I. Đôi nét về tác giả Tô Hoài

- Tô Hoài (1920 - 2014), tên khai sinh là Nguyễn Sen.

- Tô Hoài sinh ra tại quê nội ở thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông cũ. Tuy nhiên, ông lớn lên ở quê ngoại là làng Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay thuộc phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội).

- Ông có vốn hiểu biết phong phú, sâu sắc về phong tục, tập quán của nhiều vùng khác nhau trên đất nước ta.

- Sáng tác của ông thiên về diễn tả những sự thật đời thường.

- Các tác phẩm của ông thuộc nhiều thể loại khác nhau như truyện ngắn, truyện dài, hồi ký, kịch bản phim, tiểu luận…

- Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.

- Một số tác phẩm tiêu biểu:

Dế Mèn phiêu lưu ký (truyện dài, 1941)O chuột (tập truyện ngắn, 1942)Cỏ dại (hồi ký, 1944)Truyện Tây Bắc (tập truyện, 1953)Tự truyện (1978)Quê nhà (tiểu thuyết, 1981)Cát bụi chân ai (hồi ký, 1992)Chiều chiều (tiểu thuyết, 1999)Chuyện cũ Hà Nội (ký sự, 2010)...

II. Giới thiệu về Bài học đường đời đầu tiên

1. Xuất xứ

- Bài học đường đời đầu tiên trích trong chương I của truyện Dế Mèn phiêu lưu kí.

- Tên của đoạn trích do người biên soạn SGK đặt.

- Dế Mèn phiêu lưu kí được in lần đầu năm 1941, là tác phẩm đặc sắc nhất và nổi tiếng nhất của nhà văn Tô Hoài dành cho lứa tuổi thiếu nhi. Truyện gồm mười chương, kể về cuộc phiêu lưu của nhân vật chính là chú Dế Mèn.

2. Bố cục

Gồm 4 phần:

Phần 1. Từ đầu đến “cũng không thể làm lại được”: Dế Mèn giới thiệu về bản thân.Phần 2. Tiếp theo đến “Tôi về, không chút bận tâm”. Câu chuyện về người bạn hàng xóm là Dế Choắt.Phần 3. Tiếp theo đến “cảnh đau khổ vừa gây ra”. Dế Mèn trêu chị Cốc khiến Dế Choắt phải chịu oan.Phần 4. Còn lại. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.

3. Tóm tắt

Dế Mèn là một chú dế cường tráng bởi biết ăn uống điều độ. Tuy nhiên, cậu chàng lại có tính kiêu căng, luôn nghĩ mình “có thể sắp đứng đầu thiên hạ”. Dế Mèn luôn coi thường những người xung quanh, đặc biệt là Dế Choắt - người bạn hàng xóm gầy gò và yếu ớt. Một lần, Dế Mèn bày trò trêu chị Cốc khiến cho Dế Choắt phải chịu oan. Choắt bị chị Cốc mổ đến kiệt sức. Trước khi chết, Choắt khuyên Dế Mèn bỏ thói kiêu căng của mình. Dế Mèn vô cùng ân hận và nhận ra bài học đường đời đầu tiên của mình.

Xem thêm tại Tóm tắt Bài học đường đời đầu tiên

Tổng kết:

Nội dung: Qua đoạn trích Bài học đường đời đầu tiên, tác muốn gửi gắm bài học ý nghĩa: “ Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có đầu óc mà không biết nghĩa sớm muộn rồi cũng mang vạ vào thân mình”.Nghệ thuật: nghệ thuật miêu tả nhân vật, sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa…

1.Tô Hoài (1920-2014) tên khai sinh là Nguyễn Sen, quê nội ở huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc Hà Nội), lớn lên ở quê ngoại - làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông, nay thuộc quận Cầu Giấy, Hà Nội

-

Sự nghiệp sáng tác

- Tô Hoài viết văn từ trước Cách mạng tháng Tám năm 1945

- Ông có khối lượng tác phẩm phong phú và đa dạng, gồm nhiều thể loại

- Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật

2.Bài học đường đời đầu tiên trích trong chương I của truyện Dế Mèn phiêu lưu kí.Năm 1941

Thể loại:tiểu thuyết đồng thoại- loại truyện dành cho thiếu nhi.

Tốm tắt:Dế Mèn là chàng dế thanh niên cường tráng biết ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực. Tuy nhiên Dế Mèn tính tình kiêu căng, tự phụ luôn nghĩ mình “là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ”. Bởi thế mà Dế Mèn không chịu giúp đỡ Dế Choắt- người hàng xóm trạc tuổi Dế Mèn với vẻ ngoài ốm yếu, gầy gò như gã nghiện thuốc phiện. Dế Mèn vì thiếu suy nghĩ, lại thêm tính xốc nổi đã bày trò nghịch dại trêu chị Cốc khiến Dế Choắt chết oan. Trước khi chết, Dế Choắt tha lỗi và khuyên Dế Mèn bỏ thói hung hăng, bậy bạ. Dế Mèn sau khi chôn cất Dế Choắt vô cùng ân hận và suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.

3.Có vì truyện đồng thoại là một thể loại văn học dành cho thiếu nhi, lấy loài vật làm nhân vật, lúc nào cũng thích hợp. Nhân vật trong truyện đồng thoại được nhân cách hóa trên cơ sở đảm bảo “không thoát li sinh hoạt thật có của loài vật”

1.

