Xử phạt vi phạm hành chính là hoạt động của các chủ thể có thẩm quyền, căn cứ vào các quy định của pháp luật hiện hành về xử phạt vi phạm hành chính, quyết định áp dụng các biện pháp xử phạt hành chính và các biện pháp cưỡng chế hành chính khác đối với các tổ chức, cá nhân vi phạm hành chính. Xử phạt vi phạm hành chính được áp dụng nhằm giáo dục mọi người ý thức tuân thủ pháp luật, tôn trọng các quy tắc của đời sống cộng đồng, phòng ngừa các vi phạm pháp luật có thể xảy ra. Dưới đây là các hình thức xử phạt chính trong xử phạt vi phạm hành chính.
1.Cảnh cáo:
.Đối tượng điều chỉnh: Tổ chức, cá nhân vi phạm hành chính nhỏ, lần đầu, có tình tiết giảm nhẹ hoặc đối với mọi hành vi vi phạm hành chính do người chưa thành niên từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi thực hiện.
2.Qui định:
- Khi xử phạt cảnh cáo, người có thẩm quyền quyết định xử phạt bằng văn bản. - Các điều kiện áp dụng: + Khi văn bản pháp luật qui định hành vi vi phạm được áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo. Nếu loại vi phạm mà tổ chức cá nhân đó thực hiên mà pháp luật qui định chỉ áp dụng hình thức phạt tiền không được áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo. + Việc áp dụng hình thức xử phạt cảnh cáo chỉ được thực hiện khi hành vi vi phạm là lần đầu và có tình tiết giảm nhẹ (Điều 8 Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính).
3.Phân biệt xử phạt cảnh cáo và hình thức kỉ luật cảnh cáo:
- Hình thức xử phạt cảnh cáo và hình phạt cảnh cáo khác nhau ở mức độ nghiêm khắc của chế tài. Xử phạt cảnh cáo mang tính giáo dục với tổ chức, cá nhân vi phạm hành chính; đối tượng bị áp dụng không bị coi là có án tích và không bị ghi vào lý lịch tư pháp. Hình phạt cảnh cáo được Tòa án tuyên theo thủ tục TTHS, người bị tuyên được coi là có án tích, ghi vào lý lịch tư pháp.
