Bài 20: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật

Hướng dẫn giải

Thực vật có tuổi, có thể dựa vào vòng gỗ để tính tuổi của cây hai lá mầm. Thực vật ngừng sinh trưởng cho tới khi chúng già đi và chết, nhưng chúng cũng có thể ngừng sinh trưởng khi các gặp các điều kiện môi trường khắc nghiệt tới mức ức chế quá trình sinh trưởng của chúng.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

Đặc điểm của sinh trưởng và phát triển ở thực vật:

- Sinh trưởng và phát triển xảy ra tại một số vị trí, cơ quan trên cơ thể thực vật như ngọn thân, đỉnh cành, chóp rễ,… nơi có các mô phân sinh.

- Quá trình sinh trưởng và phát triển diễn ra trong suốt đời sống của thực vật do sự phân chia liên tục của các tế bào tại các mô phân sinh. Đây là hình thức sinh trưởng không giới hạn, biểu hiện bằng sự gia tăng kích thước, sự xuất hiện và thay mới của các cơ quan như cành, lá, rễ, hoa, quả,…

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

Nhiệt độ tối ưu của đa số các loài cây trồng nhiệt đới dao động trong khoảng 20 - 30 độ, trong khi cây ôn đới là khoảng 15 - 20 độ. Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp sẽ ảnh hưởng đến sự nảy mầm của hạt, khả năng ra hoa, hình thái của cơ quan sinh sản, ... Trong một giới hạn nhất định, tăng nhiệt độ sẽ làm tăng tỉ lệ nảy mầm và rút ngắn thời gian nảy mầm của hạt.

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

 

Vị trí	Vai trò
Mô phân sinh đỉnh	Ngọn cây, đỉnh cành và chốp rễ của cây một lá mầm và hai lá mầm	Mô phân sinh đỉnh ở ngọn cây và đỉnh cành làm tăng chiều cao của cây, chiều dài của cành Mô phân sinh đỉnh ở rễ làm tăng chiều dài rễ
Mô phân sinh bên	Chỉ có ở phần thân cây ở cây hai lá mầm.	Làm tăng đường kính của thân
Mô phân sinh lóng	Chỉ có ở phần lóng ở hây một lá mầm	Làm tăng chiều dài của lóng

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

Trong các cơ quan: rễ, thân, lá, cơ quan thân và rễ là cơ quan sinh trưởng không giới hạn. Điều này giúp cho thực vật có thể phát triển tốt tăng sức đề kháng chống lại các bệnh tật từ môi trường, khi thân phát triển to hơn yêu cầu nhiều chất dinh dưỡng hơn nên hệ rễ cũng phát triển để giúp cây hấp thụ tốt các chất dinh dưỡng.

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

Sinh trưởng cây một lá mầm	Sinh trưởng cây hai lá mầm
Có dạng thân cỏ, một số có dạng đặc biệt	Có dạng thân đa dạng (gỗ, cỏ, leo, ...)
Phôi của hạt chỉ có một lá mầm	Phôi hạt có hai lá mầm
Rễ chùm, gân lá hình cung	Rễ cọc, gân lá hình mạng
Sinh trưởng sơ cấp	Cây hai lá mầm thân thảo: sinh trưởng sơ cấp Cây hai lá mầm thân gỗ: chỉ sinh trưởng so cấp khi còn ở giai đoạn non Cây trưởng thành: sinh trưởng thứ cấp

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

-  Hoocmôn thực vật (phytohormone) là các chất hữu cơ do cơ thể thực vật tiết ra có tác dụng  điều tiết hoạt động sống của cây.

- Đặc điểm chung:

+ Được tạo ra ở một nơi nhưng gây ra phản ứng ở một nơi khác trong cây.

+ Với nồng độ rất thấp nhưng gây ra những biến đổi mạnh trong cơ thể.

+ Tính chuyên hoá thấp hơn nhiều so với hoocmôn ở động vật bậc cao.

Dựa vào tác động sinh lí của hooc môn đối với quá trình sinh trưởng của thực vật người ta chia hooc môn thực vật làm hai nhóm 

-  Nhóm kích thích sinh trưởng: Auxin, Gibêrelin, Xitôkinin

-  Nhóm ức chế sinh trưởng: Êtilen, Axit abxixic

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

 

Vị trí tổng hợp	Hướng vận chuyển	Tác dụng sinh lí
Auxin	Được tổng hợp ở các cơ quan đang sinh trưởng mạnh (chồi ngọn, lá non, phấn hoa, phôi hạt).	Được vận chuyển hướng gốc đến rễ theo mạch rây.	- Ở cấp độ tế bào, auxin kích thích phân bào, dãn dài của tế bào và phối hợp với hormone khác kích thích quá trình biệt hóa tế bào. - Ở cấp độ cơ thể, auxin có nhiều tác dụng sinh lí khác nhau (tạo ưu thế ngọn, thúc đẩy phân hóa mô mạch, hạn chế sự rụng lá,…). - Auxin cũng làm tăng kích thước của quả, làm chậm quá trình chín và hạn chế rụng quả,…
Gibberellin	Được tổng hợp chủ yếu ở các cơ quan đang sinh trưởng (quả non, lá non, đỉnh chồi và đỉnh rễ).	Được vận chuyển theo cả hai chiều, hướng ngọn và hướng gốc theo mạch gỗ và mạch rây.	- Kích thích sự phân chia và dãn dài của tế bào. - Kích thích nảy mầm của củ và hạt thông qua hoạt hóa enzyme. - Thúc đẩy sự hình thành và phân hóa giới tính của hoa, sinh trưởng của quả.
Cytokinin	Được tổng hợp nhiều ở mô phân sinh đỉnh rễ.	Được vận chuyển đến các cơ quan khác theo hệ thống mạch gỗ.	- Kích thích sự phân chia tế bào. - Phối hợp với auxin, tác động đến sự phân hóa cơ quan của thực vật, đặc biệt là sự phân hóa chồi. - Làm chậm sự già hóa của thực vật, giảm ưu thế ngọn hay kích thích sự nảy mầm của hạt.
Abscisic acid	Được tổng hợp ở hầu hết các bộ phận của cây (rễ, hoa, quả).	Được vận chuyển theo hai chiều: hướng ngọn theo mạch gỗ và hướng gốc theo mạch rây.	- Ức chế sự nảy mầm của hạt. - Thúc đẩy quá trình đóng khí khổng. - Kích thích hóa già thân, lá,… - Tăng khả năng chống chịu: hạn, mặn, bệnh,… - Ức chế sự sinh trưởng của cành, lóng.
Ethylene	Được tổng hợp nhiều trong giai đoạn già hóa của cây và quá trình chín của quả.	Được vận chuyển bằng con đường khuếch tán trong phạm vi hẹp.	- Thúc đẩy sự chín của quả. - Kích thích sự rụng của lá, hoa, quả. - Kích thích sự hình thành lông hút và rễ phụ. - Kích thích sự ra hoa của một số loài thực vật như dứa, xoài,…

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)

Hướng dẫn giải

Khi sử dụng hormone thực vật trong trồng trọt, cần tuân thủ các nguyên tắc: đúng liều lượng, đúng nồng độ, đảm bảo tính đối kháng và sự phối hợp giữa các loại hormone.

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)

Hướng dẫn giải

Giai đoạn hạt: Cây đang là hạt giống.
Giai đoạn non trẻ: Cây con nhỏ, ít lá.
Giai đoạn trưởng thành: Cây phát triển to hơn, cao hơn.
Giai đoạn sinh sản: Cây đơm hoa, kết quả.
Giai đoạn già: Cây già héo và chết.

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)