Bài 11: Cắt may một số kiểu bâu lá sen

• Các kiểu cổ áo có thể xếp thành hai dáng là cổ áo không bâu, gồm các kiểu cổ chỉ cắt ở thân áo và cổ áo có bâu gồm có phần cắt ở thân áo và phần bâu (lá cổ) may ráp vào cổ áo.
• Tùy theo bâu mà vòng cổ ở thân áo có thể cắt theo dạng cổ tròn cơ bản, cổ trái tim,...
• Từ dạng bâu cơ bản có thể thay đổi chi tiết vòng ngoài và cách trang trí tạo nên nhiều kiểu đa dạng, hợp thời trang, làm tôn vẻ đẹp cho người mặc. Vì vậy nhiều kiểu bâu có cách ráp giống nhau bằng cách sử dụng một dải vải canh xéo, may hai đường may để viền mép vải cổ áo và bâu áo vào trong. Cách này được áp dụng để ráp bâu lá sen tim, bâu nơ, bâu lính thủy,...
• Sau đây là một số kiểu bâu lá sen:

I - CÁCH VẼ VÀ CẮT

A - BÂU LÁ SEN ĐỨNG

Hình 1. Bâu lá sen đứng

1. Cách vẽ

a. Thân trước

• Rộng cổ: AA1 = 1/5Vc.
• Sâu cổ: AA2 = 1/5Vc + 0,5cm.
• Vẽ hình chữ nhật AA₁A₃A₂. Nối A₁A₂, I là trung điểm của A₁A₂.
• Nối A₃I, trên IA₃ lấy II₁ = 1/3A₃I. Vẽ cong vòng cổ A₁I₁A₂.

b. Thân sau

• Rộng cổ: AA₁ = 1/5Vc.
• Sâu cổ: AA₂ = 1/10Vc - 1(cm).
• Vẽ hình chữ nhật AA₁A₃A₂.
• Nối A₁A₂, I là trung điểm của A₁A₂.
• Nối A₃I, trên A₃I lấy II₁ = 1/2A₃I. Vẽ cong vòng cổ A₁I₁A₂.

c. Vẽ bâu

• Bâu lá sen đứng dạng tròn:
  • Gấp đôi vải, mặt phải ở trong:
  • AB = 1/2Vc thân áo - 2,5cm.
  • AA₁ = 6cm; A₁C = Bản bâu = 8cm.
  • Nối A₁B; O là điểm giữa của A₁B. Từ O lấy lên OO₁ = 2cm. Vẽ đường chân bâu cong đến từ A₁ qua O₁ đến B.
  • Từ B kẻ đường vuông góc với A₁B và lấy BD = 7cm.
  • Nối CD. I là điểm giữa của CD. Từ I lấy điểm II₁ = 2cm. M là điểm giữa của BD lấy ra MM₁ = 1,5cm. Vẽ đường cong CI₁DM₁B tạo vòng ngoài của bâu lá sen đứng.

Hình 2. Cách vẽ bâu sen đứng dạng tròn

• Bâu lá sen đứng dạng nhọn:
  • Cách vẽ tương tự bâu dạng tròn, chỉ khác một số điểm:
    • Độ dài để vẽ cong cơ bản bâu OO₁ và II₁ = 2cm.
    • Vẽ đầu bâu dạng nhọn: vẽ đường cong CI₁O, kéo dài thêm một đoạn DD₁ = 3cm.
    • Nối D₁B tạo bâu dạng nhọn.

Hình 3. Cách vẽ bâu sen đứng dạng nhọn

2. Cách cắt

a. Vòng cổ thân áo

Như cổ tròn cơ bản.

b. Bâu áo

Cắt gia đường may xung quanh lá bâu trong 0,5cm; lá bâu ngoài 1cm.

B - BÂU LÁ SEN NẰM

Hình 4. Bâu lá sen nằm

1. Cách vẽ

• Vẽ vòng cổ như vẽ cổ tròn cơ bản.
• Vẽ bâu dựa theo vòng cổ thân áo.

Cách vẽ như sau: Vẽ chân bâu, vẽ vòng ngoài bâu, vẽ đầu bâu.

• Đặt đường sườn vai thân trước trùng nhau ở điểm vào cổ và chườm qua 2,5cm ở phía trước đầu vai, ghim cố định.
• Gấp đôi vải dùng để vẽ bâu.
• Đặt 1/2 vòng cổ thân áo lên vải làm bâu áo, đường gấp đôi của thân sau áo trùng với đường gấp đôi của vải dùng để vẽ bâu.
• Vẽ chân bâu theo vòng cổ bắt đầu từ đường giao khuy thân trước.
• Lấy thân áo ra, vẽ vòng ngoài của bâu áo. Rộng bản bâu M₁N = 6÷7cm.
  • Vẽ bâu dạng tròn: Vẽ cong NN₁ cách đều đường chân bâu MM₁ một khoảng bằng rộng bản bâu. Nối MN₁, I là điểm giữa của MN₁. Từ điểm I lấy ra II₁ = 2cm vẽ cong MI₁P được bâu dạng tròn.
  • Vẽ bâu dạng nhọn:
    • Từ N₁ vẽ cong xuống phía đường giao khuy đến điểm P cách đường giao khuy 2,5cm. Nối PM tạo bâu dạng nhọn.

