câu 13. Từ “đứng” trong câu thơ thuộc từ loại nào?
vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vời dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi. (Sang Thu – Hữu Thỉnh)
a. động từ b. danh từ c. tính từ d. đại từ
Từ “đứng” trong câu thơ thuộc từ loại nào?
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vời dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
(Sang Thu – Hữu Thỉnh) a. động từ b. danh từ c. tính từ d. đại từ
Bạn tham khảo nhé!
Đáp án:C tính từ
Giải thích :
+Tính từ là những từ miêu tả đặc điểm, tính chất của sự vật, hoạt động, trạng thái,…
+Thông qua tính từ, người đọc có thể dễ dàng hình dung ra đặc điểm, tính chất hoặc trạng thái của đối tượng được nói đến.
"Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi".
a) Tìm và nêu td của những từ chỉ mức độ trong đoạn thơ trên.
b) Chỉ rõ những lớp nghĩa trong hai câu kết thúc bài thơ.
a, Các từ chỉ mức độ: bao nhiêu, vơi dần, bớt.
Tác dụng: thể hiện được sắc thái của quang cảnh thiên nhiên khi mùa thu đến một cách rõ nét và sinh động
b, Hai câu thơ "Sấm cũng bớt bất ngờ/ Trên hàng cây đứng tuổi" có 2 tầng nghĩa.
Tầng nghĩa gốc: Khi màu thu đến, những cơn mưa bớt dữ dội và sấm cũng trở nên ôn hòa hơn. Nên tác giả viết là "bớt bất ngờ". Ven đường là khung cảnh của những hàng cây cổ thụ đã già nên được gọi là "đứng tuổi"
Tầng nghĩa chuyển: "Sấm" là ẩn dụ cho những khó khăn, thử thách trong cuộc đời của mỗi con người. Hình ảnh "hàng cây đứng tuổi" là ẩn dụ cho những con người từng trải và trưởng thành, có khả năng đối mặt với những giông bão trong cuộc đời nên một chút khó khăn cũng sẽ trở nên "bớt bất ngờ" hơn.
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu:
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
CÂU HỎI : Từ bài học triết lí được gửi gắm qua đoạn thơ, em suy nghĩ như thế nào về quan niệm sống tích cực?
Tham khảo: Khổ thơ có nhiều ý nghĩa sâu sắc, in dấu trong lòng người đọc một ấn tượng khó phai mờ về một mùa thu tha thiết, nồng hậu và cả mùa hạ sôi động của dĩ vãng nữa. Cũng chính vì lẽ đó, mà ta cảm thấy yêu thiên nhiên hơn, yếu cái giao mùa và sự chuyển biến của đất trời trên quên hương mình, cũng như yêu vòng tuần hoàn máu chạy khắp cơ thể qua chính con tim này !
Nhà thơ Hữu Thỉnh đã liên hệ, thể nghiệm điều gì khi quan sát tiếng sấm mùa thu?
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi
(Sang thu)
A. Những hàng cây đứng tuổi đã quen với tiếng sấm của mùa hè nên không thấy bất ngờ với tiếng sấm mùa thu.
B. Sấm mùa thu không còn nhiều và bất ngờ như sấm mùa hè đối với hàng cây đứng tuổi.
C. Hàng cây đứng tuổi đã trải qua nhiều mùa thu nên sấm cũng không còn bất ngờ nữa.
D. Hàng cây đứng tuổi như những con người từng trải không còn thấy bất ngờ trước những vang động bất thường của cuộc sống.
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dân cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.
a. Ở khổ thơ cuối bài "Sang thu", nhà thơ Hữu Thinh đã khắc họa sự biến chuyển tinh tế của thiên nhiên trong khúc giao mùa và đồng thời gửi gắm bao suy ngẫm của nhà thơ. Coi câu văn trên là câu chủ đề, em hãy phân tích khổ thơ đã cho trong một đoạn văn diễn dịch khoảng 10 – 12 câu để làm sáng tỏ nhận định nêu trên. Đoạn văn em viết sử dụng thành phần phụ chú và phép thế để liên kết câu (có gạch chân và chú thích cuối đoạn văn).
