Nội dung lý thuyết
Câu 1. Vấn đề bàn luận: giá trị đích thực của tuổi trẻ, tầm quan trọng của tuổi trẻ, những phẩm chất cần thiết để tuổi trẻ có ý nghĩa và giá trị.
Vị trí của người viết:
- Là một nhà giáo uyên bác và giàu kinh nghiệm
- Là một người từng trải
- Là một người tâm huyết với thế hệ trẻ
Câu 2. Phân tích cấu trúc nghị luận:
* Luận đề: Giá trị đích thực của tuổi trẻ
Luận điểm 1. Xây dựng tương lai cho tuổi trẻ
- Lí lẽ
+ Thanh niên là trụ cột của một xã hội...
+ Giá trị của tuổi trẻ nằm ở sự chăm chỉ, nỗ lực, dũng cảm; ở sự phấn đấu, sáng tạo, cống hiến.
– Bằng chứng
+ Trịnh Xuân Mười…
+ Nguyễn Ngọc Bảo Khanh...
+ Lê Thị Thắm…
Luận điểm 2. Học cách đặt mục tiêu
- Lí lẽ
+ Công nghệ đang giúp bảo vệ tương lai của giới trẻ.
+ Tuổi trẻ gắn kết hành động toàn cầu.
+ Động lực, khả năng phục hồi và sự bền bỉ kết hợp các giá trị đạo đức, tạo ra những con người trưởng thành toàn diện.
– Dẫn chứng:
+ 78,6% người được hỏi ý kiến cho rằng công nghệ đang “tạo ra”chứ không phải đang “phá huỷ” việc làm.
+ Những thách thức toàn cầu, như đại dịch virus Corona hoặc biến đổi khí hậu, cũng như các vấn đề địa phương sẽ ảnh hưởng đến tương lai.
+ Giêm Đai-xơn (James Dyson) đã xuất sắc khi thi chạy đường dài.
* Cách phối hợp giữa lí lẽ và dẫn chứng:
+Lí lẽ được sử dụng làm nền tảng cho bài viết. Mỗi luận điểm đều được trình bày một cách logic, chặt chẽ.
+Dẫn chứng được sử dụng để minh hoạ cho lí lẽ, làm cho bài viết thêm sinh động và thuyết phục. Các dẫn chứng được đưa ra đều cụ thể, tiêu biểu và phù hợp với luận điểm.
+ Sự kết hợp giữa lí lẽ và dẫn chứng giúp bài viết vừa có tính khoa học, vừa có tính nghệ thuật.
Câu 3. Những thao tác nghị luận đã được phối hợp sử dụng trong bài viết là:
- Giải thích: Khái niệm “tuổi trẻ”, giá trị của tuổi trẻ
- Phân tích:
+ Đặc điểm của tuổi trẻ (sức khoẻ, trí tuệ, nhiệt huyết, dũng cảm, ước mơ,...);
+ Vai trò của tuổi trẻ (tuổi trẻ có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước).
- Chứng minh: giá trị của tuổi trẻ qua các bằng chứng:
+ Trịnh Xuân Mười...
+ Nguyễn Ngọc Bảo Khanh…
Bình luận: về tầm quan trọng của việc rèn luyện ý chí, nghị lực, bản lĩnh và lòng yêu nước cho thế hệ trẻ, bình luận về cách để tuổi trẻ có giá trị.
Xây dựng quy trình viết một bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ
Bước 1. Chuẩn bị viết
Lựa chọn đề tài có liên quan đến cuộc sống của tuổi trẻ hiện nay (quan niệm sống, định hướng tương lai, việc học tập
và rèn luyện, cách ứng xử trong các mối quan hệ,...).
Bước 2. Tìm ý, lập dàn ý
* Để tìm ý, người viết cần tìm câu trả lời cho những câu hỏi sau:
– Cần giải thích điều gì ở vấn đề vừa nêu?
– Có những khía cạnh nào của vấn đề cần bình luận?
– Cần có định hướng hành động như thế nào sau khi nhận thức được ý nghĩa của vấn đề?
* Trên cơ sở đó, lập dàn ý:
Mở bài: Giới thiệu vấn đề liên quan đến tuổi trẻ, nêu quan điểm của người viết về vấn đề đó.
Thân bài:
–Giải thích từ ngữ, khái niệm để làm rõ bản chất vấn đề cần bàn luận.
– Trình bày các khía cạnh của vấn đề (Vì sao vấn đề này thiết yếu đối với tuổi trẻ? Vấn đề gợi cho tuổi trẻ những suy nghĩ và hành động như thế nào? Cần có những điều kiện gì để tuổi trẻ thực hiện yêu cầu mà vấn đề nêu ra?).