Một số lưu ý:

• Vòng ngoài bâu có thể vẽ các dạng trang trí tùy ý:
  • Đánh lượn sóng, hoặc hình cánh hoa.
  • Kết ren các kiểu, các mẫu cho phù hợp với vải áo, hoặc tạo ấn tượng.

Hình 5. Cách vẽ bâu lá sen nằm

2. Cách cắt

a. Vòng cổ thân áo

Như cổ tròn cơ bản.

b. Bầu áo

Cắt gia đường may xung quanh lá bâu trong 0,5cm; lá bâu ngoài 1cm.

C - BÂU LÁ SEN TIM

Hình 6. Bâu lá sem tim

1. Cách vẽ

a. Thân trước

• Rộng cổ: Rộng cổ cơ bản (AA1) + 1(cm).
• Sâu cổ: Sâu cổ cơ bản (AA2) + 8(cm).
• Nối ED. O là điểm giữa ED.OO₁ = 1cm. Vẽ cong vòng cổ EO₁D và kéo ra đến nẹp.

b. Thân sau

Rộng cổ cơ bản + 1(cm).

c. Vẽ bâu

• Bâu lá sen tim dạng thẳng đứng, vải thẳng:
  • Cách vẽ sau:
    • Gấp đôi vải, mặt phải vải ở trong.
    • AB = 1/2 thân áo - 2(cm).
    • AA₁ = 10cm.
    • A₁C = 7cm (bản bâu).
    • Nối A₁B; O là điểm giữa của A₁B. Từ O lấy lên OO₁ = 2cm. Vẽ đường chân bâu cong đều từ A₁ qua O₁ đến B.
    • Từ B kẻ đường vuông góc với A₁B và lấy BD = 7cm.
    • Nối CD. I là điểm giữa CD. Từ I lấy lên II₁ = 2cm.
    • Vẽ đường xong CI₁D kéo dài thêm một đoạn DD₁ = 3cm. Nối D₁B.

Hình 7. Cách vẽ bâu lá sen tim dạng thẳng đứng, vải thẳng

• Bâu lá sen tim dạng đứng, vải chéo sợi:
  • Cách vẽ như sau:
    • Vẽ hình chữ nhật ABCD:
      • AB = CD = Vc thân áo.
      • AD=CB = 6÷8cm (tùy ý)
      • DD₁ = CC₁ = 0,5cm.
      • DD₂ = CC₂ = 8cm; AA₁ = BB₁ = 2cm (tùy ý).
    • Vẽ bâu A₁D₁D₂C₂C₁B₁ (vẽ cong nhẹ D₁D₂ và C₁C₂).

Hình 8. Cách vẽ bâu lá sen tim dạng thẳng đứng, vải chéo sợi

• Bâu lá sen tim dạng nằm:
  • Vẽ dựa theo vòng cổ thân áo.
  • Đặt đường sườn vai thân trước trùng nhau ở điểm vào cổ và chườm qua 2,5cm ở phía đầu vai, ghim cố định.
  • Gấp đôi vải dùng để vẽ bâu.
  • Đặt 1/2 vòng cổ thân áo lên bải làm bâu áo, đường gấp đôi của thân sau áo trùng với đường gấp đôi của vải dùng để vẽ bâu.
  • Vẽ chân bâu theo đường vòng cổ bắt đầu từ đường giao khuy thân trước.
  • Lấy thân áo ra, vẽ vòng ngoài của bâu áo. Rộng bản bâu 6÷7cm.
  • Lưu ý: Có thể vẽ đầu bâu dạng tròn, hoặc vẽ đều bâu dạng nhọn giống như lá sen nằm.

Hình 9. Cách vẽ bâu lá sen tim dạng nằm

2. Cách cắt

a. Vòng cổ thân áo

Cắt gia đường may 0,5cm.

b. Bâu áo

Cắt gia đường may lá bâu trong 0,5cm; lá bâu ngoài 1cm.

II - CÁCH MAY RÁP BÂU LÁ SEN

1. May bâu

• Đặt hai mặt phải bâu úp vào nhau, miếng bâu ngoài để dưới, miếng bâu trong để trên, may xung quanh, chừa lại đường chân bâu không may (hình 10.a).
• Cắt sửa vải thừa xung quanh bâu và bấm bớt vải ở phần cong cách đường may 0,2cm để khi lộn bâu sang phải không bị cộm (hình 10.b).

Hình 10. Cách may bâu lá sen

2. May ráp bâu vào thân

• Bấm dấu điểm giữa thân áo và điểm giữa bâu áo. Đặt thân áo ở dưới, bâu áo ở trên, mặt dưới bâu úp vào mặt phải thân áo, hai đầu bâu đạt đúng đường giao khuy (hình 11.a).
• Bẻ nẹp áo chồm lên bâu (hình 11.b).
• Gấp đôi vải viền theo chiều dài, đặt lên trên áo và bâu áo. May một đường đính vải viền vào bâu áo và thân áo theo vòng cổ, cách mép 0,5cm, xén sửa xo vải còn khoảng 0,4 cm (hình 11.c).
• Lộn nẹp áo trở lại mặt trái, miết phẳng đường may, gập vải viền bọc mép vải xuống dưới thân áo (hình 11.d), sau đó may sát mí (hình 11.e).

Hình 11. Cách ráp bâu lá sen