Bài 10: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân và gia đình

Mở đầu (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 76)

Hướng dẫn giải

- Công dân có quyền tự do kết hôn khi đáp ứng đủ các điều kiện kết hôn và có quyền yêu cầu Toà án giải quyết li hôn để chấm dứt hôn nhân theo quy định của pháp luật.

- Công dân có nghĩa vụ tuân theo Hiến pháp, pháp luật về đăng kí kết hôn, các nguyên tắc của pháp luật hôn nhân và gia đình, trách nhiệm khi li hôn.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 77)

Hướng dẫn giải

* Yêu cầu số 1:

- Trường hợp 1. Hành vi tảo hôn của nhân vật Giàng A T, Lò Thị B; hành vi tổ chức tảo hôn của gia đình 2 bên là hành vi vi phạm pháp luật hôn nhân và gia đình.

- Trường hợp 2. Hành vi cưỡng ép kết hôn của vợ chồng ông A, bà B là hành vi vi phạm pháp luật hôn nhân và gia đình.

* Yêu cầu số 2:

- Trường hợp 1. Hậu quả:

+ Cuộc sống gia đình chật vật, đời sống kinh tế khó khăn khiến T và B thường xảy ra mâu thuẫn;

+ B sinh con ở độ tuổi vị thành niên, sức khoẻ không tốt, thường xuyên đau ốm.

- Trường hợp 2. Hậu quả: Hành vi cưỡng ép kết hôn của vợ chồng ông A, bà B đã khiến chị C có cuộc sống hôn nhân không hạnh phúc. Hành vi này có thể bị xử lí hành chính hoặc xử lí hình sự về tội cưỡng ép kết hôn, li hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở li hôn tự nguyện theo Điều 181 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 2.a (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 79)

Hướng dẫn giải

♦ Yêu cầu số 1:

- Trường hợp 1. Chồng chị V đã vi phạm quyền và nghĩa vụ về nhân thân giữa vợ, chồng; theo quy định của pháp luật, vợ, chồng có quyền, nghĩa vụ giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau học tập, nâng cao trình độ văn hoá, chuyên môn, nghiệp vụ.

- Trường hợp 2. Anh A đã vi phạm quyền và nghĩa vụ về tài sản giữa vợ, chồng; theo quy định pháp luật, vợ, chồng có quyền sở hữu tài sản riêng.

♦ Yêu cầu số 2:

- Trường hợp 1. Hậu quả: Hành vi của chồng chị V đã gây ảnh hưởng đến việc học tập, nâng cao trình độ văn hoá, chuyên môn, nghiệp vụ của chị V.

- Trường hợp 2. Hậu quả: Hành vi của anh A đã xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản riêng của vợ mình, gây mâu thuẫn trong gia đình.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 2.b (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 80)

Hướng dẫn giải

- Trường hợp 1: Hành vi của các chủ thể đã thực hiện đúng quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình. Theo quy định pháp luật về nghĩa vụ, quyền chăm sóc và nuôi dưỡng: các con của vợ chồng ông K đã thực hiện nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ. Vợ chồng ông K cũng đã thực hiện đúng quy định pháp luật trong việc giáo dục, làm gương tốt cho con.

- Trường hợp 2:

+ Hành vi của nhân vật T là hành vi vi phạm quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình. Theo quy định pháp luật, con thành niên, con đã thành niên khi sống cùng với cha mẹ thì có nghĩa vụ tham gia công việc gia đình, lao động, sản xuất, tạo thu nhập nhằm bảo đảm đời sống chung của gia đình; đóng góp thu nhập vào việc đáp ứng nhu cầu của gia đình phù hợp với khả năng của mình.

+ Hậu quả: ảnh hưởng đến bố mẹ.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 83)

Hướng dẫn giải

- Nhận định a sai vì theo khoản 1 Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 về điều kiện kết hôn thì không quy định người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự không được kết hôn.

- Nhận định b sai vì theo quy định pháp luật, cha mẹ chỉ có thể hướng dẫn con chọn nghề và phải tôn trọng quyền chọn nghề của con.

