1. Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc từ năm 1918 đến năm 1930

♦ Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc tại Pháp

- Đầu năm 1919: gia nhập Đảng Xã hội Pháp.

- Tháng 6/1919: thay mặt những người Việt Nam yêu nước tại Pháp, Nguyễn Tất Thành đã gửi bản Yêu sách của nhân dân An Nam (kí tên là Nguyễn Ái Quốc) tới Hội nghị Véc-xai.

- Tháng 7/1920: đọc Sơ thảo lần thứ nhất những Luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lê-nin. Luận cương đã giúp Nguyễn Ái Quốc tìm thấy con đường cứu nước, giải phóng dân tộc-con đường cách mạng vô sản.

- Tháng 12/1920: tham dự Đại hội Tua, bỏ phiếu tán thành Đảng Xã hội Pháp gia nhập Quốc tế Cộng sản, tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp, đánh dấu bước ngoặt trong hoạt động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc: từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Mác-Lê-nin và đi theo con đường cách mạng vô sản.

- Năm 1921: cùng một số nhà cách mạng các nước thuộc địa Pháp lập ra Hội Liên hiệp thuộc địa.

- Năm 1922: là Chủ nhiệm (kiêm chủ bút) báo Người cùng khổ.

♦ Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc tại Liên Xô

- Tháng 10/1923: được bầu vào Hội đồng Quốc tế Nông dân.

- Tháng 6/1924: trình bày tham luận tại Đại hội lần thứ V của Quốc tế Cộng sản.

- Từ năm 1923 đến năm 1924: viết bài cho tạp chí Thư tín quốc tế, báo Sự thật...

♦ Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc tại Trung Quốc

- Từ năm 1925 đến năm 1927:

+ Sáng lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, xuất bản tờ báo Thanh niên;

+ Trực tiếp mở các lớp huấn luyện chính trị đào tạo một số thanh niên trở thành những cán bộ cách mạng của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên tại Quảng Châu.

- Tháng 7/1925: tham gia sáng lập Hội liên hiệp các dân tộc bị áp bức.

- Đầu năm 1927: Tác phẩm Đường Kách mệnh gồm các bài giảng của Nguyễn Ái Quốc ở các lớp huấn luyện tại Quảng Châu được xuất bản.

- Từ giữa năm 1927 đến cuối năm 1929: Nguyễn Ái Quốc tiếp tục có thời gian hoạt động cách mạng tại Pháp, Bỉ, Đức, Xiêm,... trước khi quay trở lại Trung Quốc triệu tập Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản.

2. Sự thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

a) Sự ra đời các tổ chức cộng sản ở Việt Nam

- Sự ra đời: Trong những năm 1928-1929, phong trào công nhân và phong trào yêu nước phát triển mạnh mẽ. Tình hình này đặt ra nhu cầu cần phải thành lập Đảng Cộng sản để đưa phong trào cách mạng tiếp tục tiến lên.

+ Tháng 6/1929, các đại biểu của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở Bắc Kì họp tại Hà Nội tuyên bố thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng.

+ Tháng 8/1929, Các cán bộ tiên tiến của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên tại Tổng bộ và Kì bộ Nam Kì quyết định thành lập An Nam Cộng sản Đảng.

+ Tháng 9/1929, Những đảng viên cấp tiến trong Tân Việt Cách mạng dâng dã họp ở Sài Gòn và thành lập Đông Dương Cộng sản Liên đoàn.

- Ý nghĩa: Ba tổ chức cộng sản lần lượt ra đời trong năm 1929 đã chứng tỏ sự trưởng thành của giai cấp công nhân và là bước chuẩn bị trực tiếp cho sự thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.

b) Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

- Bối cảnh:

+ Sự ra đời của các tổ chức cộng sản đã tác động tích cực tới phong trào cách mạng trong nước. Tuy nhiên, ba tổ chức này hoạt động riêng rẽ, tranh giành ảnh hưởng với nhau, làm cho phong trào cách mạng trong nước có nguy cơ dẫn đến chia rẽ lớn.

+ Đầu năm 1930, Nguyễn Ái Quốc với tư cách là phải viên của Quốc tế Cộng sản đã triệu tập và chủ trì Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản tại Hương Cảng (Trung Quốc)

- Tham dự hội nghị có hai dại biểu Đông Dương Cộng sản Đảng, hai đại biểu An Nam Cộng sản Đảng và hai đại biểu đang hoạt dộng ở nước ngoài.

- Nội dung hội nghị:

+ Hội nghị nhất trí tán thành việc thống nhất các tổ chức cộng sản để thành lập một đảng duy nhất là Đảng Cộng sản Việt Nam.

+ Hội nghị thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược văn tắt, Điều lệ vắn tắt, Chương trình tóm tắt của Đảng do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo; định kế hoạch thực hiện việc thống nhất trong nước...

- Ý nghĩa: Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản có ý nghĩa như Đại hội thành lập Đảng.

- Nội dung cơ bản trong Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng:

+ Đường lối chiến lược của cách mạng là làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản.

+ Nhiệm vụ của cách mạng là dánh đổ đế quốc Pháp và bọn phong kiến, làm cho nước Việt Nam được hoàn toàn độc lập, xây dựng Chính phủ công-nông-binh, tịch thu ruộng đất của đế quốc chia cho dân cày nghèo,...

+ Đảng Cộng sản Việt Nam được xác định là “đội tiền phong" của giai cấp vô sản song cần thu phục được "đại bộ phận dân cày và phải dựa vào hạng dân cày nghèo", "hết sức liên lạc với tiểu tư sản, trí thức, trung nông", đoàn kết với những dân tộc bị áp bức và vô sản thế giới.

- Ý nghĩa sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam:

+ Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đã chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối cứu nước và giai cấp lãnh đạo của cách mạng Việt Nam.

+ Là bước chuẩn bị tất yếu đầu tiên cho những bước phát triển nhảy vọt về sau của cách mạng Việt Nam.