Bài 16. Dãy hoạt động hóa học

Mở đầu (SGK Cánh Diều - Trang 83)

Hướng dẫn giải

Đề xuất thí nghiệm:

Thí nghiệm 1: Khảo sát phản ứng của các kim loại Na, Fe, Cu với nước

Chuẩn bị: 1 mẩu kim loại natri bằng hạt đậu xanh, đinh sắt và dây đồng; 2 ống nghiệm đựng nước được đánh số (1), (2), chậu thuỷ tinh dựng nước.

Tiến hành: Cho mẩu natri vào chậu thuỷ tinh đựng nước, đinh sắt vào ống nghiệm (1), dây đồng vào ống nghiệm (2).

Quan sát hiện tượng xảy ra và thực hiện các yêu cầu sau:

Dựa vào khả năng phản ứng với nước, có thể chia các kim loại natri, đồng và sắt thành mấy nhóm? So sánh mức độ hoạt động hoá học của các nhóm kim loại này.

Thí nghiệm 2: Khảo sát phản ứng của kim loại Fe, Cu với dung dịch acid

Chuẩn bị: đinh sắt, dây đồng, hai ống nghiệm đựng cùng một lượng dung dịch HCl cùng nồng độ.

Tiến hành: Cho đinh sắt, dây đồng vào từng ống nghiệm riêng biệt đựng dung dịch HCl.

Quan sát hiện tượng xảy ra và thực hiện các yêu cầu sau:

a) Hãy cho biết kim loại nào phản ứng được với dung dịch HCl (đẩy được hydrogen ra khỏi acid).

b) So sánh mức độ hoạt động hoá học của sắt, đồng với hydrogen.

c) So sánh mức độ hoạt động hoá học của sắt với đồng.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Thí nghiệm 1 (SGK Cánh Diều - Trang 83)

Hướng dẫn giải

- Hiện tượng:

+ Màu của dung dịch chuyển dần từ không màu sang xanh.

+ Có lớp kim loại trắng sáng bám ngoài phoi đồng.

- Giải thích: Kim loại đồng đã đẩy kim loại bạc ra khỏi muối để được muối mới (tan vào dung dịch có màu xanh) và kim loại mới (màu trắng bạc).

- Phương trình hoá học:

Cu + 2AgNO3 → Cu(NO3)2 + 2Ag

- So sánh: Đồng hoạt động hoá học mạnh hơn bạc.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Cánh Diều - Trang 84)

Hướng dẫn giải

Chỉ có phản ứng (a) xảy ra.

Phương trình hoá học:

Fe + 2HCl → FeCl2 + H2

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK Cánh Diều - Trang 84)

Hướng dẫn giải

a) Trong hai kim loại Mg và Cu, chỉ có kim loại Mg phản ứng được với dung dịch H2SO4 loãng.

b) Phương trình hoá học:

Mg + H2SO4 loãng → MgSO4 + H2

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Thí nghiệm 2 (SGK Cánh Diều - Trang 84)

Hướng dẫn giải

Hiện tượng:

+ Ống nghiệm chứa kim loại Cu không có hiện tượng gì xuất hiện.

+ Ống nghiệm chứa kim loại Mg có phản ứng xảy ra mạnh, mẩu Mg tan dần, khí thoát ra mạnh.

+ Ống nghiệm chứa kim loại Fe có phản ứng xảy ra nhưng êm dịu hơn so với Mg, có khí thoát ra.

- Khí thoát ra là H2. Các phương trình hoá học minh hoạ:

Cu + HCl → không phản ứng

Mg + 2HCl → MgCl2 + H2

Fe + 2HCl → FeCl2 + H2

- Kim loại hoạt động hoá học kém hơn hydrogen (H) là Cu.

- Sắp xếp các kim loại và hydrogen theo chiều giảm dần mức độ hoạt động hoá học là:

Mg, Fe, H, Cu.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 (SGK Cánh Diều - Trang 84)

Hướng dẫn giải

Kim loại magnesium có phản ứng được với dung dịch muối copper(II) nitrate. Do magnesium (Mg) hoạt động hoá học mạnh hơn đồng (copper, Cu) nên đẩy được Cu ra khỏi muối.

Mg + Cu(NO3)→ Mg(NO3)2 + Cu

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 2 (SGK Cánh Diều - Trang 84)

Hướng dẫn giải

Calcium phản ứng với nước, vàng không phản ứng với nước. Vậy kim loại calcium hoạt động mạnh hơn kim loại vàng.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Thí nghiệm 3 (SGK Cánh Diều - Trang 84)

Hướng dẫn giải

Hiện tượng:

+ Viên Na phản ứng mãnh liệt với nước, giải phóng khí, dung dịch sau phản ứng có màu hồng.

+ Phản ứng xảy ra rất chậm, thấy có màu hồng trên bề mặt mẩu Mg.

Phương trình hoá học:

2Na + 2H2O → 2NaOH + H2

Mg + 2H2O → Mg(OH)2 + H2

Mức độ hoạt động hoá học của natri mạnh hơn magnesium.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 3 (SGK Cánh Diều - Trang 85)

Hướng dẫn giải

Thí nghiệm 1 cho thấy: Cu hoạt động hoá học mạnh hơn Ag.

Thí nghiệm 2 cho thấy mức độ hoạt động của các kim loại giảm dần theo thứ tự: Mg, Fe, Cu.

Thí nghiệm 3 cho thấy: Na hoạt động hoá học mạnh hơn Mg.

Vậy sắp xếp các kim loại theo chiều giảm dần mức độ hoạt động hoá học là:

Na, Mg, Fe, Cu, Ag.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 4 (SGK Cánh Diều - Trang 85)

Hướng dẫn giải

a) Zn + 2HCl → ZnCl2 + H2;

b) Zn + MgSO4 → không phản ứng;

c) Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu;

d) Zn + FeCl2 → ZnCl2 + Fe.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)