Đọc cậu văn sau :  " Trăng tròn như hạt nếp hạt tẻ đầu mùa, hhoa sấu kéo dài con đường hoa nhiều quãng cộm hẳn lên như cót gại nào của khu phố bung vãi ra. "

a ) Những từ in đậm được hiểu là bộ phận  làm rõ nghĩa cho danh từ nào trong câu văn trên ?

b ) Cách viết câu văn theo lối đảo ngữ như trên giúp nhà văn diễn tả được điều gì ?

Bài 6. Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ đảo ngữ trong các trường hợp sau:

a) “Trắng tròn như hạt nếp hạt tẻ đầu mùa, hoa sấu kéo dài con đường hoa nhiều quãng cộm hẳn lên như cót gạo nào của khu phố bung vãi ra.” (Nguyễn Tuân)

b) Trong xanh ánh mắt

   Trong vắt nhãn lồng

   Chim ăn nhãn ngọt

   Bồi hồi nhớ ông!

                (Trần Kim Dũng)

Đọc thầm

Mùa hoa sấu

   Vào lúc những ngày cuối xuân , đầu hạ , khi nhiều loài cây đã khoác màu áo mới thì cây sấu mới bắt chuyển mình thay lá . Đi dưới rặng sấu , ta sẽ gặp những chiếc lá nghịch ngợm. Nó quay tròn trước mặt , đậu lên đầu , lên vai ta rồi mới bay đi . Nhưng ít ai nắm được một chiếc lá đang rơi như vậy.

   Từ những cánh sấu non bật ra những chùm hoa trắng muốt , nhỏ như những chiếc chuông tí hon. Hoa sấu thơm nhẹ . Vị hoa chua chua thấm vào đầu lưỡi , tưởng như vị nắng non của mùa hè mới đến vừa đọng lại.

Dựa vào nội dung bài đọc , ghi dấu x vào ô trống trước ý trả lời đúng:

Hình dạng hoa sấu như thế nào

Hoa sấu nhỏ li ti như vị nắng non của mùa hè.

Hoa sấu trông như những chiếc chuông nhỏ xíu.

Hoa sấu thơm nhẹ, vị hơi chua.

Đọc thầm

Mùa hoa sấu

   Vào lúc những ngày cuối xuân , đầu hạ , khi nhiều loài cây đã khoác màu áo mới thì cây sấu mới bắt chuyển mình thay lá . Đi dưới rặng sấu , ta sẽ gặp những chiếc lá nghịch ngợm. Nó quay tròn trước mặt , đậu lên đầu , lên vai ta rồi mới bay đi . Nhưng ít ai nắm được một chiếc lá đang rơi như vậy.

   Từ những cánh sấu non bật ra những chùm hoa trắng muốt , nhỏ như những chiếc chuông tí hon. Hoa sấu thơm nhẹ . Vị hoa chua chua thấm vào đầu lưỡi , tưởng như vị nắng non của mùa hè mới đến vừa đọng lại.

Dựa vào nội dung bài đọc , ghi dấu x vào ô trống trước ý trả lời đúng:

Mùi vị hoa sấu như thế nào

Hoa sấu thơm nhẹ, có vị chua,

Hoa sấu hăng hắc.

Hoa sấu nở từng chùm trắng muốt.

Đọc thầm

Mùa hoa sấu

   Vào lúc những ngày cuối xuân , đầu hạ , khi nhiều loài cây đã khoác màu áo mới thì cây sấu mới bắt chuyển mình thay lá . Đi dưới rặng sấu , ta sẽ gặp những chiếc lá nghịch ngợm. Nó quay tròn trước mặt , đậu lên đầu , lên vai ta rồi mới bay đi . Nhưng ít ai nắm được một chiếc lá đang rơi như vậy.

   Từ những cánh sấu non bật ra những chùm hoa trắng muốt , nhỏ như những chiếc chuông tí hon. Hoa sấu thơm nhẹ . Vị hoa chua chua thấm vào đầu lưỡi , tưởng như vị nắng non của mùa hè mới đến vừa đọng lại.

