Đọc ngữ liệu sau và trả lời các câu hỏi:
Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm, lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con!
(Tục ngữ, ca dao, dân ca Việt Nam tái bản của Vũ Ngọc Phan)
Câu 1. Xác định thể thơ của bài ca dao ?
Câu 2. Tìm hai từ ghép có trong câu sau
Đậu phải cành mềm, lộn cổ xuống ao
Câu 3. Tìm đại từ và cho biết chức vụ ngữ pháp có trong câu sau .
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Câu 4:Trong bài ca dao trên hình ảnh con vật nào được nhắc đến. Vì sao tác giả dân gian lại mượn hình ảnh con vật đó?
25. ĐỌC HIỂU
Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con.
Đọc ngữ liệu trên và trả lời các câu hỏi sau:
a) Bài ca dao trên thuộc chủ đề ca dao nào mà em đã học ?
b) Tìm cặp từ trái nghĩa có trong bài ca dao ?
c) Tìm một thành ngữ tương ứng với cặp từ trái nghĩa “ đục – trong” và giải thích ý nghĩa của thành ngữ đó ?v
Đọc văn bản:
Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi, ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con
(Ca dao)
Và thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài ca dao.
Câu 2. Bài ca dao có những câu rút gọn nào? Cho biết các thành phần được rút gọn?
Câu 3. Nêu tác dụng của việc sử dụng câu rút gọn trong bài ca dao.
Câu 4. Khái quát nội dung chính của bài ca dao
con cò mà đi ăn đêm
đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
ông ơi,ông vót tôi nao
Con cò mà đi ăn đêm
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
Ông ơi, ông vớt tôi nao
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con
(Ca dao)
Và thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong bài ca dao.
Câu 2. Bài ca dao có những câu rút gọn nào? Cho biết các thành phần được rút gọn?
Câu 3. Nêu tác dụng của việc sử dụng câu rút gọn trong bài ca dao.
Câu 4. Khái quát nội dung chính của bài ca dao.
1. PTBĐ: biểu cảm
2. Câu rút gọn: Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao; Có xáo thì xáo nước trong/ Đừng xáo nước đục đau lòng cò con => Rút gọn Chủ ngữ.
3. Tác dụng: diễn đạt ngắn gọn, nhấn mạnh hành động, nội dung trong câu.
4. Nội dung chính: Ca ngợi đức tính tốt đẹp, cần cù, chịu thương chịu khó và tâm hồn đẹp đẽ, trong sáng của con cò, cũng chính là của người Việt Nam.
Câu 2: Theo em, hình ảnh “cái cò” trong bài ca dao sau tượng trưng cho ai?
a.
Con cò mà đi ăn đêm,
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao.
Ông ơi, ông vớt tôi nao,
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng.
Có xáo thì xáo nước trong,
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con.
b.
Cái cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng, tiếng khóc nỉ non
a. Hình ảnh con cò ở đây tượng trưng cho những người lao động "thấp cổ bé họng" dễ dàng bị xã hội vùi dập.
b. Hình ảnh con cò ở đây tượng trưng cho người phụ nữ trong xã hội cũ chân yếu tay mềm nhưng phải gồng gánh nuôi cả gia đình.
a, hình ảnh cái cò trong khổ thơ là hình ảnh tượng trưng cho người mẹ tảo tần hôm sớm. Người đã vất vả hy sinh cả cuộc đời cho con cái. Ngay cả khi đứng trước sự sống và cái chết trong lòng người mẹ vẫn giành những tình cảm và sự yêu thương vô điều kiện và vô bờ bến cho con cái của mình. Đọc khổ thơ lên không ai có thể tránh khỏi những cảm xúc dạt dào và tha thiết cứ gợi lên trong trái tim. Nhất là đối với những người đã chẳng có mẹ trên thế gian này.
b, Hình ảnh cái cò trong câu ca dao:
Cái cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non.
Hình ảnh cái cò trong hai câu ca dao trên là hình ảnh của người vợ có đức hy sinh cao cả, tấm lòng thủy chung son sắc cùng với tình yêu tha thiết đối với người chồng. Nó gợi lên sự chia tay đầy quyến luyến của hai vợ chồng khiến người đọc cũng khó có thể cầm được nước mắt.
Con cò mà đi ăn đêm,
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao.
Ông ơi, ông vớt tôi nao,
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng.
Có xáo thì xáo nước trong,
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con.
1.Xác định thể thơ bài ca dao trên
2.Tìm từ trái nghĩa trong câu ca dao trên?Tìm thành ngữ hai từ trong đục
3.Tìm và phân tích giá trị của các biện pháp nghệ thuật trong bài cao dao trên
1) Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
(2) Con cò mà đi ăn đêm,
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao.
