Bệnh alkaptonuria do đột biến allele lặn nằm trên nhiễm sắc thể thường. Nhiều nghiên cứu cho thấy tỉ lệ người bị bệnh có xu hướng duy trì trong quần thể. Em hãy dự đoán nguyên nhân dẫn đến xu hướng duy trì tỉ lệ người bị bệnh này trong quần thể.
Bài 13. Di truyền quần thể
Mở đầu (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 86)
Thảo luận (1)
Câu hỏi 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 86)
Cho ba tập hợp cá thể sau:
- Một đàn bò rừng ở Vườn quốc gia Cát Tiên.
- Những con gà được người bán mang đến phiên chợ.
- Những cây cỏ trong vườn.
a) Tập hợp nào là quần thể?
b) Trình bày những căn cứ để xác định một tập hợp cá thể được gọi là quần thể.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảia) Trong các tập hợp trên, tập hợp được xem là quần thể là: Một đàn bò rừng Vườn quốc gia Cát Tiên.
b) Căn cứ để xác định một tập hợp cá thể được gọi là quần thể:
- Các cá thể cùng loài.
- Trải qua một quá trình lịch sử, cùng chung sống trong một khoảng không gian xác định.
- Các cá thể trong tập hợp có thể giao phối với nhau sinh ra đời con hữu thụ và cách li sinh sản với các quần thể khác.
(Trả lời bởi datcoder)
Luyện tập mục II (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 87)
Ở hoa hướng dương hoang dại, màu hoa được quy định bởi hai allele A và a trội không hoàn toàn. Cây có kiểu gene đồng hợp AA cho hoa màu đỏ, cây có kiểu gene aa cho hoa màu trắng, cây có kiểu gene dị hợp Aa cho hoa màu hồng. Quần thể có 500 cây có hoa màu đỏ, 200 cây có hoa màu hồng, 300 cây có hoa màu trắng. Hãy tính tần số kiểu gene và tần số allele của quần thể.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Xác định tần số kiểu gene của quần thể:
Tổng số cá thể của quần thể hướng dương hoang dại trên là:
500 + 200 + 300 = 1000 cá thể
Do đó, tần số mỗi loại kiểu gene của quần thể trên là:
AA = 500 : 1000 = 0,5.
Aa = 200 : 1000 = 0,2.
Aa = 300 : 1000 = 0,3.
- Xác định tần số allele của quần thể:
A = 0,5 + 0,2 : 2 = 0,6.
A = 1 – 0,6 = 0,4.
(Trả lời bởi datcoder)
Câu hỏi 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 87)
Trong quần thể ngẫu phối, nếu cho các cá thể tự thụ phấn hoặc giao phối gần liên tục qua nhiều thế hệ thì tần số allele có thay đổi không? Hãy giải thích.
Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 88)
Các nhà khoa học đang cảnh báo về nguy cơ thoái hoá giống của đàn bò sữa ở một số vùng. Hiện tượng này diễn ra khi những người chăn nuôi đã tận dụng những con bò đực được sinh ra từ những con bò cái nuôi lấy sữa để giao phối với chính những con cái này và các con bò cái chị, em. Thế hệ sau của những cặp bố mẹ bò nêu trên cho ra chất lượng sữa giảm rõ rệt. Hãy giải thích nguyên nhân dẫn đến hiện tượng thoái hoá giống ở bò sữa nêu trên dựa trên cơ sở di truyền.
Đọc tiếp
Các nhà khoa học đang cảnh báo về nguy cơ thoái hoá giống của đàn bò sữa ở một số vùng. Hiện tượng này diễn ra khi những người chăn nuôi đã tận dụng những con bò đực được sinh ra từ những con bò cái nuôi lấy sữa để giao phối với chính những con cái này và các con bò cái chị, em. Thế hệ sau của những cặp bố mẹ bò nêu trên cho ra chất lượng sữa giảm rõ rệt. Hãy giải thích nguyên nhân dẫn đến hiện tượng thoái hoá giống ở bò sữa nêu trên dựa trên cơ sở di truyền.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiNguyên nhân dẫn đến hiện tượng thoái hóa giống ở bò sữa là do những con bò con sinh ra từ các bò bố, mẹ giao phối cận huyết. Giao phối cận huyết dẫn đến tỉ lệ kiểu gene dị hợp giảm, tỉ lệ kiểu gene đồng hợp tăng, trong đó các kiểu gene đồng hợp lặn có hại (quy định tính trạng xấu) có cơ hội được biểu hiện thành kiểu hình. Do đó, những con bò con sinh ra từ kết quả giao phối cận huyết giữa các bò bố, mẹ xuất hiện các tính trạng yếu, sản lượng và chất lượng sữa kém dần.
