Bài 15: Quyền và nghĩa vụ công dân về khiếu nại, tố cáo

Mở đầu (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 111)

Mở đầu (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 111)

Hướng dẫn giải

- Trường hợp khiếu nại: Anh H chạy quá tốc độ cho phép bị cảnh sát giao thông yêu cầu dừng phương tiện và xuất trình giấy tờ. Anh H xuất trình các giấy tờ theo quy định pháp luật. Cảnh sát giao thông tiến hành lập biên bản và xử phạt đối với hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ. Nhưng cho rằng mình không chạy quá tốc độ cho phép và quyết định xử phạt của cảnh sát giao thông là không chính xác, nên H khiếu nại đối với quyết định xử phạt này. Việc khiếu nại được cơ quan có thẩm quyền thụ lí và cung cấp camera ghi hình về thời điểm anh H chạy vượt quá tốc độ pháp luật cho phép và quyết định xử phạt là đúng.

- Trường hợp tố cáo: Gia đình ông H ở gần xưởng sản xuất của một doanh nghiệp hoạt động suốt ngày đêm khiến cơ sở thường xuyên xả bụi, khói, phát tán mùi hôi thối, ô nhiễm rất nghiêm trọng ra khu dân cư làm cho nhiều người không chịu được và mắc bệnh. Ông H làm đơn gửi đến Uỷ ban nhân dân xã và cảnh sát môi trường để yêu cầu xử lí hành vi vi phạm của doanh nghiệp.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 1.1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 111)

Hướng dẫn giải

♦ Yêu cầu số 1: Anh A được quyền khiếu nại quyết định xử phạt vi phạm hành chính, vì anh phát hiện lỗi xử phạt của lực lượng cảnh sát giao thông chưa đúng với lỗi mình vi phạm theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật khiếu nại năm 2011: “Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định, đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước hoặc quyết định kĩ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình"

♦ Yêu cầu số 2: Theo quy định tại khoản 2 Điều 8 Luật Khiếu nại năm 2011, anh A là người khiếu nại có thể thực hiện khiếu nại bằng đơn khiếu nại hoặc khiếu nại trực tiếp.

♦ Yêu cầu số 3: Điều 6 Luật khiếu nại năm 2011 về các hành vi bị nghiêm cấm:

1. Cản trở, gây phiền hà cho người thực hiện quyền khiếu nại; đe doạ, trả thù, trù dập người khiếu nại.

2. Thiếu trách nhiệm trong việc giải quyết khiếu nại; không giải quyết khiếu nại; làm sai lệch các thông tin, tài liệu, hồ sơ vụ việc khiếu nại; cố ý giải quyết khiếu nại trái pháp luật.

3. Ra quyết định giải quyết khiếu nại không bằng hình thức quyết định.

4. Bao che cho người bị khiếu nại; can thiệp trái pháp luật vào việc giải quyết khiếu nại.

5. Cố tình khiếu nại sai sự thật;

6. Kích động, xúi giục, cưỡng ép, dụ dỗ, mua chuộc, lôi kéo người khác tập trung đông người khiếu nại, gây rối an ninh trật tự công cộng.

7. Lợi dụng việc khiếu nại để tuyên truyền chống Nhà nước, xâm phạm lợi ích của Nhà nước; xuyên tạc, vu khống, đe dọa, xúc phạm uy tín, danh dự của cơ quan, tổ chức, người có trách nhiệm giải quyết khiếu nại, người thi hành nhiệm vụ, công vụ khác.

8. Vi phạm quy chế tiếp công dân;

9. Vi phạm các quy định khác của pháp luật về khiếu nại và giải quyết khiếu nại.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 1.1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 111)

Khám phá 1.2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 113)

Hướng dẫn giải

♦ Yêu cầu số 1: Ông A có các nghĩa vụ khiếu nại:

+ Khiếu nại đến đúng người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại;

+ Có nghĩa vụ trình bày trung thực sự việc, đưa ra chứng cứ về tính đúng đắn, hợp lí của việc khiếu nại;

+ Có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân đang lưu giữ, quản lí thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại cung cấp thông tin, tài liệu đó cho mình;

+ Cung cấp thông tin, tài liệu cho người giải quyết khiếu nại và chịu trách nhiệm về nội dung trình bày và việc cung cấp thông tin, tài liệu;

+ Chấp hành quyết định hành chính, hành vi hành chính mà mình khiếu nại trong thời gian khiếu nại;

+...

♦ Yêu cầu số 2: Các quy định khác của pháp luật về nghĩa vụ của người khiếu nại:

Trong tố tụng hình sự.

+ Người khiếu nại không được từ chối việc cung cấp thông tin hoặc tài liệu khi cơ

quan hoặc người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại yêu cầu. Trong trường hợp người khiếu nại từ chối cung cấp thông tin và những tài liệu cần thiết thì việc khiếu nại sẽ không được giải quyết và người khiếu nại không có quyền khiếu nại lên cấp

trên.

