Bài 5: Khái niệm, cơ sở khoa học và vai trò của kiểm soát sinh học

Mục tiêu cuối cùng của kiểm soát sinh học là gì?

1. Tiêu diệt hoàn toàn mọi loài sâu hại trong quần xã sinh vật.
2. Làm cho tất cả sinh vật thiên địch phát triển mạnh không kiểm soát.
3. Ngăn chặn sự tồn tại của các loài gây bệnh trong mọi hệ sinh thái.
4. Duy trì quần thể sâu hại ở mật độ thấp, ít gây hại cho sản xuất.

Hiện tượng “guồng quay thuốc trừ sâu” bao gồm những yếu tố nào?

1. Gia tăng thiên địch, giảm sâu hại, tăng tính kháng bệnh của cây trồng.
2. Tăng mật độ con mồi, giảm thiên địch, giảm đa dạng sinh học tự nhiên.
3. Bùng phát bệnh cây, tăng cường sử dụng phân bón, giảm hiệu quả sản xuất.
4. Hồi sinh của sâu hại mục tiêu, bùng phát sâu hại thứ cấp, gia tăng kháng thuốc.

Nhóm sinh vật nào thường được lựa chọn nhiều nhất làm đối tượng kiểm soát sinh học trong nông nghiệp?

1. Động vật có vú lớn như mèo, chó, chuột để kiểm soát động vật gây hại.
2. Sinh vật không xương sống nhỏ như bọ rùa, bọ xít, nhện ăn thịt.
3. Thực vật thân gỗ lâu năm có khả năng tiết độc tố ra môi trường.
4. Các loài chim ăn hạt giúp giảm mật độ côn trùng gây hại trên đồng ruộng.

Ưu điểm nổi bật nhất của kiểm soát sinh học so với thuốc hóa học là gì?

1. Chi phí thấp hơn và hiệu quả diệt trừ nhanh hơn nhiều lần.
2. Có thể tiêu diệt hoàn toàn mọi loài sâu hại trong thời gian ngắn.
3. Không gây mất cân bằng sinh thái, an toàn cho sức khỏe con người.
4. Không cần nghiên cứu đặc điểm sinh thái học của thiên địch trước khi thả.

Sinh vật kí sinh có đặc điểm nào dưới đây?

1. Chỉ sống tự do, không liên quan đến vật chủ trong mọi giai đoạn.
2. Luôn làm tăng sức đề kháng của vật chủ và giúp nó phát triển.
3. Chiếm chất dinh dưỡng của vật chủ, có thể làm yếu hoặc gây chết.
4. Thường tấn công nhiều vật chủ cùng lúc trong suốt vòng đời.

Sinh vật đối kháng có cơ chế nào để ức chế sinh vật gây hại?

1. Trực tiếp ăn thịt và tiêu diệt hoàn toàn các loài côn trùng gây hại.
2. Làm tăng mật độ của sinh vật kí sinh trong quần xã sinh vật đất.
3. Tiết chất kháng sinh hoặc chất độc làm chết vi khuẩn, nấm bệnh.
4. Biến đổi gene của vật chủ để chống chịu tốt hơn với điều kiện bất lợi.

Kĩ thuật tiệt sinh côn trùng (SIT) hoạt động dựa trên cơ chế nào?

1. Chiếu xạ làm côn trùng đực vô sinh, giao phối nhưng không sinh sản được.
2. Tiêm hormone tăng trưởng để rút ngắn vòng đời của con cái gây hại.
3. Làm biến đổi gene côn trùng để chúng không còn khả năng ăn lá cây.
4. Sử dụng thiên địch để cạnh tranh nguồn thức ăn, hạn chế con mồi.

Gene Bt từ vi khuẩn Bacillus thuringiensis được ứng dụng để tạo cây trồng có đặc tính nào?

1. Kháng sâu hại nhờ sản sinh độc tố diệt côn trùng.
2. Tăng năng suất nhờ khả năng quang hợp mạnh hơn.
3. Kháng hạn bằng cách giảm thoát hơi nước qua lá cây.
4. Kháng bệnh virus bằng cách ngăn virus nhân đôi trong tế bào.

Điểm hạn chế lớn nhất của kiểm soát sinh học là gì?

1. Chi phí cao, hiệu quả tiêu diệt sâu hại không nhanh như hóa chất.
2. Làm mất cân bằng sinh thái nghiêm trọng và gây ô nhiễm môi trường.
3. Khả năng gây tồn dư độc hại trong nông sản kéo dài nhiều năm.
4. Khó áp dụng cho mọi loại cây trồng và mọi điều kiện khí hậu.

Vì sao côn trùng gây hại có khả năng kháng thuốc nhanh?

1. Sống chủ yếu trong đất, ít chịu tác động của thuốc hóa học thông thường.
2. Có hệ miễn dịch bẩm sinh mạnh mẽ hơn động vật có xương sống.
3. Do thuốc hóa học thường kém chất lượng, dễ bị phân hủy trong môi trường.
4. Vòng đời ngắn, khả năng sinh sản mạnh, chọn lọc tự nhiên diễn ra nhanh.

