Trong kho tàng văn học Việt Nam, "Tương tư" luôn là một trong những đề tài quen thuộc và được thể hiện dưới nhiều góc độ, sắc thái khác nhau. Hai đoạn thơ trích từ bài thơ "Tương tư chiều" của Xuân Diệu và "Tương Tư" của Nguyễn Bính là những minh chứng tiêu biểu, mang đậm phong cách và cảm xúc riêng biệt. Qua việc so sánh hai đoạn thơ, ta có thể nhận thấy sự khác biệt trong cách biểu đạt tâm trạng tương tư của hai nhà thơ, đồng thời cảm nhận được những nét độc đáo trong phong cách nghệ thuật của từng người

 

Đầu tiên, cả hai đoạn thơ đều chung một nỗi lòng tương tư, nhưng cách thể hiện lại mang đậm dấu ấn cá nhân. Ở đoạn thơ của Xuân Diệu, nỗi nhớ của nhân vật trữ tình dâng tràn, mãnh liệt và đầy xúc cảm. Các câu thơ như "Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh" hay "Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi!" là những lời bộc bạch trực tiếp, mạnh mẽ, dường như tuôn trào từ sâu thẳm trái tim. Từng từ "nhớ" được nhắc lại liên tục, tạo nên nhịp điệu dồn dập, thể hiện một nỗi nhớ không thể kìm nén. Nỗi tương tư trong thơ Xuân Diệu mang màu sắc hiện đại, mạnh mẽ và đậm chất cá nhân, thể hiện rõ con người ông – một "ông hoàng của thơ tình" trong phong trào Thơ mới.

 

Ngược lại, đoạn thơ của Nguyễn Bính lại mang vẻ đẹp giản dị, dân dã, đậm chất đồng quê. Nỗi nhớ trong thơ ông không được thốt lên một cách trực tiếp mà ẩn hiện qua hình ảnh "giàn giầu" và "hàng cau" – những biểu tượng quen thuộc trong đời sống thôn quê Việt Nam. Những câu thơ như "Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông, / Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?" vừa gần gũi, mộc mạc, vừa thấm đượm nỗi buồn sâu lắng. Nỗi tương tư trong thơ Nguyễn Bính mang một vẻ đẹp truyền thống, gắn bó với làng quê và những phong tục, tập quán quen thuộc.

 

Bên cạnh sự khác biệt về cách biểu đạt, giọng điệu thơ của hai nhà thơ cũng mang những đặc trưng riêng. Thơ Xuân Diệu với nhịp điệu dồn dập, lời thơ như lời kêu gọi mãnh liệt, thể hiện một tình yêu cháy bỏng, sôi nổi. Trong khi đó, thơ Nguyễn Bính nhẹ nhàng, chậm rãi, như một lời tự sự thầm kín, mang nét buồn man mác. Điều này phản ánh rõ phong cách nghệ thuật của hai nhà thơ: Xuân Diệu là đại diện tiêu biểu cho sự cách tân của Thơ mới, trong khi Nguyễn Bính lại được mệnh danh là "nhà thơ của đồng quê" với lối thơ giàu chất trữ tình dân gian.

 

Tuy nhiên, cả hai đoạn thơ đều có điểm chung là sự chân thành và sâu sắc trong cảm xúc. Cả Xuân Diệu và Nguyễn Bính đều khắc họa nỗi tương tư như một trạng thái không thể cưỡng lại, một căn bệnh mà người yêu không thể thoát ra. Trong thơ Xuân Diệu, tương tư là sự khao khát, sục sôi, còn trong thơ Nguyễn Bính, tương tư là sự chờ mong, lặng lẽ mà da diết.

 

Tóm lại, hai đoạn thơ trên tuy khác nhau về phong cách, giọng điệu và cách biểu đạt, nhưng đều là những bức tranh tuyệt đẹp về nỗi tương tư trong tình yêu. Nếu như Xuân Diệu đem đến cho người đọc một cảm giác mãnh liệt, nồng nàn, thì Nguyễn Bính lại dẫn dắt ta trở về với sự giản dị, mộc mạc của tình yêu nơi làng quê. Cả hai đều góp phần làm phong phú thêm cho dòng chảy văn học Việt Nam và để lại trong lòng người đọc những ấn tượng khó phai.

