Trong bài thơ “Tổ Quốc nhìn từ biển”, sáng tác năm 2009, nhà thơ Nguyễn Việt Chiến viết về Tổ Quốc:
“Nếu Tổ quốc đang bão giông từ biển
Có một phần máu thịt ở Hoàng Sa
Ngàn năm trước con theo cha xuống biển
Mẹ lên rừng thương nhớ mãi Trường Sa
Đất Tổ quốc khi chập chờn bóng giặc
Các con nằm thao thức phía Trường Sơn
Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả
Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn
Nếu Tổ quốc hôm nay nhìn từ biển
Mẹ Âu Cơ hẳn không thể yên lòng
Sóng lớp lớp đè lên thềm lục địa
Trong hồn người có ngọn sóng nào không?...”
(Nguyễn Việt Chiến, Tổ Quốc nhìn từ biển, in trong “Tổ Quốc nhìn từ biển”, NXB Phụ Nữ 2015)
Trong bài thơ “Tổ Quốc gợi tên mình”, sáng tác năm 2011, nhà thơ Nguyễn Phan Quế Mai viết về Tổ Quốc:
“Đêm qua tôi nghe Tổ quốc gọi tên mình
Bằng tiếng sóng Trường Sa, Hoàng Sa dội vào ghềnh đá
Tiếng Tổ quốc vọng về từ biển cả
Nơi bão tố dập dồn, chăng lưới, bủa vây
Tổ quốc của tôi, Tổ quốc của tôi!
Bốn nghìn năm chưa bao giờ ngơi nghỉ
Thắp lên ngọn đuốc Hòa bình, bao người đã ngã
Máu của người nhuộm mặn sóng biển Đông…”
(Nguyễn Phan Quế Mai, Tổ Quốc gọi tên mình, in trong “Tổ Quốc gọi tên mình”, NXB Phụ Nữ 2015)
Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh hình tượng Tổ Quốc trong hai đoạn thơ trên.
Tổ Quốc là hình ảnh thiêng liêng và bất diệt trong trái tim mỗi con người Việt Nam. Trong hai bài thơ “Tổ Quốc nhìn từ biển” của Nguyễn Việt Chiến và “Tổ Quốc gợi tên mình” của Nguyễn Phan Quế Mai, hình tượng Tổ Quốc được thể hiện với những cách nhìn, cảm nhận khác nhau nhưng đều hướng đến một điểm chung: sự gắn bó, tình yêu và sự hy sinh của dân tộc.
Trong bài thơ "Tổ Quốc nhìn từ biển", Nguyễn Việt Chiến đã khắc họa Tổ Quốc qua hình ảnh biển cả, nơi luôn gắn liền với sự hi sinh, thử thách, và là mảnh đất thiêng liêng mà chúng ta phải gìn giữ. Tác giả mở đầu bằng hình ảnh “Tổ quốc đang bão giông từ biển” để ám chỉ những khó khăn, những cuộc đấu tranh mà đất nước phải đối mặt, đặc biệt là đối với các vấn đề biển đảo như Hoàng Sa, Trường Sa. Câu thơ “Có một phần máu thịt ở Hoàng Sa” thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa đất nước và biển đảo, nơi mà những chiến sĩ đã đổ máu để bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ Quốc. Bài thơ cũng diễn tả sự thao thức của cả dân tộc trước hiểm họa từ bên ngoài với câu thơ “Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả”. Biển, qua đó, không chỉ là không gian địa lý mà còn là biểu tượng của những thử thách gian nan, nơi dân tộc Việt Nam phải bảo vệ chủ quyền.
Tuy nhiên, hình ảnh biển trong bài thơ của Nguyễn Việt Chiến không chỉ là sự lo lắng, mà còn là sự kiên cường. Biển là nơi bao trùm những khó khăn nhưng cũng là nơi khẳng định sức mạnh và lòng quyết tâm của dân tộc. Những câu thơ “Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn” diễn tả sự vất vả, gian lao nhưng không hề yếu đuối, mà trái lại là một sức sống mãnh liệt, bền bỉ.
Ngược lại, trong bài thơ “Tổ Quốc gợi tên mình” của Nguyễn Phan Quế Mai, hình ảnh Tổ Quốc lại được khắc họa mạnh mẽ hơn qua tiếng gọi từ biển, nơi mà “Tổ quốc gọi tên mình” qua tiếng sóng Trường Sa, Hoàng Sa. Biển trong bài thơ này không chỉ là không gian vật lý mà còn là âm vang của lịch sử, của những hy sinh vô cùng lớn lao. Câu thơ “Máu của người nhuộm mặn sóng biển Đông” gợi nhớ đến những chiến sĩ đã hy sinh trong cuộc đấu tranh bảo vệ biển đảo, bảo vệ Tổ Quốc. Hình ảnh biển trong bài thơ của Nguyễn Phan Quế Mai mang tính sử thi, khắc họa một Tổ Quốc bất khuất, không bao giờ ngừng nghỉ dù có phải trải qua bão táp, sóng gió. Tổ Quốc ở đây được coi là một thực thể luôn sống động, liên tục chuyển động và gọi tên những người con yêu nước.
Cả hai bài thơ đều sử dụng hình ảnh biển để biểu tượng hóa cho Tổ Quốc, nhưng trong khi Nguyễn Việt Chiến miêu tả biển như một không gian đầy thử thách, khắc nghiệt, thì Nguyễn Phan Quế Mai lại gợi lên một biển cả hào hùng, khẳng định sự trường tồn và bất khuất của Tổ Quốc qua lịch sử. Biển trong cả hai bài thơ không chỉ là mảnh đất gắn liền với chủ quyền lãnh thổ mà còn là nơi chứng kiến những hy sinh, thử thách để bảo vệ Tổ Quốc.
Tuy khác nhau trong cách thể hiện, nhưng cả hai tác giả đều khẳng định một điều: Tổ Quốc luôn vững vàng trong mọi hoàn cảnh, dù trong bão giông hay sóng gió. Biển là nơi gắn bó sâu sắc với Tổ Quốc, và cũng là nơi thể hiện sức mạnh và tình yêu vô bờ bến của dân tộc Việt Nam.
