Bài 24. Bảo vệ nguồn lợi thủy sản
Nội dung lý thuyết
I. Ý NGHĨA, NHIỆM VỤ CỦA VIỆC BẢO VỆ NGUỒN LỢI THỦY SẢN
1. Khái niệm nguồn lợi thủy sản
- Nguồn lợi thủy sản là:
+ Tài nguyên sinh vật trong vùng nước tự nhiên có:
Giá trị kinh tế.
Khoa học.
Du lịch.
Giải trí.
- Nguồn lợi thủy sản thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lí.
- Tổ chức, cá nhân có quyền khai thác nguồn lợi thủy sản theo quy định của pháp luật.
- Bảo vệ nguồn lợi thủy sản bao gồm:
+ Bảo vệ các loài thủy sản.
+ Môi trường sống của các loài thủy sản.
+ Khu vực tập trung sinh sản.
+ Khu vực thủy sản còn non tập trung sinh sống.
+ Đường di cư của loài thủy sản.
2. Ý nghĩa của việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản
Bảo vệ nguồn lợi thủy sản có ý nghĩa rất quan trọng đối với phát triển thủy sản và bảo vệ đa dạng sinh học.
- Bảo vệ các loài thủy sản, đặc biệt là các loài thủy sản quý hiếm.
- Phục vụ phát triển kinh tế, khoa học và du lịch.
- Phục hồi, tái tạo nguồn lợi thủy sản và góp phần phát triển thủy sản bền vững.
- Bảo vệ đa dạng sinh học và cân bằng sinh thái trong thủy vực.
3. Nhiệm vụ của bảo vệ nguồn lợi thủy sản
- Xây dựng, ban hành kế hoạch và biện pháp quản lí nguồn lợi thủy sản.
+ Thực hiện bảo vệ và khai thác thủy sản theo quy định của pháp luật.
- Tạo đường di cư hoặc dành hành lang di chuyển cho loài thủy sản khi:
+ Xây dựng mới.
+ Thay đổi.
+ Phá bỏ công trình.
+ Có hoạt động liên quan đến đường di cư của loài thủy sản.
- Dành hành lang cho loài thủy sản di chuyển khi:
+ Khai thác thủy sản bằng nghề cố định ở các sông, hồ, đầm, phá.
- Khắc phục hậu quả:
+ Bồi thường thiệt hại do hành vi của mình gây ra khi xả thải.
+ Thăm dò, khai thác tài nguyên, xây dựng.
+ Phá bỏ công trình dưới mặt nước, lòng đất, dưới nước.
→ Làm suy giảm hoặc mất đi nguồn lợi thủy sản:
+ Gây tổn hại đến môi trường sống.
+ Khu vực tập trung sinh sản,
+ Khu vực thủy sản còn non tập trung sinh sống.
+ Đường di cư của loài thủy sản.
- Tuân theo quy định của pháp luật khi:
+ Tiến hành hoạt động thủy sản.
+ Có hoạt động ảnh hưởng trực tiếp đến loài thủy sản như:
Môi trường sống.
Đường di cư.
Sinh sản.
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP BẢO VỆ NGUỒN LỢI THỦY SẢN
1. Khai thác thủy sản đúng quy định của pháp luật, thân thiện với môi trường
- Khai thác thủy sản:
+ Ngư cụ phù hợp.
+ Đúng quy định.
+ Sử dụng ngư cụ khai thác thân thiện môi trường.
- Nghiêm cấm đánh bắt thủy sản bằng những phương pháp mang tính hủy diệt như:
+ Thuốc nổ.
+ Hóa chất.
+ Chích điện,...
- Hạn chế đánh bắt thủy sản ở khu vực gần bờ, mở rộng vùng khai thác xa bờ.
- Không khai thác:
+ Trong mùa sinh sản.
+ Thủy sản chưa đến thời kì khai thác.
+ Các thủy sản cấm khai thác.
+ Trong vùng cấm.
2. Thả các loài thủy sản quý, hiếm vào một số nội thủy, vũng và vịnh ven biển
- Các loài thủy sản quý, hiếm thường bị con người khai thác quá mức dẫn đến:
+ Số lượng ngày càng giảm.
+ Thậm chí một số loài có nguy cơ tuyệt chủng.
- Cần thả bổ sung các loài này vào các thủy vực tự nhiên để giúp:
+ Tăng số lượng.
+ Tăng khả năng sinh sản.
→ Làm tăng nguồn lợi thủy sản, ngăn chặn giảm sút trữ lượng của những loài thủy sản quý, hiếm.
3. Thiết lập các khu bảo tồn biển
- Thiết lập các khu bảo tồn biển như:
+ Vườn quốc gia.
+ Khu dự trữ thiên nhiên.
+ Khu bảo tồn loài - sinh cảnh.
+ Khu bảo vệ cảnh quan.
→ Nhằm bảo vệ các loài thủy sản và môi trường sống của chúng trong các khu bảo tồn.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho các loài thủy sản sinh trưởng, phát triển và sinh sản:
+ Bảo vệ đa dạng sinh học.
+ Bảo đảm cân bằng sinh thái vùng biển.
+ Cung cấp nguồn giống và nguồn lợi hải sản.
+ Góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, quốc gia.
4. Bảo vệ môi trường sống của các loài thủy sản
- Môi trường sống của các loài thủy sản đang bị ô nhiễm bởi nhiều nguyên nhân như:
+ Các chất thải sinh hoạt.
+ Chất thải nông nghiệp.
+ Các chất thải độc hại trong sản xuất công nghiệp.
+ Chất thải trong hoạt động khai thác thủy sản,...
→ Làm ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản.
- Việc bảo vệ môi trường sống của các loài thủy sản bằng các hành động cụ thể như
+ Không vứt rác bừa bãi.
+ Xả thải đúng quy định.
+ Không khai thác thủy sản bằng các biện pháp hủy diệt, gây ô nhiễm môi trường,…
- Cung cấp cho các loài thủy sản một môi trường sống thuận lợi, nhờ đó giúp:
+ Sinh trưởng nhanh.
+ Phát triển nhanh.
+ Sinh sản nhanh.
+ Duy trì và phát triển nguồn lợi thủy sản.