Tìm các kiểu hoán dụ trong các câu thơ sau:
a) Đi theo bước chân anh
Cả làng quê đường phố
b) Sống trong cát chết vùi trong cát
Những trái tim như ngọc sáng mờ
1. Chỉ ra những phép hoán dụ trong những câu thơ sau vá hãy nêu kiểu của chúng
- Sống trong cát , chết vùi trong cát
Những trái tim như ngọc sáng ngời
- Mồ hôi mà đổ xuống đồng
Lúa mọc trùng trùng sáng cả đồi nương
Mồ hôi mà đổ xuống vườn
Dâu xanh, lúa tốt vấn vương tơ tằm
1. Hoán dụ qua hình ảnh "những trái tim" (lấy bộ phận để chỉ toàn thể), tượng trưng cho những con người kiên cường, bất khuất, trung thành với lí tưởng, hi sinh anh dũng cho Tổ quốc.
2. Hoán dụ qua hình ảnh "mồ hôi" ( lấy cái cụ thể để chỉ cái trừu tượng), "mồ hôi" tượng trưng cho những cố gắng, vất vả của người nông dân, ý nói nếu bỏ công sức vất vả ra chăm bẫm cấy cày sẽ thu về thành quả tươi tốt, mùa màng bội thu.
Chỉ ra phép hoán dụ trong câu sau và cho biết mối quan hệ giữa các sự vật trong mỗi phép hoán dụ là:
a, Đi theo sau lưng anh
Cả làng quê,đường phố
b, Sen tàn,cúc lại nở hoa
Sầu dài ngày ngắn đông đà sang xuân
c, Đầu xanh có tội tình gì
Má hồng đến quá nửa thì chưa thôi.
án dụ: làng quê
=> Chỉ hồn anh
b) Hoán dụ: Sen tàn, cúc nở
=> Vì mang nặng nỗi sầu nên tác giả thấy thời gian trôi qua nhanh, chớp cía hết xuân rồi hết hạ.
c) Hoán dụ: đầu xanh
Nhà thơ Nguyễn Du dùng từ đầu xanh với ý chỉ tuổi trẻ, từ má hồng để chỉ người con gái đẹp. cả hai từ này đều dùng để chỉ nhân vật Thúy Kiều. Cũng như vậy, Tố Hữu dùng cụm từ áo nâu, áo xanh (Áo nâu liền với áo xanh – Nông dân cùng với thị thành đứng lên) để chỉ hai giai cấp trong xã hội: nông dân và công nhân. Trong cả hai trường hợp này, các nhà thơ đã dùng những từ chỉ bộ phận của cơ thể (đầu, má) hay những trang phục quen dùng của một tầng lớp trong xã hội (áo nâu, áo xanh) để chỉ con người. Cách gọi tên này chẳng những tránh được sự nhầm lẫn. mòn sáo mà còn đem lại những niềm vui thích cho người đọc và gợi những tình ý sâu xa.
phân tích giá trị nghệ thuật của hình ảnh hoán dụ trong đoạn thơ sau:
" Hỡi những trái tim không thể chết
Chúng tôi đi theo bước các anh
Những hồn Trần Phú vô danh
Sóng xanh biển cả cây xanh núi ngà"
_______Tố Hữu_______
Hình ảnh “Những trái tim không thể chết”, “trái tim” chỉ tình yêu nước thương dân, tình yêu lí tưởng cách mạng của các anh hùng liệt sĩ. + Hình ảnh hồn Trần Phú vô danh chỉ các liệt sĩ cách mạng của Đảng, của dân tộc. + Hình ảnh “sóng xanh” và “cây xanh” là những dấu hiệu biểu thị sự trường tồn, bất diệt của các anh hùng liệt sĩ đó. * Phân tích tác dụng của các hình ảnh hoán dụ: (2điểm) Qua những hình ảnh ấy, Tố Hữu ca ngợi tình yêu nước thương dân, lòng trung thành với lí tưởng cộng sản của các liệt sĩ cách mạng. Nhà thơ khảng định tên tuổi và tinh thần cách mạng của các liệt sĩ đời đời bất tử, trường tồn với đất nước, với dân tộc Việt Nam.
