Bài 8: An toàn điện
Nội dung lý thuyết
1. MỘT SỐ NGUYÊN NHÂN GÂY TAI NẠN ĐIỆN
1.1. Do tiếp xúc trực tiếp với vật mang điện
- Sửa chữa điện khi chưa ngắt nguồn điện.
- Kiểm tra các thiết bị điện nhưng không dùng dụng cụ hỗ trợ, bảo vệ.
- Dùng vật dẫn điện chạm vào ở dây điện.
- Chạm vào dây điện trần hoặc dây dẫn điện bị hở.
1.2. Do tiếp xúc gián tiếp với máy móc, thiết bị điện bị nhiễm điện bị nhiễm điện
- Sử dụng các thiết bị đang bị rò rỉ điện.
- Do tiếp xúc với khu vực có dây dẫn có điện bị đứt rơi xuống đất.
1.3. Do vi phạm khoảng cách an toàn với lưới điện cao áp và trạm biến áp
+ Tiếp xúc gần với lưới điện cao áp xảy ra hiện tượng phóng điện gây tai nạn điện cho con người.
2. BIỆN PHÁP AN TOÀN ĐIỆN
- Khi sử dụng điện.
+ Lựa chọn những thiết bị an toàn.
+ Thường xuyên kiểm tra các thiết bị điện và khắc phục kịp thời những hư hỏng.
- Chỉ sử dụng dây dẫn có vỏ cách điện làm dây cấp nguồn.
- Sử dụng thiết bị chống giật cho hệ thống gia đình, cơ quan.
- Tuân thủ khoảng cách an toàn đối với lưới điện cao áp và trạm biến áp.
- Khi sửa chữa điện.
+ Ngắt nguồn điện và treo biển thông báo trước khi lắp đặt, sửa chữa.
+ Sử dụng đúng cách các dụng cụ bảo vệ an toàn điện.
3. DỤNG CỤ BẢO VỆ AN TOÀN ĐIỆN
3.1. Dụng cụ bảo vệ an toàn điện
- Găng tay cách điện: có chất liệu cao su hoặc vải cách điện để đảm bảo vừa cách điện vừa dễ dàng thao tác.
- Giày hoặc ủng cách điện: làm bằng cao su gíup bảo vệ đôi chân không chạm vào vùng bị nhiễm điện khi phải làm việc trong môi trường có nguy cơ rò rỉ điện.
- Các dụng cụ có chuôi cách điện: tua vit, kìm, búa,... có tay cầm đươc học cao su cách điện.
3.2. Sử dụng bút thử điện
a. Cấu tạo bút thử điện
- Đầu bút thử điện.
- Điện trở.
- Thân bút.
- Kẹp kim loại.
- Nắp bút.
- Lò xo.
- Đèn báo.
b. Nguyên lí làm việc
- Khi chạm tay vào kẹp kim loại và đặt đầu bút lên vật mang điện, dòng điện từ đi qua điện trở, qua bóng đèn và qua cơ thể người hình thành mạch kín, làm cho bóng đèn sáng lên.
- Dòng điện đi qua bóng đèn rất nhỏ chỉ đủ làm sáng không gây nguy hiển cho con người.
c. Sử dụng bút thử điện
- Đặt đầu bút thử điện vào vị trí cần kiểm tra.
- Ấn nhẹ ngón tay cái vào kẹp kim loại ở đầu còn lại của bút.
- Quan sát đèn báo, nếu đèn phát sáng thì vị trí kiểm tra có điện.
4. SƠ CỨU NGƯỜI BỊ ĐIỆN GIẬT
4.1. Các bước cần làm khi có người bị tai nạn điện giật
- Bước 1. Ngắt ngay nguồn điện ở nơi gần nhất bằng cách ngắt cầu dao hoặc rút phích cắm điện,...
- Bước 2. Dùng vật cách điện tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện hoặc nguồn gây ra tai nạn điện.
- Bước 3. Đưa nạn nhân đến nơi thoáng khí, rộng rãi, thuận tiện để kiểm tra hô hấp và thực hiện sơ cứu.
- Bước 4. Đưa nạn nhân đến trạm y tế gần nhất hoặc gọi điện cho nhân viên y tế.
4.2. Thực hành sơ cứu người bị tai nạn điện giật
a. Yêu cầu thực hiện
- Đặt nạn nhân nằm ngửa lên mặt phẳng.
- Tiến hành sơ cứu người bị tai nạn điện.
- Đảm bảo an toàn trong quá trình thực hành.
b. Dụng cụ, vật liệu
- Khăn lau sạch.
- Khăn lót.
- Đồng hồ bấm giờ.
c. Quy trình sơ cứu người bị tai nạn điện giật
* Phương pháp hô hấp nhân tạo:
- Bước 1: Nâng cằm, đẩy đầu nạn nhân về phía sau.
- Bước 2:
+ Một tay nâng cằm, một tay bịt mũi nạn nhân, lấy hơi và thổi hai hơi mạnh liên tiếp vào miệng nạn nhân.
+ Để lồng ngực nạn nhân tự xẹp xuống.
- Bước 3:
+ Lặp lại bước 2 khoảng 20 lần/phút đối với người lớn, 30 lần/phút đối với trẻ em.
* Phương pháp ép tim ngoài lồng ngực:
- Bước 1:
+ Đặt hai bàn tay chồng lên nhau trên vùng giữa ngực, dưới xương ức của nạn nhân.
- Bước 2:
+ Ấn mạnh tay xuống ngực nạn nhân rồi thả ra.
- Bước 3:
+ Lặp lại bước 2 với nhịp độ 100 lần/phút.
d. Đánh giá kết quả thực hành
- Thực hiện đúng quy trình sơ cứu người bị tai nạn điện.
- Thực hiện đúng thao tác trong mỗi bước.
- Thực hiện đủ số lần thao tác trong mỗi phút.