Có 3 lí do để nói liên minh châu âu EU là hình thức tổ chức kinh tế quốc tế toàn diện, điển hình nhất thế giới hiện nay:
- Tiền thân Liên minh Châu Âu ban đầu thành lập vì mục tiêu phát triển kinh tế, từ sau Hiệp ước Mastrict chính thức hợp nhất thành Liên minh châu Âu với các mục tiêu lớn hơn. Nổi bật nhất là 2 mục tiêu:
+ Hình thành một tổ chức Siêu nhà nước, siêu quốc gia để trở thành đối trọng của Mỹ
+ Khẳng định các giá trị phương Tây và truyền bá các giá trị phương Tây, hạn chế sự bành trướng của văn hóa kiểu Mỹ
- Do có nguồn gốc lịch sử, văn hóa và ngôn ngữ khá tương đồng, nên EU dễ dàng thiết lập một thể chế thống nhất và liên kết chặt chẽ với nhau thông qua các hiệp ước, hiệp định...
- EU hiện nay là một tổ chức liên kết kinh tế lớn mạnh nhất, có thể được xem như một Siêu nhà nước, hoạt động vì lợi ích chung của EU, các thành viên của EU được hưởng những quyền lợi nhất định, hướng tới một EU thống nhất và phát triển đồng đều.
Ngoài ra, EU mang tính điển hình hơn các tổ chức khác như ASEAN vì nó có thể chế, mục tiêu và phương hướng rõ ràng, các quốc gia thành viên có nền tảng kinh tế, văn hoá, chính trị khá đồng đều nên tránh được xung đột, phát triển vì sự lớn mạnh của toàn liên minh. Nếu so với một ASEAN đa dạng về văn hóa, dân tộc, tôn giáo, chính trị thì mô hình của ASEAN chỉ mang tính chất hợp tác, vì lợi ích của cá nhân quốc gia đó, không có tính liên kết chặt chẽ và thể chế cụ thể. Nếu như Hiến chương ASEAN được thông qua, thì sự liên kết này có thể bước sang một trang mới, tuy nhiên vẫn rất khó để mang đến sự thống nhất và phát triển mạnh mẽ như EU.
Vì:
- Kinh tê: Có chính sách chung, đồng tiền chung, để dễ lưu thông hàng hóa.
- Chính trị : Quốc tịch chung, hiến pháp chung.
- Văn hóa, xã hội : Bảo vệ sự đa dạng văn hóa dân tộc, tài trợ học ngoại nhữ dể phát triển giao lưu.
