Bài 7: Phép cộng (qua 10) trong phạm vi 20

Hoạt động khám phá

Tình huống: Một lọ hoa có 9 bông hoa đỏ và một lọ hoa có 5 bông hoa vàng. Hỏi hai lọ có tất cả bao nhiêu bông hoa?

Nhận xét 1: Có 9 bông hoa đỏ và 5 bông hoa vàng.

Để biết hai lọ có tất cả bao nhiêu bông hoa, ta thực hiện phép tính 9 + 5.

Nhận xét 2:

• 9 + 5 là phép tính cộng có kết quả qua 10, khác với phép tính đã học là cộng hai số có kết quả trong phạm vi 10.

Ta có hai cách tính như sau:

• Đếm tiếp:

Ta có thể đếm tiếp: 9, 10, 11, 12, 13, 14.

Ta có: 9 + 5 = 14.

Nhận xét 3: Nếu gặp trường hợp các số lớn hơn thì làm theo cách đếm này có thể sẽ khó khăn hơn.

• Tách số

• Tách 5 = 1 + 4 
• 9 + 1 = 10
• 10 + 4 = 14

Vậy 9 + 5 = 14.

Nhận xét 4: Phương pháp tách số là tách số hạng thứ hai để lấy một số đơn vị thêm vào số hạng thứ nhất để được tổng là 10 (1 chục), rồi nhẩm tiếp ra kết quả.

Ví dụ: 

• 7 + 9 = 7 + 3 + 6 = 10 + 6 = 16.
• 5 + 8 = 5 + 5 + 3 = 13.

Nhận xét 5: Tùy trường hợp ta có thể lựa chọn cách tính phù hợp, nhưng thông thường để dễ thực hiện hơn cho phép cộng (qua 10) trong phạm vi 20 thì nên tính theo cách tách số.