Dựa vào nội dung bài đọc , ghi dấu x vào ô trống trước ý trả lời đúng:

Trong câu Đi dưới rặng sấu ta sẽ gặp những chiếc lá nghịch ngợm , em có thể thay từ nghịch ngợm bằng từ nào ?

tinh nghịch

bướng bỉnh

dại dột

PHẦN A. ĐỌC 

I. Đọc văn bản 

CÂU CHUYỆN CỦA HẠT DẺ GAI

Tôi là đứa con bé nhất của mẹ Dẻ Gai trong rừng già, trên sườn núi cao cheo leo. 

Mùa xuân đến, từ trên cánh tay và mái tóc của mẹ, từng nụ hoa dẻ nhú ra như quả cầu xanh có tua gai nhỏ. Rồi hoa lớn dần thành những trái dẻ xù xì gai góc. Anh chị em chúng tôi ra đời như thế đó. 

Chúng tôi lớn lên trong mùa hè nắng lửa, mưa giông. Những cơn mưa ào đến gội ướt đẫm tóc mẹ và tắm mát cho chúng tôi. Nắng làm bỏng rát cả làn da và mái tóc của mẹ. 

Khi thu về, trái dẻ khô đi, lớp áo gai đã chuyển sang màu vàng cháy. Hạt dẻ căng tròn làm nứt bung cả tấm áo gai xù bông đã quá chật chội. Anh chị của tôi phô ra lớp da nâu bóng, khỏe khoắn dưới nắng thu vàng. Tôi nghe các anh chị cười đùa và trò chuyện với mẹ: 

- Mẹ ơi, bạn chim gì có bộ lông sặc sỡ thế? 

- Đó là bạn chim Thiên Đường con ạ.

- Có ai đang bò lên tay mẹ và cứ đổi màu liên tục thế nhỉ?

- À, bác tắc kè bò lên sưởi nắng đó con. Nhà bác ấy trong hốc đá.

Tôi vẫn nằm im trong lớp áo gai xù bông, nép vào một cánh tay của mẹ. Tôi chẳng muốn chui khỏi tấm áo ấm áp, an toàn đó chút nào. 

Nhưng rồi những ngày thu mơ mộng cũng trôi qua.

Đông đến, gió lạnh buốt thổi ù ù qua khu rừng. Gió vặn vẹo những cánh tay dẻo dai của mẹ. Gió lay giật tấm thân vững chãi của mẹ. Nhưng mẹ vẫn bền gan đứng trên sườn núi cheo leo. 

 Mỗi lần có trận gió mạnh thổi qua, tôi nghe các anh chị của mình kêu lên: 

- Mẹ ơi! Gió to quá! Con lạnh lắm! 

- Các con đã lớn rồi mà. Đừng sợ gió. Gió lạnh sẽ làm các con khỏe khoắn hơn. 

- Mẹ ơi, gió bứt con khỏi tay mẹ rồi! Áo ấm bị tung ra! Ôi con sợ lắm! 

- Các con yêu quý của mẹ, hãy mạnh mẽ lên! Các con sẽ rời khỏi tay mẹ, nhưng gió sẽ gieo các con xuống tấm thảm lá của rừng già. Các con sẽ được sưởi ấm và trở thành những cây dẻ non xinh đẹp khi mùa xuân tới…

Tôi cứ thu mình mãi trong tấm áo gai xù bông ấm áp của họ nhà dẻ gai và nép mãi vào tay mẹ, tóc mẹ. Tôi sợ phải xa mẹ, sợ phải tự sống một mình. Tôi sợ những gì lạ lẫm trong rừng già. Nhưng tôi nghe tiếng mẹ thì thầm:

 - Bé Út của mẹ, con nhỏ nhất nhà so với các anh chị nhưng con cũng đã lớn rồi đấy. Con là một bé Dẻ Gai rất khỏe mạnh. Hãy dũng cảm lên nào, con sẽ bay theo gió và sẽ trở thành một cây dẻ cường tráng trong cánh rừng này nhé! 