Nhóm sinh vật đối kháng nào thường được dùng để sản xuất thuốc trừ sâu sinh học?

1. Động vật có vú như chuột, dơi giúp tiêu diệt các loài sâu bọ gây hại mùa màng.
2. Thực vật thân gỗ lâu năm có rễ tiết chất độc chống vi khuẩn, nấm bệnh.
3. Các loài côn trùng ăn thịt như bọ ngựa, bọ rùa, nhện bắt mồi trong tự nhiên.
4. Vi khuẩn Bacillus subtilis, Pseudomonas fluorescens, Agrobacterium radiobacter.

Khi phun thuốc trừ sâu hóa học, vì sao sâu hại có thể bùng phát trở lại mạnh hơn?

1. Thuốc kích thích sự sinh trưởng và phát triển của côn trùng gây hại.
2. Thiên địch bị tiêu diệt, sâu hại mục tiêu không còn bị kiểm soát tự nhiên.
3. Thuốc làm tăng lượng dinh dưỡng trong cây, thu hút sâu hại đến nhiều hơn.
4. Khả năng miễn dịch của cây trồng suy giảm, dễ bị sâu bệnh tấn công.

Vai trò quan trọng của kiểm soát sinh học trong phát triển nông nghiệp bền vững là gì?

1. Tăng nhanh năng suất trong thời gian ngắn nhờ tiêu diệt triệt để sâu hại.
2. Đảm bảo sản xuất với chi phí thấp hơn nhiều so với mọi biện pháp khác.
3. Hạn chế sử dụng hóa chất, duy trì đa dạng sinh học và cân bằng sinh thái.
4. Ngăn chặn tuyệt đối mọi dịch bệnh trong nông nghiệp hiện đại.

Hạn chế lớn nhất của thuốc hóa học là gì?

1. Có hiệu quả nhanh nhưng dễ làm bùng phát dịch hại thứ cấp.
2. Làm tăng năng suất cây trồng một cách ổn định lâu dài.
3. Không ảnh hưởng đến thiên địch và môi trường xung quanh.
4. Không gây hiện tượng kháng thuốc ở quần thể sinh vật hại.

Ví dụ nào sau đây thuộc kiểm soát sinh học?

1. Dùng thuốc diệt cỏ glyphosate để làm sạch ruộng ngô.
2. Nuôi thả cá rô phi để ăn bọ gậy muỗi trong ao hồ.
3. Phun thuốc trừ sâu tổng hợp để phòng sâu keo mùa thu.
4. Dùng nilon phủ đất để hạn chế cỏ dại mọc ven luống.

Pheromone giới tính được ứng dụng trong kiểm soát sinh học bằng cách nào?

1. Kích thích thiên địch sinh trưởng và phát triển nhanh hơn.
2. Thu hút và bẫy con đực để giảm khả năng sinh sản dịch hại.
3. Kích thích cây trồng sản xuất thêm hợp chất kháng sâu hại.
4. Gây độc trực tiếp cho ấu trùng côn trùng gây hại trên đồng ruộng.

Loài bọ rùa thường được sử dụng trong kiểm soát sinh học vì lý do nào?

1. Chúng hút nhựa cây và hạn chế sinh trưởng của cỏ dại.
2. Chúng ăn nhiều loài rệp gây hại cây trồng.
3. Chúng phá hoại trứng côn trùng ký sinh trên cây.
4. Chúng kích thích sự phát triển của vi khuẩn cố định đạm.

Ví dụ nào thể hiện quan hệ đối kháng trong kiểm soát sinh học?

1. Cây lúa hấp thụ ánh sáng tốt hơn cây cỏ dại.
2. Cây họ đậu cộng sinh với vi khuẩn nốt sần.
3. Rêu địa y bám trên đá và tạo lớp đất mùn ban đầu.
4. Nấm Trichoderma ức chế nấm bệnh trong đất.

Tầm quan trọng của nghiên cứu diễn thế đối với tái sinh rừng là gì?

1. Giúp con người hiểu quá trình cạnh tranh cùng loài.
2. Giúp rút ngắn thời gian hình thành quần xã đỉnh cực.
3. Giúp loại bỏ hoàn toàn các loài cây mọc nhanh ban đầu.
4. Giúp giảm sự xuất hiện của hiện tượng phì dưỡng ở đất.

Sự ấm lên toàn cầu ảnh hưởng thế nào đến hệ sinh thái?

1. Làm tăng tốc độ phân hủy và gia tăng khí nhà kính.
2. Giúp tăng đa dạng sinh học ở mọi vùng trên Trái Đất.
3. Giảm thiểu tác động của các loài ngoại lai xâm hại.
4. Ổn định quần xã đỉnh cực trong thời gian dài hơn.