắn ngày, chống đổ tốt, thích hợp với vụ đông xuân trên chân đất lầy thụt; lai vịt Anh đào với vịt cỏ để tạo giống vịt Bạch tuyết lớn hơn vịt cỏ, biết kiếm mồi, lông dùng để chế biến len; thụ tinh nhân tạo cho vật nuôi như cá, gia súc;…

(Trả lời bởi datcoder)

Hướng dẫn giải

Giống cây trồng ở hình (c) là ứng dụng của nguyên phân.

Các giống cây trồng, vật nuôi ở hình (a), (b), (d) là ứng dụng của giảm phân và thụ tinh.

(Trả lời bởi datcoder)

Hướng dẫn giải

- Cây bưởi B được tạo ra bằng phương pháp chiết cành từ cây bưởi A → Cơ sở khoa học của phương pháp tạo ra cây bưởi B là quá trình nguyên phân (các tế bào từ cành chiết nguyên phân liên tiếp để tạo ra cây mới có đặc tính giống cây gốc ban đầu).

- Cây bưởi C được tạo ra bằng phương pháp trồng bằng hạt của cây bưởi B mà hạt bưởi được tạo ra từ quá trình thụ phấn của hạt phấn và noãn trong bầu nhụy → Cơ sở khoa học của phương pháp tạo ra cây bưởi C là quá trình giảm phân và thụ tinh.

(Trả lời bởi datcoder)