–Với từng luận điểm, cần dùng lí lẽ và bằng chứng phù hợp để lập luận nhằm tạo nên sức thuyết phục của bài viết.
– Bình luận về sự đúng đắn, thiết thực của vấn đề, bác bỏ ý kiến trái ngược để củng cố quan điểm của mình.
– Định hướng hành động của bản thân sau khi nhận thức về vấn đề.
Kết bài: Khái quát lại ý nghĩa của vấn đề, liên hệ với đời sống thực tại, rút ra bài học cho bản thân.
Bước 3. Viết bài
– Triển khai tuần tự các luận điểm, đảm bảo tính mạch lạc và sự liên kết chặt chẽ giữa các câu, các đoạn.
– Bàn về vấn đề liên quan đến tuổi trẻ, cần viết với tâm thế của người trong cuộc, trong lập luận, cần khai thác bằng chứng gắn với các mặt trong đời sống tuổi trẻ, từ những trải nghiệm của bản thân, tránh theo khuôn mẫu, công thức chung chung.
– Thao tác nghị luận và các yếu tố bổ trợ như tự sự, biểu cảm để tăng sức hấp dẫn và thuyết phục cho bài văn.
Bước 4. Chỉnh sửa, hoàn thiện
Đọc lại bài văn đã viết, đối chiếu với các yêu cầu đã nêu ở bước chuẩn bị, tìm ý và lập dàn ý để kiểm tra và chỉnh sửa theo gợi ý:
Nội dung | Yêu cầu |
Bố cục ba phần | MB: Vấn đề liên quan đến tuổi trẻ được trình bày như thế nào? TB: - Các khía cạnh của vấn đề được triển khai thành các luận điểm không? - Có hiện tượng mất cân đối giữa các luận điểm không? - Các phối hợp các thao tác nghị luận không? KB: Đã liên hệ với đời sống, nêu phương hướng hành động sau khi nhận thức được ý nghĩa của vấn đề chưa? |
Các lỗi còn mắc | Lỗi về ý: thiếu ý, lặp ý, lạc ý. Lỗi về trình bày, chính tả, dùng từ và diễn đạt. |
Đánh giá chung | Bài viết đáp ứng yêu cầu đạt mức độ nào? Những khó khăn hoặc hứng thú khi thực hành bài viết là gì? |
Đề 1: Tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 đến xu hướng chọn nghề của giới trẻ.
a. Lập dàn ý
*MB: Giới thiệu vấn đề chọn nghề rất quan trọng với giới trẻ, nhất là trước tác động của CMCN 4.0.
*TB:
- CMCN 4.0 là gì? Tác động của CMCN đến đời sống XH (dẫn chứng)
- Ảnh hưởng của CMCN đến xu hướng chọn nghề của giới trẻ như thế nào? (dẫn chứng)
- Cần phải làm gì để khắc phục ảnh hưởng của CMCN và chọn nghề phù hợp?
- Cần nhìn nhận, đánh giá đúng tình hình, tránh phiến diện dẫn đến thái độ, hành vi tiêu cực ra sao?
KB: Ý nghĩa việc chọn nghề phù hợp với thời đại của giới trẻ.
Cách mạng công nghiệp 4.0 được định nghĩa là sự kết hợp của các công nghệ, giúp thu gọn khoảng cách về vật lý, số hóa và sinh học. Tác động của CMCN đến đời sống XH, cụ thể là:
+ Y tế: Đây là lĩnh vực có sự thay đổi đột phá hơn, các bệnh viện có thể dễ dàng quản lý, lưu trữ hồ sơ bệnh án, nhiều ca mổ thành công nhờ có sự trợ giúp của các robot.
+ Nông nghiệp: Giờ đây, các trang trại đã thay đổi phương thức sản xuất kinh doanh, áp dụng nhiều công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng tốt hơn và giảm thiểu chi phí. Các trang trại có thể dùng điện thoại di động để điều chỉnh cho việc tưới tiêu… Các trang trại kỹ thuật số cũng đang là mục tiêu lớn cho ngành nông nghiệp.
+ Công nghiệp: Các nhà máy đã chuyển đổi một số quy trình sản xuất đơn giản sử dụng tay chân sang máy móc tự động. Công nghiệp 4.0 có thể tạo các nhà máy thông minh, làm việc với nhau thông qua internet giúp cải thiện năng suất, kiểm soát và quản lý công việc tốt hơn.
+ Công nghệ phần mềm: Hiện nay có nhiều ứng dụng, phần mềm giúp con người dễ dàng sử dụng và thuận tiện hơn khi làm việc, sinh hoạt hằng ngày. Ví dụ như: ứng dụng đặt xe, đặt đồ ăn, ví điện tử…