Diễn biến tâm lí và thái độ của Dế Mèn trong việc trêu Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt

   + Huênh hoang: “ Sợ gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa”

   + Trêu xong chị Cốc thì chui tọt vào hang tự đắc rằng mình đã ăn toàn

   + Nghe thấy tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt thì sợ hãi nằm im thin thít.

   + Khi chị Cốc đi rồi, Mèn mới “mon men bò lên” hối lỗi

=> Dế Mèn từ hung hăng, hống hách trở nên hèn nhát, run sợ.

- Dế Mèn rút ra bài học về thái độ, tính cách: Không kiêu căng, tự phụ, không khinh thường ai, phải biết yêu thương, giúp đỡ kẻ yếu thế hơn mình.

- Bài học đường đời đầu tiên được thể hiện qua câu nói của Dế Choắt: “Sống ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ sớm muộn cũng chuốc họa vào thân.”

- Thái độ của Dế Mèn đối với chị Cốc diễn biến như sau: Khi thấy chị Cốc thì Dế Mèn kiêu căng, hung hăng bày trò trêu chọc, không biết sợ là gì nhưng khi nghe thấy tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt thì khiếp vía, nằm im thin thít.

- Thái độ của Dế Mèn đối với Dế Choắt là: thương xót, hối hận vì đã gây họa cho Dế Choắt

- Huênh hoang: “ Sợ gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa”

- Trêu xong chị Cốc thì chui tọt vào hang tự đắc rằng mình đã an toàn

- Dế Mèn trêu chọc chị Cốc vì sự ngông cuồng tường mình tài ba và muốn chứng tỏ cho Dế Choắt biết, mình không sợ bất kì ai trên đời. Từ lúc bắt đầu trêu chị Cốc đến lúc Dế Choắt bị chị Cốc mổ chết, diến biến tâm lí của Dế Mèn có nhiều sự thay đổi khác nhau:

Lúc bắt đầu trêu:Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa !.Giương mắt ra mà xem tao trêu con mụ Cốc đây này.Lúc trêu xong: sợ hãi, hèn nhát.Chị trợn tròn mắt, giương cánh lên…Tôi chui tọt vào hangNép tận đáy mà tôi cũng chết khiếp, nằm im thin thít.Lúc Dế Choắt bị chị Cốc đánh chết: Thì khóc thảm thiết hốt hoảng ăn năn, hối hận.Nào tôi biết đâu cơ sự lại ra nông nỗi này.Tối hối lắm! tôi hối hận lắm.

- Qua sự việc ấy, Dế Mèn đã rút ra được bài học đường đời đầu tiên cho mình. Đó là: Không được kiêu căng, tự phụ. Không được cậy vào sức khỏe của mình mà hung hăng làm bậy. Nếu không suy nghĩ cẩn thận trước khi làm sẽ mang họa vào thân.

Trong Bài học đường đời đầu tiên, nhân vật Dế Mèn đã có hành động trêu chọc chị Cốc và dẫn đến cái chết thương tâm của Dế Choắt. Hành động này của Dế Mèn thực sự đáng trách nhưng cũng nhờ chính sự việc này mà Dế Mèn đã đúc rút được bài học đường đời đầu tiên. Khi thấy chị Cốc, vốn bản tính hung hăng xốc nổi kiêu ngạo, Dế Mèn đã rủ Dế Choắt trêu chị Cốc nhưng Choắt sợ hãi không chịu. Thấy vậy, Dế Mèn lại càng hung hăng đi trêu chọc chị Cốc và nhanh chóng trốn vào hang. Chính vì vậy, người nhận phát bổ chí mạng chết người của Cốc là Choắt. Khi đó, Dế Mèn mới đứng bên bạn mình mà cảm thấy đau khổ, ân hận vì tính cách xốc nổi, hung hăng của mình. Dế Mèn đã nói:"Nào tôi đâu biết cơ sự này" cũng như thể hiện thái độ ăn năn, hối lỗi trước người bạn quá cố của mình. Dế Choắt đã dạy Dế Mèn phải từ bỏ thói hung hăng bậy bạ xốc nổi, kiêu ngạo và đó chính là bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn. Dế Mèn đã nhận thức được bản tính hung hăng kiêu ngạo của chính mình và cảm thấy ăn năn, hối hận vì những hành động coi thường Choắt mà mình đã làm với Choắt trước đây. Tóm lại, Dế Mèn đã nhận thức được bài học đường đời đầu tiên là từ bỏ tính cách kiêu ngạo, hung hăng, xốc nổi, dùng sức mạnh vào những việc vô nghĩa sau cái chết thương tâm của Choắt.

