Ở người, gen quy định nhóm máu và gen quy định dạng tóc đều nằm trên nhiễm sắc thể thường và phân li độc lập. Theo dõi sự di truyền của hai gen này ở một dòng họ, người ta vẽ được phả hệ sau:
Biết rằng gen quy định nhóm máu gồm 3 alen, trong đó kiểu gen IAIA và IAIO đều quy định nhóm máu A, kiểu gen IBIB và IBIO đều quy định nhóm máu B, kiểu gen IAIB quy định nhóm máu AB và kiểu gen IOIO quy định nhóm máu O, gen quy định dạng tóc có 2 alen, alen trội là trội hoàn toàn, người số 5 mang alen quy định tóc thẳng và không phát sinh đột biến mới ở tất cả những người trong phả hệ. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?
I. Xác định được tối đa kiểu gen của 8 người trong phả hệ.
II. Người số 4 và người số 10 có thể có kiểu gen giống nhau.
III. Xác suất sinh con có nhóm máu A và tóc xoăn của cặp 8 - 9 là 17/32.
IV. Xác suất sinh con có nhóm máu O và tóc thẳng của cặp 10 - 11 là 1/2.
A. 2
B. 1
C. 3
D. 4
Chọn B
Quy ước: D - tóc xoăn, d - tóc thẳng.
Có 8 người có thể xác định được kiểu gen về nhóm máu là: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 10, 11.
Có 8 người có thể xác định được kiểu gen về dạng tóc là: 1, 2, 3, 5, 7, 9, 10, 11.
Vậy có 7 người có thể xác định được kiểu gen về 2 tính trạng: 1, 2, 3, 5, 7, 10, 11. Nội dung 1 sai.
Người số 10 tóc xoăn có bố tóc thẳng dd nên người số 10 có kiểu gen là Dd. Người số 4 tóc xoăn chưa biết kiểu gen nên có thể có kiểu gen là DD hoặc Dd.
Người số 10 nhóm máu B có bố nhóm máu O IOIO nên có kiểu gen là IBIO. Người số 4 có nhóm máu B và chưa biết kiểu gen nên cũng có thể có kiểu gen giống người số 10.
Vậy người số 4 và số 10 có thể có kiểu gen giống nhau. Nội dung 2 đúng.
Cặp bố mẹ 1 và 2 nhóm máu B sinh con nhóm máu O nên cặp bố mẹ này có kiểu gen dị hợp là IBIO. Người con số 4 sinh ra từ cặp bố mẹ này và có nhóm máu B nên có kiểu gen là: 1 3 IBIB : 2 3 IBIO. Người số 4 này lấy vợ có nhóm máu AB có kiểu gen IBIA sinh ra con có nhóm máu B thì con chắc chắn nhận alen IB từ mẹ và 1 alen từ bố.
Với kiểu gen của người số 4 thì kiểu gen về nhóm máu của người con số 8 là: 1 3 IBIO : 2 3 IBIB. → 5 6 IB : 1 6 IO.
Cặp vợ chồng 6 và 7 có nhóm máu A và AB sinh ra con 10 nhóm máu B nên kiểu gen của người 6 là IAIO.
Người số 9 sinh ra từ cặp bố mẹ 6, 7 và có nhóm máu A nên kiểu gen của người số 9 là: 1 2 IAIO : 1 2 IAIA → 3 4 IA : 1 4 IO.
Xác suất cặp vợ chồng số 8 và 9 sinh con nhóm máu A là: 1 6 x 3 4 = 1 8
Người số 4 tóc xoăn nhưng có chị gái tóc thẳng nên kiểu gen của người này là: 1 3 DD : 2 3 Dd. → 1 3 d : 2 3 D.
Người số 5 có kiểu gen là Dd. 1 3
Cặp vợ chồng 4 và 5 sinh ra người con số 8 tóc xoăn sẽ có kiểu gen DD với tỉ lệ là: x 1 2 : ( 1 - x 1 2 ) = 2 5
Vậy kiểu gen của người số 8 là: 2 5 DD : 3 5 Dd.
Người số 9 tóc xoăn có bố tóc thẳng nên có kiểu gen là Dd.
Xác suất để cặp vợ chồng 8 và 9 sinh con tóc xoăn là: 1 - 3 5 0,25 = 17 20 .
Xác suất cặp vợ chồng 8 và 9 sinh con tóc xoăn, nhóm máu AB là: 1 8 × 17 30 = 17 160 . Nội dung 3 sai.
Người 6 IAIO và người 7 IAIB sinh ra con 10 có nhóm máu B thì người con số 10 có kiểu gen là: IBIO.
Người số 10 kết hôn với người có nhóm máu O thì xác suất sinh con nhóm máu O là: 1 2 .
Người số 10 tóc xoăn có bố tóc thẳng dd nên có kiểu gen là Dd.
Người số 10 kết hôn với người tóc thẳng dd thì xác suất sinh con tóc thẳng là: 1 2 .
Vậy xác suất cặp 10 - 11 sinh con tóc thẳng nhóm máu O là: 1 2 × 1 2 = 1 4 . Nội dung 4 sai.