1. Xuất xứ

- “Bài học đường đời đầu tiên”(tên do người biên soạn đặt) trích từ chương I của “Dế Mèn phiêu lưu kí”

- “Dế Mèn phiêu lưu kí” được in lần đầu năm 1941, là tác phẩm nổi tiếng và đặc sắc nhất của Tô Hoài viết về loài vật, dành cho lứa tuổi thiếu nhi

2. Tóm tắt

Dế Mèn là chàng dế thanh niên cường tráng biết ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực. Tuy nhiên Dế Mèn tính tình kiêu căng, tự phụ luôn nghĩ mình “là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ”. Bởi thế mà Dế Mèn không chịu giúp đỡ Dế Choắt- người hàng xóm trạc tuổi Dế Mèn với vẻ ngoài ốm yếu, gầy gò như gã nghiện thuốc phiện. Dế Mèn vì thiếu suy nghĩ, lại thêm tính xốc nổi đã bày trò nghịch dại trêu chị Cốc khiến Dế Choắt chết oan. Trước khi chết, Dế Choắt tha lỗi và khuyên Dế Mèn bỏ thói hung hăng, bậy bạ. Dế Mèn sau khi chôn cất Dế Choắt vô cùng ân hận và suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.

3. Bố cục (2 phần)

- Phần 1 (từ đầu đến “sắp đứng đầu thiên hạ rồi”): Vẻ ngoài và tính tình của Dế Mèn

- Phần 2 (còn lại): Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn

Tác giả: Tô Hoài

PTBĐ: Tự sự+Miêu tả

thêm cả nghệ thuật nx nha

tk

 

Bánh trôi nước

- Tên tác giả: Hồ Xuân Hương

- Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt.Vì: bài thơ gồm 4 câu, mỗi câu gồm 7 chữ, ngắt nhịp 4/3; gieo vẫn ở cuối câu 1, 2, 4

- Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm

- Nội dung chính của văn bản: qua hình ảnh chiếc bánh trôi nước, tác giả muốn ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.Đồng thời, thể hiện sự đồng cảm, cảm thương cho số phận lênh đênh, chìm nổi của họ

- Nội dung từng câu trong văn bản:

+ " Thân em vừa trắng lại vừa tròn": nghĩa đen: hình dáng bên ngoài của chiếc bánh trôi nước; nghĩa bóng: chỉ phẩm chất của người phụ nữ

+ " Bảy bổi ba chìm với nước non":  nghĩa đen:khi luộc bánh, bánh nổi lên có nghĩa là đã chín; nghĩa bóng: chỉ số phận lênh đênh của những người phụ nữ

+ " Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn":  nghĩa đen: chiếc bánh có hình dạng như thế nào là do người nặn quyết định; nghĩa bóng: chỉ hoàn cảnh sống hoặc người chồng của họ khi xưa

+ "Mà em vẫn giữ tấm lòng son":  nghĩa đen:nhân bên trong chiếc bánh vẫn được giữ nguyên; nghĩa bóng: những người phụ nữ vẫn giữ được trong mình những phẩm chất tốt đẹp vốn có

Tên tác giả: Hồ Xuân Hương

- Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt.Vì: bài thơ gồm 4 câu, mỗi câu gồm 7 chữ, ngắt nhịp 4/3; gieo vẫn ở cuối câu 1, 2, 4

- Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm

- Nội dung chính của văn bản: qua hình ảnh chiếc bánh trôi nước, tác giả muốn ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.Đồng thời, thể hiện sự đồng cảm, cảm thương cho số phận lênh đênh, chìm nổi của họ

- Nội dung từng câu trong văn bản:

+ " Thân em vừa trắng lại vừa tròn": nghĩa đen: hình dáng bên ngoài của chiếc bánh trôi nước; nghĩa bóng: chỉ phẩm chất của người phụ nữ

+ " Bảy bổi ba chìm với nước non":  nghĩa đen:khi luộc bánh, bánh nổi lên có nghĩa là đã chín; nghĩa bóng: chỉ số phận lênh đênh của những người phụ nữ

+ " Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn":  nghĩa đen: chiếc bánh có hình dạng như thế nào là do người nặn quyết định; nghĩa bóng: chỉ hoàn cảnh sống hoặc người chồng của họ khi xưa

+ "Mà em vẫn giữ tấm lòng son":  nghĩa đen:nhân bên trong chiếc bánh vẫn được giữ nguyên; nghĩa bóng: những người phụ nữ vẫn giữ được trong mình những phẩm chất tốt đẹp vốn có

1, PTBĐ : Biểu Cảm

2, Thể loại thơ lục bát

3, Biện pháp nghệ thuật ẩn dụ, ''con cò'' với ''người phụ nữ'' ngày xưa, hình ảnh về một loài chim hiền lành, chăm chỉ âm thầm nhặt nhạnh, kiếm ăn nơi ruộng lúa, bãi sông đã trở thành biểu tượng về những người phụ nữ lam lũ suốt đời vì chồng, vì con, chẳng mấy khi nghĩ đến bản thân mình,xã hội phong kiến dành cho phụ nữ bổn phận là thờ chồng, nuôi con, đó là sự bất công của xã hội.