 

"Bài học đường đời đầu tiên'' của Dế Mèn là không nên ỷ thế có thân hình to khoẻ mà đi bắt nạt những kể yếu thế. Không nên ngông cuồng, xốc nổi, kiêu ngạo mà làm những việc ''ngu dại'' không biết suy nghĩ vì những việc làm ấy thì thế nào kết cuộc cũng sẽ là mang hoạ vào thân.

“Tôi cảm thấy hối hận và đau xót lắm. Trò đùa ngỗ ngược của tôi đã khiến cho anh Choắt phải vả lây. Tôi giận cái thói huênh hoang, hống hách của mình. Càng nghĩ đến lời anh Choắt, tôi càng thấy thấm thía hơn. Hôm nay cũng may là thoát nạn nhưng không cố mà sửa cái thói hung hăng bậy bạ đi thì khéo sớm muộn tôi sẽ cũng tự rước họa vào mình. Sự việc hôm nay quả thực đã dạy cho tôi một bài học đường đời quá lớn. Chắc sẽ đến mãi sau này tôi cũng không thể nò quên”.

Dế Choắt là láng giềng của Dế Mèn. Cái tên Dế Choắt là do Dế Mèn đặt ra với thái độ mỉa mai, chế giễu. Dế Mèn với Dế Choắt là kẻ cả, trịch thượng. Nhìn Dế Choắt với con mắt khinh thường, chê bai mỉa mai châm biếm. Cho Dế Choắt là một kẻ xấu xí : Cái chàng Dế Choắt người gầy gò, và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã là thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn ngủn đến giữa lưng…Đôi càng bè bè, nặng nề. Râu ria cụt có một mẩu và mặt mũi lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ….Dế Mèn nói năng với Dế Choắt luôn bằng giọng bề trên, khinh khỉnh, dạy dỗ:

Gọi Dế Choắt là chú. Tùy bằng tuổi với Dế Choắt: “Ôi chú mày ơi! chú mày có lớn mà không có khôn”.

Dế Mèn còn là một kẻ ích kỉ không cho Dế Choắt đào ngách thông nhà mình lại còn mắng : ” Hứt thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! chú mày hôi như cú mèo như thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điều hút mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết.”

Đúng như Dế Mèn tự nhân: Ngẫm ra thì tôi chỉ nói cho sướng miệng thôi. Dế Mèn là một kẻ không bao giờ nghe ai và cũng không quan tâm là có ai nghe mình không. Qua cái thái độ và lời nói của Dế Mèn đối với Dế Choắt ta thấy Dế Mèn là một kẻ kiêu ngạo, coi nhẹ tình hàng xóm láng giềng và không có tình thương yêu đồng loại.

Tuổi trẻ đôi khi chúng ta thật bồn bột và suy nghĩ chưa chín chắn đôi khi ta gây ra những chuyện mà làm ta ân hận cả đời. Dế Mèn cũng vậy. Dế Mèn hay nghĩ ra những trò nghịch ngợm ranh mãnh và gây ra những chuyện đáng tiếc.