- Nhận định c sai vì theo quy định pháp luật, việc lựa chọn nơi cư trú của vợ chồng do vợ chồng thoả thuận.

- Nhận định d sai vì vợ chồng thuận tình li hôn trong trường hợp vợ chồng cùng yêu cầu li hôn, hai bên thật sự tự nguyện li hôn và đã thoả thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của vợ và con.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 83)

Hướng dẫn giải

- Trường hợp a: Anh K và chị E không được quyền kết hôn với nhau vì pháp luật cấm kết hôn giữa những người có họ trong phạm vi ba đời.

- Trường hợp b: Anh B và người phụ nữ anh đang hẹn hò không được quyền kết hôn với nhau vì anh B chưa li hôn với vợ. Nếu anh B kết hôn với người phụ nữ anh đang hẹn hò sẽ vi phạm điều kiện kết hôn vì pháp luật cấm người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ.

- Trường hợp c: Anh K và chị C không được quyền kết hôn với nhau, vì pháp luật cấm kết hôn giả tạo.

- Trường hợp d: Anh Q không được quyền kết hôn, Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định nam, nữ kết hôn với nhau không bị mất năng lực hành vi dân sự.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 3 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 83)

Hướng dẫn giải

- Trường hợp a.

+ Vợ chồng anh X có quyền yêu cầu li hôn vì theo quy định của pháp luật, vợ chồng có quyền thuận tình li hôn khi thật sự tự nguyện li hôn và đã thoả thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con trên cơ sở bảo đảm quyền lợi chính đáng của con.

+ Việc vợ chồng anh X có ý định li hôn là không trái quy định của pháp luật. Gia đình hai bên ngăn cản vợ chồng anh X li hon là hành vi cản trở li hôn tự nguyện.

- Trường hợp b.

+ Anh T không có quyền yêu cầu li hôn vì để li hôn theo yêu cầu của một bên phải có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng; làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.

+ Hành vi của anh T là hành vi vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng. Hành vi này đáng bị lên án và có thể bị xử lí theo quy định của pháp luật.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 4 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 84)

Hướng dẫn giải

- Trường hợp a. Khi bố mẹ của C bận rộn, ông ngoại đã đưa C về quê trong kì nghỉ hè để trông nom, chăm sóc và giáo dục C. Ông đã hướng dẫn C học tập, tạo điều kiện cho C nâng cao sức khỏe, truyền đạt nhiều kiến thức cuộc sống cho C, giúp C rèn luyện tính tự lập. => Hành vi của ông ngoại C thực hiện đúng quy định pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình.

- Trường hợp b. Hành vi của M thực hiện đúng quy định pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình. Khi không còn cha mẹ, M đã làm việc để nuôi dưỡng các em.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 5 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 84)

Hướng dẫn giải

* Yêu cầu số 1: Hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ trong hôn nhân và gia đình trong tình huống trên:

+ Gây ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ hôn nhân, gia đình của chị H;

+ Gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ, tinh thần, cuộc sống của những người liên quan (ví dụ: cha mẹ; đồng nghiệp;…)

+ Ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của trẻ em (con của vợ chồng chị H);

+ Gây ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh trật tự, an toàn xã hội;...

* Yêu cầu số 2: Hướng giải quyết:

+ Chị H nên tôn trọng các quyết định của chồng trong vấn đề lựa chọn nghề nghiệp và nơi làm việc.

+ Các công việc trong gia đình, cần có sự trao đổi, thảo luận và thống nhất ý kiến giữa vợ và chồng.

+ Để giảm bớt khối lượng và áp lực công việc, chị H có thể thuê thêm nhân viên để hỗ trợ mình trong công việc quản lí và kinh doanh.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 84)

Hướng dẫn giải

- Những việc nên làm:

+ Làm việc nhà phù hợp với lứa tuổi, ví dụ: rửa bát, nấu cơm, giặt quần áo, dọn dẹp nhà,…

+ Yêu quý, kính trọng, biết ơn và hiếu thảo với ông bà, cha mẹ.

+ …

- Những việc không nên làm:

+ Không tham gia làm việc nhà

+ Không biết ơn, bất kính, ngược đãi,… ông bà, cha mẹ.

+ ...

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)