(Trả lời bởi datcoder)
Câu hỏi 3 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 88)
Ở ngô, bộ nhiễm sắc thể 2n = 20. Nếu trên mỗi cặp nhiễm sắc thể chỉ xét một cặp gene, mỗi gene có hai allele. Hãy nhận xét về số loại kiểu gene có thể có trong quần thể ngẫu phối.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Mỗi gene có hai alen nên mỗi gen sẽ có 3 loại kiểu gene; 2n = 20 mà mỗi cặp nhiễm sắc thể chỉ xét một cặp gene nên số cặp gene đang xét là 10 → Số kiểu gene có thể có trong quần thể ngẫu phối ở ngô là: 310 kiểu gene.
- Nhận xét: Trong quần thể ngẫu phối, số kiểu gene là rất lớn, do đó khó có thể tìm được hai cá thể giống nhau hoàn toàn (trừ sinh đôi cùng trứng ở động vật hoặc hai cá thể sinh ra từ cùng một noãn được thụ tinh ở thực vật).
(Trả lời bởi datcoder)
Câu hỏi 4 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 89)
Quan sát và đọc thông tin trong Hình 13.1, hãy cho biết:
a) Tần số allele có thay đổi qua các thế hệ ngẫu phối không?
b) Sau bao nhiêu thế hệ ngẫu phối, tần số kiểu gene duy trì không đổi?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảia) Tần số allele không thay đổi qua các thế hệ ngẫu phối.
b) Với quần thể ngẫu phối, sau 1 thế hệ sẽ cân bằng di truyền (cấu trúc quần thể không thay đổi qua các thế hệ). Khi đó, tần số kiểu gene duy trì không đổi.
(Trả lời bởi datcoder)
Luyện tập mục IV (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 90)
Bệnh phenylketonuria do một rối loạn chuyển hoá amino acid phenylalanine trong cơ thể ở người đồng hợp tử về allele lặn trên nhiễm sắc thể thường, những người có kiểu gene đồng hợp trội hoặc dị hợp không biểu hiện bệnh. Ở Anh, tần số người bị bệnh phenylketonuria là 1/10 000. Hãy xác định:- Tần số allele lặn trong quần thể.- Tần số những người bình thường không mang allele lặn.- Tần số những người bình thường có mang allele lặn.
Đọc tiếp
Bệnh phenylketonuria do một rối loạn chuyển hoá amino acid phenylalanine trong cơ thể ở người đồng hợp tử về allele lặn trên nhiễm sắc thể thường, những người có kiểu gene đồng hợp trội hoặc dị hợp không biểu hiện bệnh. Ở Anh, tần số người bị bệnh phenylketonuria là 1/10 000. Hãy xác định:
- Tần số allele lặn trong quần thể.
- Tần số những người bình thường không mang allele lặn.
- Tần số những người bình thường có mang allele lặn.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiQuần thể người là quần thể ngẫu phối (giao phối ngẫu nhiên) → Quần thể có cấu trúc cân bằng.
Áp dụng định luật cân bằng Hardy – Weinberg, ta có p2 AA + 2pq Aa + q2 aa = 1. Trong đó: p là tần số allele A; q là tần số allele a; p2 là tần số kiểu gene AA; 2pq là tần số kiểu gene Aa; q2 là tần số kiểu gene aa.
Theo đề bài, ta có: q2 = 1/10000.
→ Tần số allele lặn trong quần thể là q = 0,01. Suy ra, p = 1 – q = 1 – 0,01 = 0,99.
→ Tần số những người bình thường không mang allele lặn là : p2 = 0,9801.
→ Tần số những người bình thường có mang allele lặn là: 2pq = 2 × 0,99 × 0,01 = 0,0198.
(Trả lời bởi datcoder)