Nhân tố sinh thái là những yếu tố của môi trường tác động đến quá trình sống của sinh vật. Chúng bao gồm mọi thứ xung quanh sinh vật, từ các yếu tố vật lý và hóa học đến các sinh vật khác.
Có hai loại nhân tố sinh thái chính:
1. Nhân tố sinh thái vô sinh:
- Yếu tố vật lý: Nhiệt độ, ánh sáng, nước, gió, độ pH, độ cao.
- Yếu tố hóa học: Khí CO2, Oxi, muối khoáng, chất dinh dưỡng
2. Nhân tố sinh thái hữu sinh:
- Mối quan hệ giữa các sinh vật cùng loài:
+ Cạnh tranh
+ Hỗ trợ
- Mối quan hệ giữa các sinh vật khác loài:
+ Ký sinh
+ Cộng sinh
+ Ăn thịt
Ví dụ về nhân tố sinh thái:
- Nhiệt độ: Nhiệt độ ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng, phát triển và khả năng sinh sản của sinh vật. Ví dụ, cây cối cần đủ ánh sáng để quang hợp, động vật cần nhiệt độ thích hợp để sinh tồn.
- Nước: Nước là thành phần thiết yếu cho mọi tế bào sống. Thiếu nước có thể dẫn đến mất nước và tử vong.
- Cạnh tranh: Các sinh vật cùng loài cạnh tranh với nhau để giành thức ăn, nước, nơi ở và bạn đời.
- Ký sinh: Ký sinh là sinh vật sống trên cơ thể vật chủ và lấy chất dinh dưỡng từ vật chủ. Ví dụ, giun sán là ký sinh trùng sống trong cơ thể người.