Tôi cố quẫy mình… Tấm áo gai dày và ấm bất chợt bung ra. Và tôi nhìn rõ cả cánh rừng già, cả sườn núi cao, cả bầu trời mây gió lồng lộng ào ạt trôi trên đầu mẹ. Hóa ra tôi là trái dẻ cuối cùng đang nép trên cánh tay vươn cao nhất của mẹ. Mẹ đưa tay theo chiều gió và thì thầm với riêng tôi: “Tạm biệt con yêu quý, hạt dẻ bé bỏng nhất của mẹ. Dù thế nào con cũng sẽ lớn lên, hãy dũng cảm và đón nhận cuộc sống mới nhé!”.

Tôi bỗng thấy mình bay nhẹ theo làn gió, tung mình vào khoảng không bao la rồi rơi êm xuống thảm lá ấm sực của rừng già… “Tạm biệt mẹ! Con yêu mẹ!” - tôi gọi với theo gió trước khi chìm vào giấc ngủ đông ấm áp. Và tôi mơ…

                                                               (Phương Thanh Trang, Văn học và tuổi trẻ, số )

II. Chọn câu trả lời đúng

III. Thực hiện yêu cầu bài tập

Câu 6. Tìm và ghi lại những câu văn miêu tả rõ tâm trạng của nhân vật “tôi” hạt dẻ gai khi mùa đông đến. 

Câu 7. Vì sao “tôi” cứ mãi thu mình trong tấm áo gai xù bông ấm áp? 

Câu 8.  Tình yêu của mẹ Dẻ Gai với “Bé Út” được thể hiện như thế nào?

Câu 9. Nhân vật “tôi” trong câu chuyện này có phải là một nhân vật đồng thoại không? Vì sao?

Câu 10. Hãy tìm 3 từ mà em cho là phù hợp để nêu bật đặc điểm của nhân vật “tôi” trong Câu chuyện của hạt dẻ gai. 

PHẦN B. VIẾT

Chọn một trong hai đề: 

Đề 1. Em hãy tưởng tượng những điều sẽ xảy ra với hạt dẻ gai trong giấc mơ và sau giấc ngủ đông ấm áp. Hãy giúp bạn ấy kể tiếp câu chuyện của mình trong rừng già theo cách của em. 

Đề 2. Những trải nghiệm của nhân vật “tôi” trong Câu chuyện của hạt dẻ gai có thể gợi cho em liên tưởng đến điều gì trong cuộc sống của chính mình? Hãy chia sẻ với mọi người câu chuyện của em.   

PHẦN C. NÓI

Chọn một trong hai đề tài sau và trình bày bài nói: 

1. Từ câu chuyện của hạt dẻ gai, hãy liên tưởng và nói về một trải nghiệm giúp em hiểu mình hơn hoặc có thể trưởng thành hơn trong cuộc sống. 

2. Khi chuyển từ tiểu học lên trung học cơ sở (vào lớp 6) em có những trải nghiệm gì đáng

nhớ? Hãy nói về điều ấy. 

Giúp tớ với 

Đọc thầm

Mùa hoa sấu

   Vào lúc những ngày cuối xuân , đầu hạ , khi nhiều loài cây đã khoác màu áo mới thì cây sấu mới bắt chuyển mình thay lá . Đi dưới rặng sấu , ta sẽ gặp những chiếc lá nghịch ngợm. Nó quay tròn trước mặt , đậu lên đầu , lên vai ta rồi mới bay đi . Nhưng ít ai nắm được một chiếc lá đang rơi như vậy.

   Từ những cánh sấu non bật ra những chùm hoa trắng muốt , nhỏ như những chiếc chuông tí hon. Hoa sấu thơm nhẹ . Vị hoa chua chua thấm vào đầu lưỡi , tưởng như vị nắng non của mùa hè mới đến vừa đọng lại.

Dựa vào nội dung bài đọc , ghi dấu x vào ô trống trước ý trả lời đúng;

Cuối xuân, đầu hạ , cây sâu như thế nào

Cây sấu chỉ ra hoa.

Cây sấu chỉ thay lá.

Cây sấu thay lá và ra hoa.