Nội dung lý thuyết
- Hệ thần kinh được chia thành:
+ Hệ thần kinh vận động điều khiển các hoạt động của các cơ vân (cơ xương).
+ Hệ thần kinh sinh dưỡng điều khiển hoạt động của các nội quan.
- Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm phân hệ thần kinh giao cảm và phân hệ thần kinh đối giao cảm.
- Nhận xét:
+ Trung khu của các phản xạ vận động nằm trong chất xám của tủy sống.
+ Trung khu phản xạ sinh dưỡng nằm trong chất xám của tủy sống và trụ não.
- So sánh cung phản xạ sinh dưỡng và cung phản xạ vận động.
+ Giống nhau: đều nằm trong chất xám.
+ Khác nhau:
Cung phản xạ sinh dưỡng | Cung phản xạ vận động |
Nằm ở sừng bên của tủy sống. | Nằm ở sừng sau của tủy sống. |
Nằm trong chất xám của trụ não. | Không nằm trong trụ não. |
Điều khiển các hoạt động của nội quan. | Điều khiển hoạt động của các cơ. |
- Hệ thần kinh sinh dưỡng gồm:
+ Phần trung ương nằm trong não và tủy sống.
+ Phần ngoại biên gồm các dây thần kinh và hạch thần kinh.
- Tuy nhiên, giữa 2 phân hệ giao cảm và đối giao cảm có sự khác nhau.
So sánh cấu tạo của phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm.
Cấu tạo | Phân hệ giao cảm | Phân hệ đối giao cảm |
Trung ương | Các nhân xám nằm ở sừng bên của tủy sống. | Các nhân xám nằm ở trụ não và đoạn cùng của tủy sống. |
Ngoại biên gồm: - Hạch thần kinh (nơi chuyển tiếp noron). - Noron trước hạch (sợi trục có bao mielin). - Noron sau hạch (không có bao mielin). | - Nằm gần tủy sống, xa cơ quan phụ trách. - Sợi trục ngắn. - Sợi trục dài. | - Gần cơ quan phụ trách.
- Sợi trục dài. - Sợi trục ngắn. |
* So sánh chức năng của phân hệ thần kinh giao cảm và phân hệ đối giao cảm.
Tác động lên | Phân hệ giao cảm | Phân hệ đối giao cảm |
Tim Phổi Ruột Mạch máu ruột Mạch máu đến cơ Mạch máu da Tuyến nước bọt Đồng tử Cơ bóng đái …………… | Tăng lực và nhịp cơ Dãn phế quản nhỏ Giảm nhu động Co Dãn Co Giảm tiết Dãn Dãn | Giảm lực và nhịp cơ Co phế quản nhỏ Tăng nhu động Dãn Co Dãn Tăng tiết Co Co |
+ Chức năng của phân hệ giao cảm và phân hệ đối giao cảm đối lập nhau.
+ Nhờ tác dụng đối lập của hai phân hệ mà hệ thần kinh sinh dưỡng điều hòa được hoạt động của các cơ quan nội tạng (cơ trơn, cơ tim và các tuyến).