Chính phủ ta kiên trì giải quyết mối quan hệ Việt - Pháp bằng con đường hòa bình, thương lượng, thể hiện qua việc kí kết và nghiêm chỉnh thực hiện Hiệp định Sơ bộ (6-3-1946) và Tạm ước (14-9-1946) nhưng với âm mưu xâm chiếm lâu dài đất nước ta, sau khi tăng quân đến Đông Dương, Pháp chiếm Hải Phòng, gây xung đột ở Hà Nội... Ngày 18-12-1946, chúng gửi tối hậu thư đòi ta phải giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu và giao quyền kiểm soát thủ đô cho chúng. Nếu yêu cầu đó không được chấp nhận thì Pháp sẽ tấn công ta vào sáng ngày 20-12-1946. Tình thế khẩn cấp buộc Đảng và Chính phủ ta phải có những quyết định kịp thời