Lúc thấy bóng chị Cốc đậu trước cửa hang, Dế Mèn rủ Dế Choắt chêu trọc chị. Dế Choắt tỏ ra nhát gan không dám thì Dế Mèn quắc mắt mắng:

“Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!”. Thẩm chí, hát trêu xong, Dế Mèn vẫn tư đắc, thách thức: “Mày tức thì mày cứ tức, mày ghè đầu mày ra cho nhỏ đi, nhỏ đến đâu thì mày cũng không chui nổi vào tổ ta đâu!”. Nhưng khi chứng kiến chị Cốc đánh Choắt Dế Mèn khiếp hãi “nằm im thin thíp”. Biết chắc chị Cốc đi rồi, mới dám “mon men bò lên”. Từ hung hăng, kiêu ngạo, Dế Mèn trở nên sợ hãi, hèn nhát.

Thấy Dế Choắt nằm im thoi thóp thì hoảng hốt quỳ xuống, nâng đầu Dế Choắt thật sự hối hận về hành đọng dại dột của mình! Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm! Cái chết oan của Dế Choắt đã thức tỉnh lương tâm Dế Mèn. Để chuộc lại lỗi lầm Dế Mèn đã chôn chất Dế Choắt chu đáo. Sau cái chết của Choắt Dế Mèn đau xót ân hận lắm. Chú tự trách mình ngôn cuồng và dại dột. Cũng từ đấy, chú cố gắng sửa đổi tính nết để trở thành người tốt.

Bài học đường đời đầu tiên Dế Mèn rút ra chính là sự trả giá cho những hành động ngông cuồng thiếu suy nghĩ. Bài học ấy thể hiện qua lời khuyên chân tình của Dế Choắt: ” Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy”. Đó cũng là bài học cho chính con người.

+Thấy bóng chị Cốc, Dế Mèn nảy ra ý định rủ Dế Choắt trêu chọc chị. Lúc đầu, khi Dế Choắt tỏ ra nhát gan thì Dế Mèn quắc mắt quát: Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa! Rồi véo von ngâm bài ca dao nói về chị Cốc nhưng cố sửa đi đôi chút cho ý thêm nặng. Lúc chị Cốc nổi nóng thì Dế Mèn nhanh chân chui tọt vào trong hang

sâu. Khi Dế Choắt bị chị Cốc mổ quẹo xương sống, lăn ra kêu váng thì Dế Mèn lại khiếp sợ núp tận đáy đất... nằm im thin thít. Chi tiết này cho thấy tỉnh xấu của Dế Mèn: hung hăng, khoác lác trước kẻ yếu nhưng lại hèn nhát, sợ hãi trước kẻ mạnh.

Nghe tiếng kêu thảm thiết của Dế Choắt, Dế Mèn vô cùng sợ hãi. Lúc này, Dế Mèn mới biết thế nào là sợ. Đợi đến lúc chị Cốc đi rồi, Dế Mèn mới mon men bò sang hang Dế Choắt. Thấy cảnh tượng Dế Choắt nằm thoi thóp thì tỏ ra rất hối hận. Cái chết oan của Dế Choắt đã thức tỉnh lương tâm Dế Mèn. Đềchuộc lại lỗi lầm, Dế Mèn đã chôn cất Dế Choắt chu đáo.

+Bài học đường đời đầu tiên mà Dế Mèn rút ra qua sự việc trên là: Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình...

Sau cái chết oan ức, thảm thương của Dế Choắt, Dế Mèn đã đau xót, ân hận, tự trách mình nông nổi, ngông cuồng và cũng từ đấy chú cố gắng sửa chữa tính nết để trở thành người tốt.

:3

Tham khảo

Bài học đường đời đầu tiên Dế Mèn rút ra chính là sự trả giá cho những hành động ngông cuồng thiếu suy nghĩ. Bài học ấy thể hiện qua lời khuyên chân tình của Dế Choắt: ” Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy”. Đó cũng là bài học cho chính con người.