GIÚP VS AH,ĐANG GẤP
g
- Bài thơ Sang thu được sáng tác theo thể thơ năm chữ. Hai tác phẩm khác trong chương trình Ngữ văn 9 cùng viết theo thể thơ này là Ánh trăng của Nguyễn Duy và Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải.
- Trong khổ thơ đầu, tác giả đón nhận thu về với "hương ổi" bằng khứu giác, "gió se" bằng xúc giác và "sương chùng chình" bằng thị giác.
- Từ "bỗng" cho thấy cảm giác bất ngờ, ngỡ ngàng, ngạc nhiên. Từ "hình như" như một sự phỏng đoán, chưa rõ ràng, còn mơ hồ của nhà thơ trước giây phút giao mùa của đất trời.
- Câu thơ "Sương chùng chình qua ngõ" sử dụng phép tu từ nhân hoá qua từ láy "chùng chình" có tác dụng:
+ Gợi tả màn sương mỏng, mềm mại, giăng đầy đường thôn ngõ xóm đang chuyển động nhẹ nhàng, thong thả như cố tình đi chậm lại.
+ "Sương" ở đây dường như cũng mang dáng vẻ, mang tâm trạng của con người lúc sang thu, cố ý chậm lại để cảm nhận khoảnh khắc giao mùa.
a. Đảm bảo hình thức của đoạn văn và số câu.
b. Xác định đúng vấn đề: Cảm nhận tinh tế và sâu sắc của tác giả trong khổ cuối của bài thơ Sang thu.
c. Triển khai hợp lí nội dung của đoạn văn: Vận dụng tốt các phương thức biểu đạt. Có thể tham khảo theo các ý sau:
- Cảm nhận tinh tế của tác giả về sự thay đổi của thiên nhiên: Hình ảnh "nắng", "mưa", "sấm" đi cùng với từ ngữ chỉ mức độ, thể hiện những cảm nhận tinh tế của tác giả trước sự thay đổi của cảnh vật lúc sang thu.
- Cảm nhận tinh tế của tác giả về con người và cuộc đời: Từ những hình ảnh quen thuộc, tác giả đã tạo nên những hình ảnh ẩn dụ "sấm" và "hàng cây đứng tuổi" để thể hiện suy ngẫm, chiêm nghiệm sâu sắc.
+ Con người từng trải sẽ vững vàng trước những "giông bão" của cuộc đời.
+ Đất nước vừa đi qua mưa bom bão đạn, cuộc sống của con người thay đổi, con người cần bắt tay vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Đọc khổ thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”
Viết đoạn văn từ 7 - 10 câu nêu cảm nhận của em về đoạn thơ trên.
Viết đoạn văn từ 7 - 10 câu nêu cảm nhận của em về đoạn thơ trên.
HS nêu cảm nhận về đoạn thơ đó, về cơ bản phải nêu được những nét sau:
- Vẻ đẹp của sự giao mùa, của tâm hồn con người giao cảm với thiên nhiên và mang đầy dự cảm, thể hiện sự chiêm nghiệm và suy tư của nhà thơ.
- Những tia nắng hạ vẫn còn, cơn mưa ồ ạt cũng vơi dần đi. Nắng – mưa là hai hình ảnh tương phản chuyển giao của đất trời trước thời khắc giao mùa.
- Hai dòng thơ cuối vừa mang nét nghĩa tả thực, vừa là hình ảnh ẩn dụ :
+ Ý nghĩa tả thực: sấm gắn với cơn mưa mùa hạ cũng đã bớt dần.
