Bài 30. Hệ vận động ở người

Hướng dẫn giải

- Cơ thể thực hiện được các hoạt động vận động nhờ vào sự phối hợp của bộ xương, hệ cơ, gân, dây chằng và các khớp xương.

- Để bảo vệ hệ vận động: 

+ Tập thể dục đều đặn, đúng cách.

+ Cung cấp đủ canxi và vitamin D cho xương, cùng với các dưỡng chất cần thiết cho cơ bắp như protein, sẽ giúp duy trì sự khỏe mạnh của hệ vận động.

+ Ngồi học và làm việc đúng tư thế.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

a) Thành phần cấu tạo của hệ vận động: bộ xương, hệ cơ, gân, dây chằng và các khớp xương.

b) Một số khớp xương cơ bản: khớp khuỷu tay, khớp đầu gối, khớp cột sống, khớp bả vai, khớp hộp sọ,...

=> Vai trò: Các khớp xương giúp cơ thể di chuyển linh hoạt, hỗ trợ và bảo vệ các cơ quan, giảm ma sát giữa các xương, và phối hợp với hệ cơ để thực hiện các hoạt động vận động.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

a) 

Thành phần hóa học	Tính chất của xương
Chất hữu cơ (protein, lipid,…)	giúp xương có tính mềm dẻo.
Chất vô cơ (chủ yếu nhất là hợp chất calcium).	làm xương cứng chắc

b) Sơ đồ: Tơ cơ → Sợi cơ → Bó cơ → Bắp cơ.

c) Tơ cơ có vai trò giúp xương cử động vì chúng kết nối với xương thông qua các tơ cơ mảnh và tơ cơ dày, và khi cơ co lại, tơ cơ mảnh và tơ cơ dày trượt vào nhau tạo ra lực kéo làm di chuyển xương. Các sợi cơ này co lại và giãn ra khi nhận tín hiệu từ hệ thần kinh, giúp các khớp di chuyển linh hoạt và thực hiện các hoạt động vận động của cơ thể.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Tên cơ quan	Cấu tạo	Phù hợp với chức năng
Xương	Xương được cấu tạo từ chất hữu cơ (protein, lipid, ...) và chất vô cơ (chủ yếu nhất là calcium).	Chất vô cơ làm xương cứng chắc, chất hữu cơ giúp xương có tính mềm dẻo ® giúp cơ thể thực hiện các hoạt động vận động phức tạp, nâng đỡ các vật, ...
Cơ	Cơ bám vào xương. Hai đầu bắp cơ có gân bám vào các xương qua khớp xương, phần giữa phình to là bụng cơ.	Tạo ra sự chuyển động cho cơ thể và các cơ quan bên trong cơ thể.
Khớp	Gồm 3 loại: khớp động, khớp bán động, khớp bất động.	Giúp cơ thể di chuyển linh hoạt, hỗ trợ và bảo vệ các cơ quan, giảm ma sát giữa các xương, và phối hợp với hệ cơ để thực hiện các hoạt động vận động.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Trật khớp, dãn dây chằng,… sẽ làm cho khớp xương bị ảnh hưởng. Mà khớp xương chính là điểm tựa nâng đỡ để tạo nên sự vận động. Do đó, khi bị trật khớp, dãn dây chằng,… sẽ gây đau đớn và ảnh hưởng đến chức năng vận động, định hình cơ thể của hệ vận động.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Ví dụ: Khi đứng thẳng, trọng lực của cơ thể tác động lên xương cột sống và xương chân. Cột sống được cấu tạo bởi các khớp bán động, có khả năng hấp thụ lực tốt, giúp phân tán và chịu lực từ trọng lượng cơ thể. Xương chân (như xương đùi, xương chày) cũng chịu tải trọng rất lớn khi cơ thể đứng vững.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

a) Điểm tựa

b) Lực tác dụng.

c) Tải trọng.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Bệnh, tật	Biểu hiện	Nguyên nhân	Cách phòng ngừa
Vẹo cột sống	Tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một bên.	Có thể là do ngồi không đúng tư thế, bàn ghế không phù hợp với chiều cao người học, đeo cặp sách hoặc mang vác vật nặng thường xuyên, ...	- Đi, đứng, ngồi đúng tư thế. - Tránh những thói quen ảnh hưởng không tốt đến hệ vận động.
Loãng xương	Đau lưng, còng lưng, gãy xương sau một chấn thương rất nhẹ,…	Do quá trình lão hoá tự nhiên hoặc do chế độ ăn thiếu calcium, ...	- Duy trì chế độ ăn đủ chất và cân đối, bổ sung vitamin và khoáng chất thiết yếu. - Thường xuyên rèn luyện thể dục, thể thao. - Tắm nắng.
Bong gân	Đau, sưng, bầm tím, khó cử động, cơ bị co thắt, chuột rút.	Do bị chấn thương khi thể thao, tai nạn trong sinh hoạt, bê vác vật nặng quá sức, vận động sai tư thế.	- Đi, đứng, ngồi đúng tư thế. - Tránh những thói quen ảnh hưởng không tốt đến hệ vận động.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

- Một số hoạt động thể dục, thể thao em thưởng tham gia: chạy bộ, bơi, nhảy dây,...

- Vai trò: giúp hệ cơ, xương phát triển cân đối; kích thích sự phát triển của xương và phòng tránh các bệnh, tật liên quan đến hệ vận động.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Em sẽ khuyên bạn cùng lớp hoặc người thân trong nhà:

(a) Khuyến khích ngồi đúng tư thế, điều chỉnh lại kích thước bàn học cho phù hợp, kết hợp làm việc học tập và nghỉ ngơi, tránh ngồi học tập/làm việc quá lâu.

(b) Khuyên đeo ba lô trên hai vai để phân tán đều trọng lượng, điều chỉnh dây đeo ba lô vừa với vai.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)