Trong hai đoạn thơ của Tế Hanh và Lưu Quang Vũ, hình ảnh người mẹ hiện lên thật sự đậm sâu và cảm động, tuy nhiên mỗi bài thơ lại có một cách tiếp cận khác nhau, phản ánh tình mẫu tử qua những khía cạnh khác nhau của đời sống.

Đoạn thơ của Tế Hanh (1940) khắc họa hình ảnh người mẹ hiền lành, cần mẫn và yêu thương con vô bờ. Mẹ không nói nhiều, không có những lời nói hoa mỹ, mà tình yêu mẹ thể hiện qua những hành động giản dị nhưng đầy ý nghĩa. Câu thơ "Lặng lẽ bàn tay lặng lẽ đưa" đã thể hiện rõ sự âm thầm trong những công việc hằng ngày của mẹ. Mẹ dùng chính bàn tay ấy để vá từng miếng áo, đắp lên thân thể con những tấm vá ấm áp, như muốn giữ cho con cái không phải chịu lạnh, vừa thể hiện tình thương, vừa là sự hy sinh thầm lặng. Những miếng vá, tuy đơn sơ nhưng mang đậm tình cảm, chính là cách mẹ "gắn kết" những vết thương của con cái, là hình ảnh tượng trưng cho tình mẹ bao la, bất chấp khó khăn vất vả. Mẹ mong ước "đời mẹ, đời con mãi / Gần gũi nhau cùng mối chỉ thưa", mong tình yêu thương ấy luôn bền chặt và vững vàng. Bằng những hình ảnh giản dị nhưng đầy ắp yêu thương, Tế Hanh đã vẽ nên một bức tranh gia đình đầy ấm áp.

Còn trong đoạn thơ của Lưu Quang Vũ, hình ảnh người mẹ cũng được miêu tả qua những chi tiết gần gũi, nhưng lại gắn liền với sự trưởng thành của con. Mẹ không còn là người mẹ trẻ trung, sức khỏe dồi dào như trước mà giờ đây, qua thời gian, mẹ đã già yếu, vết thương của cuộc đời cũng đã thể hiện qua chiếc áo cũ sờn. Tuy nhiên, tình thương của mẹ vẫn không thay đổi, vẫn lặng lẽ thể hiện qua những hành động giản dị như "chắt chiu từng mụn vá vai". Đoạn thơ “Ngày tháng thoi đưa, con đã cao hơn mẹ / Chẳng hồn nhiên khi lòng con biết nghĩ” thể hiện sự thay đổi của thời gian, khi con lớn lên và dần nhận ra những hi sinh của mẹ. Tình yêu thương của mẹ vẫn luôn bền bỉ, dù tuổi mẹ đã lớn, áo mẹ đã bạc màu. Hình ảnh mẹ vá áo, dù vất vả, nhưng lại thể hiện sự hy sinh không ngừng nghỉ, và đó chính là tình yêu thương vô điều kiện của mẹ dành cho con.

Tuy hai đoạn thơ có cách thể hiện khác nhau, nhưng điểm chung lớn nhất là cả hai đều khắc họa sự hi sinh vô bờ bến của người mẹ. Tế Hanh nhìn nhận tình mẫu tử qua sự vất vả trong công việc hàng ngày, qua những hành động giản dị, lặng lẽ; còn Lưu Quang Vũ lại thấy mẹ qua sự thay đổi của thời gian, sự trưởng thành của con và hình ảnh người mẹ già với những hi sinh vẫn không ngừng nghỉ. Cả hai tác giả đều bày tỏ tình cảm sâu sắc đối với người mẹ, một tình yêu không bao giờ vơi cạn dù thời gian có trôi qua.

Bằng những hình ảnh giản dị nhưng rất đỗi sâu sắc, cả hai tác phẩm đều mang đến cho người đọc những cảm nhận thấm thía về tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ, đồng thời cũng là lời nhắc nhở con cái về sự biết ơn, trân trọng mẹ trong suốt cuộc đời.