Trong đoạn thơ tác giả đã sử dụng bốn hình ảnh hoán dụ đó là : hình ảnh “những trái tim
không thể chết”, “ trái tim” chỉ tình yêu nước thương dân, tình yêu lý tưởng cách mạng của các anh hùng liệt sĩ. Hình ảnh “ hồn Trần Phú vô danh” chỉ các liệt sĩ cách mạng của Đảng, của dân tộc.Hình ảnh”sóng xanh” và “cây xanh” là những hiện tượng, những bộ phận của biển, của núi ngàn ,của đất nước biểu thị sự trường tồn, bất diệt. Qua các hình ảnh hoán dụ ấy, Tố Hữu ca ngợi tình yêu nước thương dân, lòng trung thành với lý tưởng cộng sản của các liệt sĩ cách mạng. nhà thơ khẳng định tên tuổi và tinh thần cách mạng của các liệt sĩ đời đời bất tử, trường tồn với đất nước, với dân tộc Việt Nam.
* Gợi ý :
Trong đoạn thơ trên , tác giả đã sử dụng hình ảnh hoán dụ :
"trái tim" : chỉ tình yêu nước thương dân , yêu lí tưởng của các liệt sĩ Cách mạng
"hồn Trần Phú" : biểu thị một tấm gương , một liệt sĩ Cách mạng
" sóng xanh , cây xanh " :là hiện tượng bộ phận của núi , của biển , biểu thị sự trường tồn bất diệt
Qua đoạn thơ trên , Tố Hữu đã ca ngợi lòng yêu nước . Nhà thơ khẳng định tên tuổi và tinh thần Cách mạng của các liệt sĩ như Trần Phú - đời đời bất tử , trường tồn với đất nước thương yêu.
Câu 1: Chỉ ra các hoán dụ trong những câu sau và cho biết chúng thuộc kiểu hoán dụ nào ?
a, Vì sao trái đất nặng ân tình
Nhắc đến tên người Hồ Chí Minh.
( Theo chân Bác – Tố Hữu).
b, Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà
Miền Nam mong Bác nỗi mong cha.
( Bác ơi – Tố Hữu).
Câu 2: Xác định và phân tích biện pháp tu từ trong các ví dụ sau:
Em tưởng giếng sâu
Em nối sợi gầu dài
Ai ngờ giếng cạn
Em tiếc hoài sợi dây”
(Ca dao)
❝Câu 1:
a,
-Biện pháp tu từ được sử dụng: hoán dụ lấy vật chứa đựng để chỉ vật được chứa đựng
-Thể hiện tình cảm của nhân dân toàn nước và thế giới đối với Bác Hồ kính yêu.
b,
- Hoán dụ : lấy bộ phận để gọi toàn thể
Nhà thơ đã khéo léo sử dụng biện pháp tu từ hoán dụ để nói được tình cảm của Bác với nhân dân miền Nam và tình cảm của nhân dân với Bác. Nghệ thuật hoán dụ ( miền Nam - nhân dân Miền Nam ) đã tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ, thể hiện nỗi nhớ hai chiều thật hay và đặc sắc.❞
a, Hoán dụ lấy vật chứa đựng chỉ vật được chứa đựng
❝+ẩn dụ:nước giếng sâu ,nước giếng cạn ,sợi dây dài - Nước giếng sâu: lòng người sâu thẳm, tình nghĩa ,chan chứa tình yêu thương, nồng thắm. - Nước giếng cạn: lòng người cạn hẹp , ích kỉ trong tình yêu, không biết đáp lại tình cảm của người khác. - Sợi dây dài : sự hi sinh ,trao gửi trong tình yêu. >>>>> đây là lời than phiền của một cô gái khi bước mới yêu nhưng ko đc đáp lại tình cảm , bởi vì khi mới yêu người con gái thường yêu hết mình , chỉ đến khi lòng người như nước giếng cạn thì mới tiếc , hối hận vì mình đã từng hết mình yêu và hi sinh cho người con trai. Nước giếng cạn hay lòng người cạn khô .Sợi dây dài mà cô làm cô những tưởng rằng sẽ múc đc thứ nước mát , trong lành nào ngờ làm cô phải '' tiếc hoài''. cái giếng là một hình ảnh gắn liền với làng quê , như ''cây đa bến nước sân đình''.Cái giếng hay chính là người con trai mà cô gái đã từng yêu❞
Bài 2 : Tìm hoán dụ trong các ví dụ sau và cho biết chúng thuộc kiểu hoán dụ nào?
