Bài 9: Trung Quốc từ thời cổ đại đến thế kỉ VII

I. Điều kiện tự nhiên

- Vùng cư trú chủ yếu của cư dân Trung Quốc thời cổ đại chủ yếu là trung và hạ lưu sông Hoàng Hà. Về sau họ mở rộng địa bàn cư trú xuống lưu vực Trường Giang.

- Hoàng Hà và Trường Giang đã bồi đắp nên những đồng bằng phù sa màu mỡ và là tuyến giao thông quan trọng kết nối giữa các vùng.

- Hạn chế: cư dân phải đối mặt với tình trạng lũ lụt.

II. Sơ lược quá trình thống nhất Trung Quốc và sự xác lập chế độ phong kiến dưới thời Tần Thủy Hoàng

- Khi nhà Chu suy yếu, trên lưu vực Hoàng Hà, Trường Giang tồn tại nhiều tiểu quốc thường xuyên xảy ra chiến tranh hằm thôn tính lẫn nhau.

- Năm 221 TCN, Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc. Sau đó ông thực hiện nhiều chính sách thống nhất hệ thống đo lường, tiền tệ. chữ viết.. 

- Xã hội Trung Quốc cũng phân hóa sâu sắc. Các giai cấp mới xuất hiện là địa chủ và nông dân lĩnh canh. 

III. Từ đế chế Hán, Nam – Bắc triều đến nhà Tùy

- Từ nhà Hán đến nhà Tùy, trải qua các triều đại và thời kì chia cắt lần lượt là: 

+ Nhà Hán (206 TCN-220), 

+ Thời Tam quốc (220-280).

+ Nhà Tấn (280 - 420), 

+ Thời Nam - Bắc triều (420 - 589),

+ Thời Tùy (589 - 618).

IV. Những thành tựu văn minh tiêu biểu

- Tư tưởng: xuất hiện nhiều trường phái tư tưởng khác nhau như : Nho gia, Đạo gia,… nhưng nổi bật với Nho gia do Khổng Tử sáng lập. 

- Chữ viết: dùng chữ tượng hình được khắc trên mai rùa, chuông, đỉnh đồng....

- Văn học: tác phẩm văn học cổ nhất là Kinh Thi.

- Sử học: có nhiều bộ sử lớn, đồ sộ.

- Y học: phát triển với nhiều cách chữa bệnh bằng thảo dược, bấm huyệt, châm cứu,…

- Kĩ thuật: dụng cụ đo động đất, kĩ thuật dệt tơ lụa, kĩ thuật làm giấy…

- Kiến trúc và điêu khắc:   có nhiều cung điện, đền, tháp,lăng tẩm,... tiêu biểu nhất là Vạn lí trường thành