Tổ Quốc là hình ảnh thiêng liêng và bất diệt trong trái tim mỗi con người Việt Nam. Trong hai bài thơ “Tổ Quốc nhìn từ biển” của Nguyễn Việt Chiến và “Tổ Quốc gợi tên mình” của Nguyễn Phan Quế Mai, hình tượng Tổ Quốc được thể hiện với những cách nhìn, cảm nhận khác nhau nhưng đều hướng đến một điểm chung: sự gắn bó, tình yêu và sự hy sinh của dân tộc.

Trong bài thơ "Tổ Quốc nhìn từ biển", Nguyễn Việt Chiến đã khắc họa Tổ Quốc qua hình ảnh biển cả, nơi luôn gắn liền với sự hi sinh, thử thách, và là mảnh đất thiêng liêng mà chúng ta phải gìn giữ. Tác giả mở đầu bằng hình ảnh “Tổ quốc đang bão giông từ biển” để ám chỉ những khó khăn, những cuộc đấu tranh mà đất nước phải đối mặt, đặc biệt là đối với các vấn đề biển đảo như Hoàng Sa, Trường Sa. Câu thơ “Có một phần máu thịt ở Hoàng Sa” thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa đất nước và biển đảo, nơi mà những chiến sĩ đã đổ máu để bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ Quốc. Bài thơ cũng diễn tả sự thao thức của cả dân tộc trước hiểm họa từ bên ngoài với câu thơ “Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả”. Biển, qua đó, không chỉ là không gian địa lý mà còn là biểu tượng của những thử thách gian nan, nơi dân tộc Việt Nam phải bảo vệ chủ quyền.

Tuy nhiên, hình ảnh biển trong bài thơ của Nguyễn Việt Chiến không chỉ là sự lo lắng, mà còn là sự kiên cường. Biển là nơi bao trùm những khó khăn nhưng cũng là nơi khẳng định sức mạnh và lòng quyết tâm của dân tộc. Những câu thơ “Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn” diễn tả sự vất vả, gian lao nhưng không hề yếu đuối, mà trái lại là một sức sống mãnh liệt, bền bỉ.

Ngược lại, trong bài thơ “Tổ Quốc gợi tên mình” của Nguyễn Phan Quế Mai, hình ảnh Tổ Quốc lại được khắc họa mạnh mẽ hơn qua tiếng gọi từ biển, nơi mà “Tổ quốc gọi tên mình” qua tiếng sóng Trường Sa, Hoàng Sa. Biển trong bài thơ này không chỉ là không gian vật lý mà còn là âm vang của lịch sử, của những hy sinh vô cùng lớn lao. Câu thơ “Máu của người nhuộm mặn sóng biển Đông” gợi nhớ đến những chiến sĩ đã hy sinh trong cuộc đấu tranh bảo vệ biển đảo, bảo vệ Tổ Quốc. Hình ảnh biển trong bài thơ của Nguyễn Phan Quế Mai mang tính sử thi, khắc họa một Tổ Quốc bất khuất, không bao giờ ngừng nghỉ dù có phải trải qua bão táp, sóng gió. Tổ Quốc ở đây được coi là một thực thể luôn sống động, liên tục chuyển động và gọi tên những người con yêu nước.

Cả hai bài thơ đều sử dụng hình ảnh biển để biểu tượng hóa cho Tổ Quốc, nhưng trong khi Nguyễn Việt Chiến miêu tả biển như một không gian đầy thử thách, khắc nghiệt, thì Nguyễn Phan Quế Mai lại gợi lên một biển cả hào hùng, khẳng định sự trường tồn và bất khuất của Tổ Quốc qua lịch sử. Biển trong cả hai bài thơ không chỉ là mảnh đất gắn liền với chủ quyền lãnh thổ mà còn là nơi chứng kiến những hy sinh, thử thách để bảo vệ Tổ Quốc.

Tuy khác nhau trong cách thể hiện, nhưng cả hai tác giả đều khẳng định một điều: Tổ Quốc luôn vững vàng trong mọi hoàn cảnh, dù trong bão giông hay sóng gió. Biển là nơi gắn bó sâu sắc với Tổ Quốc, và cũng là nơi thể hiện sức mạnh và tình yêu vô bờ bến của dân tộc Việt Nam.