a. Nhà có năm miệng ăn.
b. Ngày mai, anh có đi làm không ?
c. Nó ăn ba bát, uống hai chai.
d. Vì sao Trái Đất nặng ân tình
Nhắc mãi tên người Hồ Chí Minh
(« Theo chân Bác » - Tố Hữu)
e. Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay
(“Việt Bắc” - Tố Hữu)
g. Đầu xanh có tội tình gì
Má hồng đến quá nửa thì chưa thôi
(“Truyện Kiều” – Nguyễn Du)
h. Cả nước ôm em khúc ruột của mình...
(“Người con gái Việt Nam” - Tố Hữu)
Lập bảng phân loại các từ trong khổ thơ sau đây theo cấu tạo của chúng. Biết rằng các từ đã được phân cách với nhau bằng dấu gạch chéo.
Hai / cha con / bước / đi / trên / cát,/
Ánh / mặt trời / rực rỡ / biển xanh /
Bóng / cha / dài / lênh khênh /
Bóng / con / tròn / chắc nịch /.
Tìm thêm ví dụ minh họa cho các kiểu cấu tạo từ trong bảng phân loại em vừa lập ( mỗi kiểu thêm 3 ví dụ).
Đoạn thơ dưới sử dụng phép hoán dụ gì?
Cả làng quê, đường phố
Cả lớn nhỏ, gái trai
Đám càng đi càng dài
Càng dài càng đông mãi.
(Mồ anh hoa nở - Thanh Hải)
A. Lấy một bộ phận để gọi toàn thể.
B. Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng.
C. Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật.
D. Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.
Chọn đáp án: B → Lấy làng quê, đường phố để chỉ đồng bào nông thôn và đồng bào thành thị
Chỉ ra phép hoán dụ trong các ví dụ dưới đây và xếp vào một kiểu hoán dụ thích hợp:
1,Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi rừng núi trông theo bóng Người
2,Hội làng ta năm nay to hơn mọi năm. Mới bảnh mắt ông thủ chỉ và mấy tay thủ trống đã có mặt trên sân cỏ bên đầm sen, chuẩn bị cho buổi đấu vật.
3,Còi máy gọiu bến tàu hầm mỏ
Hòn Gai kêu đất đỏ đấu tranh
Aó nâu liền với áo xanh
Nông thôn liền với thị thành đứng lên
4,Tay ta, tay búa, tay cày
Tay gươm Tay bút dựng xây nước mình
5,Đứng lên, thân cỏ, thân rơm
Búa liềm không sợ súng gươm bạo tàn!
6,Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay
7,Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm
Hai cha con bước đi trên cát Ánh mặt trời rực rỡ biển xanh . Bóng cha dài lênh khênh Bóng con tròn chắc nịch . Sau trận mưa đêm rả rích Cát càng mịn , biển càng trong . Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng , Nghe con bước lòng vui phơi phới .
"Làm gì có chữ tiếng Việt nên bẩy viết thế em bị viết biên bản
trời ơi,đây ko phải là ngữ văn lớp 4,mà là tiếng việt lớp 4
vì lớp 4 ko học môn nghữ văn