Ông ơi ông vớt tôi nao,
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng.
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con.
(3) Nước non lận đận một mình,
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.
Ai làm cho bể kia đầy,
Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?
Câu 1: Các câu ca dao trên cùng chủ đề nào?
A. Tình cảm gia đình
B.Tình yêu quê hương
C. Than thân
D. Châm biếm
Câu 2: Biện pháp tu từ từ vựng nào đều được sử dụng trong các câu ca dao trên?
A. nhân hóa
B. ẩn dụ
C. so sánh
D. hoán dụ
Câu 1: Các câu ca dao trên cùng chủ đề nào?
A. Tình cảm gia đình
B.Tình yêu quê hương
C. Than thân
D. Châm biếm
Câu 2: Biện pháp tu từ từ vựng nào đều được sử dụng trong các câu ca dao trên?
A. nhân hóa
B. ẩn dụ
C. so sánh
D. hoán dụ
Câu 1 : C .Than thân
Câu 2 : B . Ẩn dụ
Câu1:Đọc bài ca dao:"Con cò mà đi ăn đêm,đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao,ông ơi ông vớt tôi nao,tôi có lòng nào ông hãy xáo măng,có xáo thì xáo nước trong,đừng xáo nước đục đau lòng cò con!
A.Cho biết thể loại văn học và phương thức biểu đạt của bài ca dao?
B.Lời nói của con cò trong bài gợi cho em nhớ đến câu thành ngữ nào?
Hãy đặt 1 câu với thành ngữ đó?
C.Nêu tên 2 phép tu từ mà tác giả vận dụng trong bài?
D.Trình bày ngắn gọn(3 đến 5 dòng) nêu suy nghĩ của em về cuộc sống và thái độ sống của con cò trong bài?
Câu1:Đọc bài ca dao:"Con cò mà đi ăn đêm,đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao,ông ơi ông vớt tôi nao,tôi có lòng nào ông hãy xáo măng,có xáo thì xáo nước trong,đừng xáo nước đục đau lòng cò con!
A.Cho biết thể loại văn học và phương thức biểu đạt của bài ca dao?
=> thể loại : truyện ngụ ngôn
=> PTBĐ : tự sự
B.Lời nói của con cò trong bài gợi cho em nhớ đến câu thành ngữ nào?
=> Lời nói của con cò trong bài gợi cho em nhớ đến câu thành ngữ Chết trong còn hơn sống đục
Hãy đặt 1 câu với thành ngữ đó?
=> các samurai của nhận bản thà chết trong còn hơn sống đục
C.Nêu tên 2 phép tu từ mà tác giả vận dụng trong bài?
=> BPTT : nhân hoá ( thay vì gọi tên con cò tác giả đổi thành tôi trong câu thơ : Ông ơi! Ông vớt tôi nao, Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng.
=> BPTT : ẩn dụ ( con cò )
D.Trình bày ngắn gọn(3 đến 5 dòng) nêu suy nghĩ của em về cuộc sống và thái độ sống của con cò trong bài?
BN có thể Tham khảo dàn ý sau để có thêm ý nhé !
Gợi ý:
- Cuộc sống bấp bênh, khổ cực, bị dồn ép đến bước đường cùng.
- Nhưng những người nông dân vẫn luôn giữ phẩm chất, thái độ sống tốt đẹp, sống một cuộc đời lương thiện, không gian dối, gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.
Thương thay thân phận con tằm,
Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ.
(2) Con cò mà đi ăn đêm,
Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao.
Ông ơi ông vớt tôi nao,
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng.
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con.
(3) Nước non lận đận một mình,
Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay.
Ai làm cho bể kia đầy,
Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?
Câu 7: Dòng nào sau đây không có chứa đại từ?
A. Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
B. Ai làm cho bể kia đầy
C. Ông ơi ông vớt tôi nao
D. Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Câu 8: Từ nào sau đây cùng loại với từ láy "lận đận"?
A. nho nhỏ
B. đèm đẹp
C. nhấp nhô
D. lúng túng
Câu 7: Dòng nào sau đây không có chứa đại từ?
A. Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
B. Ai làm cho bể kia đầy
C. Ông ơi ông vớt tôi nao
D. Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Câu 8: Từ nào sau đây cùng loại với từ láy "lận đận"?
A. nho nhỏ
B. đèm đẹp
C. nhấp nhô
D. lúng túng
Câu 7 : A. Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay
Câu 8 : C .Nhấp nhô
