Bài 35. Hệ tuần hoàn ở người

Hướng dẫn giải

Vì tim có chức năng bơm máu đi khắp cơ thể, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho các cơ quan, đồng thời loại bỏ các chất thải. Nhờ sự co bóp nhịp nhàng và liên tục, tim duy trì tuần hoàn máu, đảm bảo mọi tế bào đều nhận đủ năng lượng để hoạt động. Nếu tim ngừng đập, quá trình trao đổi chất sẽ bị gián đoạn, gây nguy hiểm cho sự sống.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

a) Các thành phần tham gia vào hệ tuần hoàn máu gồm: tim và hệ mạch máu (động mạch, tĩnh mạch, mao mạch).

Thành phần	Vai trò
Tim	Bơm máu đi khắp các nơi trong cơ thể.
Động mạch	Vận chuyển máu từ tim đến các cơ quan trong cơ thể.
Tĩnh mạch	Vận chuyển máu từ các cơ quan về tim.
Mao mạch	Là nơi trao đổi khí và các chất dinh dưỡng cũng như các chất thải giữa máu và các mô của cơ thể.

b) Sự phối hợp hoạt động của tim, hệ mạch và máu trong hệ tuần hoàn:

- Vòng tuần hoàn tuần hoàn nhỏ (vòng tuần hoàn phổi): Máu đỏ thẫm (giàu carbon dioxide) từ tâm thất phải → động mạch phổi → mao mạch phổi (tại đây diễn ra quá trình trao đổi khí: máu đỏ thẫm nhận oxygen từ phế nang, chuyển carbon dioxide sang phế nang thành máu đỏ tươi) → máu đỏ tươi đổ vào tĩnh mạch phổi → tâm nhĩ trái.

- Vòng tuần hoàn lớn (vòng tuần hoàn cơ thể): Máu đỏ tươi (giàu oxygen và các chất dinh dưỡng) từ tâm thất trái → động mạch chủ → mao mạch cơ quan (tại đây diễn ra quá trình trao đổi chất: máu chuyển oxygen và các chất dinh dưỡng cho các tế bào, nhận carbon dioxide và các chất thải để trở thành máu đỏ thẫm) → máu đỏ thẫm đổ vào tĩnh mạch chủ → tâm nhĩ trái.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Động mạch phổi mang máu giàu CO₂ và nghèo O₂. Vì khi thực hiện vòng tuần hoàn nhỏ, máu giàu O₂ được bơm vào tĩnh mạch phổi đến các mao mạch phổi thực hiện quá trình trao đổi khí, sau đó nồng độ CO₂ trong máu tăng, nồng độ O₂ trong máu giảm, máu theo động mạch phổi về tim.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

- Bệnh hồng cầu hình lưỡi liềm: Do đột biến gene sản xuất hemoglobin, gây ra bất thường về hình dạng, số lượng của hồng cầu.

- Bệnh xuất huyết da: Do giảm chất lượng hoặc số lượng tiểu cầu.

- Bệnh bạch cầu: Do sự tăng sinh tế bào bất thường ở phần tủy xương.

- Bệnh nhồi máu cơ tim: Do các mảnh xơ vữa trong lòng động mạch khi bị nứt hoặc vỡ, các tế bào máu gồm tiểu cầu và hồng cầu đến bám vào, tạo thành cục máu đông gây bít tắc lòng mạch, dẫn đến nguồn máu nuôi cơ tim bị mất.

- Bệnh viêm cơ tim: Do nhiễm trùng, do chất gây độc tim, do thuốc và một số bệnh hệ thống,…

- Các biện pháp phòng, chống bệnh về máu và tim mạch:

+ Thực hiện chế độ dinh dưỡng hợp lí, hạn chế ăn thức ăn chế biến sẵn chứa nhiều muối, đường hoặc dầu mỡ.

+ Hạn chế sử dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá,…

+ Vận động thể dục, thể thao phù hợp.

+ Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, tiêu diệt các vật trung gian truyền bệnh.

+ Tạo cuộc sống vui vẻ, giảm căng thẳng.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)