* Các cơ quan hô hấp gồm 2 phần:
- Đường dẫn khí: Mũi ➝ Họng ➝ Thanh quản ➝ Khí quản ➝ Phế quản
⇒ Chức năng:
+ Dẫn khí ra, vào phổi
+ Làm ấm, làm sạch, làm ẩm không khí trước khi vào phổi
- 2 lá phổi:
+ Có 700 ➝ 800 triệu phế nang ➜ Tăng diện tích tiếp xúc với không khí
+ Bao quanh phế nang có các mao mạch máu dày đặc ➝ Trao đổi khí
* Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh khỏi các tác nhân gây hại:
- Trồng nhiều cây xanh để điều hòa không khí
- Đeo khẩu trang để hạn chế bụi
- Nơi làm việc đủ nắng, sạch, thoáng để hạn chế vi khuẩn gây hại
- Hạn chế sử dụng thiết bị thải khí độc
- Không hút thuốc lá
- Hạn chế ô nhiễm không khí từ các chất khí độc
* Các cơ quan trong hệ hô hấp và chức năng của chúng : Hệ hô hấp gồm :
• Đường dẫn khí : gồm các bộ phận : mũi, họng, thanh quản, khí quản và phế quản
- Mũi : Có xoang rộng được phủ lớp niêm mạc có nhiều lông và tuyến tiết nhày. Dưới lớp niêm mạc có mạng mao mạch dày đặc. Lông và chất nhày có tác dụng giữ bụi của không khí khi qua xoang mũi; mạng mao mạch có tác dụng sưởi ấm không khí trước khi đi vào phổi.
- Họng : Là nơi thông giữa đường hô hấp và đường tiêu hóa. Ở họng có 6 tuyến amidan và 1 tuyến V. A chứa nhiều tế bào limpho, góp phần diệt vi khuẩn trong không khí qua họng.
- Thanh quản, khí quản và phế quản :
+ Thanh quản : Vừa là cơ quan hô hấp, vừa có vai trò phát âm tạo tiếng nói, được cấu tạo bằng sụn và các dây chằng.
+ Khí quản : Được cấu tạo bởi 15 đến 20 vòng sụn khuyết xếp chồng lên nhau. Mặt trong khí quản có lớp niêm mạc chứa tuyến tiết nhày với nhiều lông rung động liên tục.
+ Phế quản : Được cấu tạo bởi các vòng sụn; ở phế quản, tận nơi cuối cùng của phế quản tiếp xúc với phế nang thì được cấu tạo bằng các thớ cơ.
Thanh quản, khí quản, phế quản đều có chức năng chung là dẫn khí ra vào phổi. Các lông khí quản rung động có khả năng cản các vật lạ nhỏ rơi vào. Sụn thanh thiệt của thanh quản có tác dụng như một nắp đậy, ngăn thức ăn vào thanh quản khi cơ thể nuốt thức ăn.
• Hai lá phổi :
- Cấu tạo :
Người có 2 lá phổi nằm trong khoang ngực. Phổi phải có 3 thuỳ, phổi trái có 2 thuỳ.
Phổi được bao bọc bên ngoài là hai lớp màng mỏng; lớp màng ngoài dính sát vào lồng ngực; giữa hai lớp màng có chất dịch nhờn có tác dụng làm giảm lực ma sát của phổi vào lồng ngực lúc phổi căng lên khi hít vào.
Đơn vị cấu tạo của phổi là các phế nang tập hợp thành từng cụm và được bao bọc bởi mạng mao mạch dày đặc. Số lượng phế nang của phổi người rất lớn, khoảng 700 triệu đến 800 triệu phế nang.
- Chức năng : Phổi thực hiện chức năng trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường. Nhờ hoạt động trao đổi này, khí oxi được đưa vào máu để cung cấp cho các tế bào và khí thải CO2 từ tế bào theo máu đến phổi thải ra môi trường.
* Biện pháp bảo vệ hệ hô hấp tránh khỏi các tác nhân gây hại là :
- Trồng nhiều cây xanh --> điều hoà không khí, cản bụi
- Hạn chế sử dụng các thiết bị thải ra các khí độc hại --> hạn chế ô nhiễm không khí do các chất khí độc ( NOx, SOx, CO, nicotin, ...)
- Cấm hút thuốc lá --> tránh tiếp xúc với các chất độc nguy hiểm ( nicotin, nitrozamin,...)
- Xây dựng nơi làm việc và nơi ở có đủ nắng gió, tránh ẩm thấp; thường xuyên dọn vệ sinh môi trường; không khạc nhổ bừa bãi --> hạn chế ô nhiễm không khí do các vi sinh vật gây ra
- Nên đeo khẩu trang khi tham gia giao thông và dọn vệ sinh --> hạn chế ô nhiễm không khí do bụi.
