Giá trị tư tưởng của tác phẩm là:
- Lời ca ngợi vẻ đẹp của sông Hương ở các khái cạnh khác nhau. Dòng sông Hương trữ tình đầy chất thơ khi ở thượng nguồn đến khi về với thành phố Huế. Và trong mỗi bước di chuyển của sông Hương, dòng sông dần trưởng thành, thay đổi để từ một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại rồi trở thành một bà mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở bồi đắp tâm hồn bao thế hệ sống bên dòng sông ấy.
- Tình yêu, niềm tự hào tha thiết mà Hoàng Phủ Ngọc Tường dành cho dòng sông quê hương và cũng chính là dành cho xứ Huế đầy thương mến và dải đất hình chữ S nơi ta đang sống.