+ Ý nghĩa ẩn dụ: Sấm - những gì bất thường dữ dội trong cuộc sống, hàng cây đứng tuổi - người từng trải. Con người từng trải sẽ bình thản hơn, trưởng thành hơn, điềm đạm chín chắn hơn với những bão tố của cuộc đời.
Đọc khổ thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”
Đoạn thơ trên được trích từ tác phẩm nào? Ai là tác giả?
Đoạn thơ trên được trích từ tác phẩm Sang thu của nhà thơ Hữu Thỉnh.
Khép lại bài thơ, Hữu Thỉnh viết:
“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”
(Ngữ văn 9, Tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018)
Bằng một đoạn văn khoảng 12 câu theo phép lập luận tổng hợp- phân tích – tổng hợp, em hãy làm rõ những cảm nhận tinh tế và sâu sắc của tác giả ở khổ thơ trên, trong đó có sử dụng câu bị động và câu có thành phần cảm thán (gạch dưới một câu bị động và một thành phần cảm thán).
- Khổ thơ cuối mùa thu đã hiện ra rõ nét hơn và nhà thơ đã cảm nhận bằng cả chiều sâu kinh nghiệm, bằng những suy tư sâu lắng chứ không chỉ là những giác quan như khổ 1. |
- Vẫn là nắng, mưa, sấm chợp như mùa hạ nhưng khi kết hợp với các phó từ đã, vẫn, cũng thì mức độ đã khác, nó lắng dần, chừng mực và ổn định hơn. + Nắng cuối hạ vẫn còn nồng nhưng đã bớt oi ả, gay gắt + Đã vơi ần những cơn mưa rào ào ạt, bất ngờ của mùa hạ + Những tiếng sấm cuối hạ cũng thưa và nhỏ dần => Hạ nhạt dần, thu đậm nét hơn - 2 câu thơ cuối vừa mang nghĩa tả thực, vừa mang nghĩa ẩn dụ sâu xa. Đúng như lời Hữu Thỉnh tự bạch: “Có thể hiểu hàng cây đã lớn, đã trải qua bao mùa thay lá, sẽ vững vàng hơn trước những tiếng sấm bất ngờ. Đồng thời, phép nhân hóa và hình ảnh ẩn dụ ... thấy, sấm là những vang động bất thường gợi đến những khó khăn của cuộc đời. Hàng cây đứng tuổi chỉ như người từng trải, họ sẽ vững vàng hơn trước những tác động, những sóng gió của cuộc đời. Đến đây, ta nhận ra không chỉ có thiên nhiên sang thu mà còn có cả sự sang thu của đời người. Nhìn lại cả bài thơ, ta càng thấm thía vì sao lại có sự chùng chình, bịn rịn lúc sang thu, vì sao lại vừa dềnh dàng mà lại vừa vội vã. Con người lúc sang mùa thu của đời mình không còn bồng bột, xốc nổi như lúc còn thanh xuân mà sâu sắc, chín chắn, điềm đạm hơn. Sang thu, ta lại càng lưu luyến, bịn rịn khi chợt nhận ra mái tóc đã pha sương và ta càng khẩn trương, vội vã để sống có ích cho đời. * Tổng kết Như vậy sang đến kết thúc bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh, cả thiên nhiên và ông đều hòa một nhịp với thu sang. Đồng thời khổ thơ cũng thể hiện sự tinh tế, nhạy cảm của nhà thơ Hữu Thỉnh. |
Đọc khổ thơ sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”
Chỉ ra tính ẩn dụ của hai hình ảnh “sấm” và “hàng cây đứng tuổi”
Tính ẩn dụ của hình ảnh
- “sấm” : hiện tượng tự nhiên, ẩn dụ cho những giông bão, thăng trầm, biến thiên của cuộc đời.
- “hàng cây đứng tuổi”: hàng cây đi qua nhiều năm tháng, ẩn dụ cho lớp người trải qua nhiều thăng trầm của cuộc sống.