+ Nếu người khiếu nại không trình bày trung thực sự việc, cung cấp những thông tin, tài liệu không chính xác, giả mạo thì người khiếu nại phải chịu trách nhiệm trước. pháp luật về việc làm nói trên dưới hình thức như trách nhiệm hành chính, trách nhiệm kỉ luật, trách nhiệm dân sự hoặc nặng nhất là trách nhiệm hình sự về tội vu khống. Khi có kết quả giải quyết khiếu nại cuối cùng thì người khiếu nại có nghĩa vụ chấp hành kết quả giải quyết đó.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 1.2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 113)

Khám phá 1.3 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 113)

Hướng dẫn giải

- Việc anh C thực hiện quyền tố cáo hành vi xả thải gây ô nhiễm môi trường của nhà máy H đến cơ quan có thẩm quyền là phù hợp với quy định của pháp luật. Anh C đang thực hiện quyền tố cáo của công dân theo quy định tại khoản 1 Điều 9 Luật Tố cáo năm 2018.

- Những quy định pháp luật khác về quyền tố cáo của công dân: Điều 8 Luật Tố cáo năm 2018 quy định về các hành vi bị nghiêm cấm trong tố cáo và giải quyết tố cáo,...

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 1.4 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 114)

Hướng dẫn giải

Ông C thực hiện quyền tố cáo của công dân theo quy định tại Điều 9 Luật tố cáo năm 2018. Nghĩa vụ của ông C là khi tố cáo phải cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung mà ông đã tố cáo theo quy định tại khoản 2 Điều 9 Luật Tố cáo năm 2018.

- Ví dụ minh họa:  Gia đình bà V lấn chiếm đất trống khu tập thể dành cho khu vui chơi của trẻ em để mở quán ăn gây ô nhiễm môi trường, mất vệ sinh, ảnh hưởng đến sinh hoạt của khu tập thể. Trước đây, khu đất trống là chỗ vui chơi của trẻ em ở khu tập thể đã được sử dụng trong nhiều năm. Các hộ gia đình trong khu tập thể rất bức xúc vì ảnh hưởng đến sinh hoạt và trẻ em không còn chỗ để vui chơi. Vì vậy, ông Q sống trong khu tập thể đã làm đơn tố cáo đến các cơ quan có thẩm quyền và cung cấp đầy đủ các hình ảnh vứt rác bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường, hình ảnh lấn chiếm chỗ vui chơi của trẻ em trong khu tập thể. Khi lãnh đạo Uỷ ban nhân dân mời ông Q lên để làm việc, ông Q đã đến trụ sở Uỷ ban nhân dân cung cấp trực tiếp các thông tin, bức xúc của người dân tại khu tập thể.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 115)

Hướng dẫn giải

Cá nhân tố cáo sai sự thật tùy theo tính chất, mức độ nghiêm trọng mà bị xử lí kỉ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Người bị tố cái sai sự thật cần:

- Người bị tố cáo sai sự thật có quyền yêu cầu người tố cáo phải bồi thường thiệt hại do hành vi cố ý tố cáo sai sự thật của mình gây ra (theo quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 9 Luật Tố cáo năm 2018).

- Hành vi gửi đơn tố cáo của người tố cáo trong trường hợp này là đưa ra các thông tin sai lệch làm ảnh hưởng đến nhân phẩm, uy tín của người khác; người bị tố cáo sai sự thật có quyền yêu cầu người tố cáo sai sự thật về minh bồi thường thiệt hại từ việc tố cáo của họ gây ra (theo quy định tại Điều 592 Bộ luật Dân sự năm 2015).

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 3 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 117)

Hướng dẫn giải

- Tình huống 1: Việc làm của chị H là sai. Chị H có thể thay mẹ minh đi khiếu nại vì theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 12 Luật Khiếu nại năm 2011, trường hợp người khiếu nại ốm đau, già yếu, có nhược điểm về thể chất hoặc vì lí do khách quan khác mà không thể tự mình khiếu nại thì được uỷ quyền cho cha, mẹ, vợ, chồng, anh, chị, em ruột, con đã thành niên hoặc người khác có năng lực hành vi dân sự đầy đủ để thực hiện việc khiếu nại.

- Tình huống 2: Anh T có nghĩa vụ theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 9 Luật Tố cáo năm 2018 “Trình bày trung thực về nội dung tố cáo; cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung tố cáo mà mình có được". Anh T được bảo đảm bí mật họ tên, địa chỉ, bút tích và thông tin cá nhân khác theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 9 Luật Tố cáo năm 2018. Như vậy, anh T có thể sử dụng điểm b khoản 1 Điều 9 Luật Tố cáo năm 2018 và điểm b khoản 2 Điều 9 Luật Tố cáo năm 2018 để bảo vệ bí mật cho thông tin cá nhân của mình.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)