Bài 13. Điện năng - Công của dòng điện

I. Điện năng

1. Dòng điện có mang năng lượng

Ta đã biết, dòng điện có thể sinh ra công cơ học, ví dụ trong các hoạt động của máy khoan, quạt điện,...

Dòng điện cũng có thể cung cấp nhiệt lượng, ví dụ trong hoạt động của nồi cơm điện, bàn là, đèn sưởi, bếp điện,...

Do dòng điện có khả năng thực hiện công và có thể cung cấp nhiệt lượng để làm thay đổi nhiệt năng của các vật nên dòng điện có năng lượng.

Năng lượng của dòng điện được gọi là điện năng.

2. Sự chuyển hóa điện năng thành các dạng năng lượng khác

Các dụng cụ điện khi hoạt động đều biến đổi điện năng thành các dạng năng lượng khác.

3. Kết luận

Điện năng là năng lượng của dòng điện. Điện năng có thể chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác, trong đó có phần năng lượng có ích và phần năng lượng vô ích.

Tỉ số giữa phần năng lượng có ích được chuyển hóa từ điện năng và toàn bộ điện năng tiêu thụ được gọi là hiệu suất sử dụng điện năng:

\(H=\dfrac{A_i}{A_{tp}}\)

II. Công của dòng điện

1. Công của dòng điện

Công của dòng điện sản ra trong một đoạn mạch là số đo lượng điện năng mà đoạn mạch đó tiêu thụ để chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác.

2. Công thức tính công của dòng điện

\(A=Pt=UIt\)

Trong đó:

\(U\) đo bằng vôn (V),

\(I\) đo bằng ampe (A),

\(t\) đo bằng giây (s),

công \(A\) của dòng điện đo bằng jun (J).

1J = 1W.1s = 1V.1A.1s.

Ngoài ra công của dòng điện còn được đo bằng đơn vị kilôoat giờ (kW.h)

1kW.h = 1000W.3600s = 3600000J = 3,6.10⁶ J.

3. Đo công của dòng điện

Trong cuộc sống, công của dòng điện hay điện năng tiêu thụ do nhà máy điện cung cấp đến từng cơ quan, xí nghiệp, gia đình được đo bằng công tơ điện (hay còn gọi là điện kế).

Khi các dụng cụ tiêu thụ điện hoạt động, số chỉ của điện kế tăng dần. Lượng tăng thêm của số chỉ này là số đếm của công tơ điện, cho biết điện năng tiêu thụ theo đơn vị kW.h.