Nước ta có truyền thống "Tôn sư trọng đạo", coi trọng giáo dục, quý trọng người làm thầy. Điều này cũng là một trong những nguyên nhân của hiện tượng "thừa thầy thiếu thợ" hiện nay. Người ta thích làm "thầy" và cũng thích con mình làm "thầy" hơn là làm thợ.
- Thầy ở đây nghĩa là gì? Là người có kiến thức, có kinh nghiệm, làm công tác truyền dạy kiến thức chuyên môn cho lớp người sau. HIểu theo nghĩa hẹp, chỉ người giáo viên, giảng viên đứng trên bục giảng dạy các em học sinh, sinh viên. Rộng hơn là người tri thức, làm việc trí óc, văn phòng...
Thợ: người lao động chân tay.
- Vì sao có vấn nạn "thừa thầy"?
+ Do truyền thống, suy nghĩ đã đi vào nếp nghĩ của người dân ta: làm thầy hơn làm thợ. Làm thầy sẽ được tôn trọng hơn, cao quý hơn.
+ Suy nghĩ : làm thầy nhẹ nhàng hơn làm thợ. Dù công việc kiếm ra ít tiền thu nhập hơn nhưng nhàn hơn.
+ Thích sự ổn định (vì làm thầy được biên chế, nhà nước trả lương lúc về hưu)
+ Làm thợ, làm công nhân ở nước ta vẫn chưa có chế độ phúc lợi xã hội hợp lý. Tiền lương và chế độ phúc lợi cơ bản của người công nhân còn thấp. Khi không đáp ứng đủ nhu cầu thiết yếu của cuộc sống, người công nhân có thu nhập ít hơn hẳn so với ngành nghề khác thì mấy ai muốn làm. Người ta vẫn coi "dốt mới làm thợ", mà chưa hiểu được làm thợ bây giờ cũng cần có kiến thức, tay nghề cao. Do vậy càng khiến cho người ta thích được làm thầy hơn.
+ Các trường đại học mọc lên như nấm, quá nhiều trường đại học nhưng chất lượng chưa được kiểm nghiệm hết. Học sinh vào được đại học dễ dàng hơn cả vào cấp 3. Cao đẳng cũng rất dễ để liên thông lên đại học. Định hướng cho phù hợp với năng lực của các em còn chưa rõ ràng. Chính ngay các trường phổ thông còn trọng thành tích, tính thành tích dựa trên số học sinh đỗ đại học. Người ta còn quá coi trọng tấm bằng mà nhiều khi không cần biết chất lượng và trình độ người giữ tấm bằng ấy như thế nào. Chưa đào tạo gắn với nhu cầu thực tế của xã hội.
...
- Hiện trạng thiếu thợ ở nước ta:
+ SInh viên ra trường thất nghiệp, làm không đúng chuyên ngành mình đã được học ở đại học, cao đẳng. Sinh viên đại học ra trường về bán rau không phải là quá hiếm thấy. Thầy thừa, thiếu việc nhưng lại không chịu chuyển hướng sang lĩnh vực còn thiếu nhân lực.
+ Đất nước thiếu công nhân lành nghề, thiếu lực lượng công nhân kỹ thuật cao. Tỉ lệ người lao động chưa qua đào tạo hoặc đào tạo ngắn hạn còn nhiều.
+ Các cơ sở đào tạo nghề một cách bài bản, có chất lượng còn thiếu.
+ Hiện nay nước ta đang có những giải pháp khắc phục hiện trạng này nhưng chưa có hiệu quả nhiều.
- Có đúng là "thừa thầy thiếu thợ"? Theo tôi, đất nước ta phải đang ở tình trạng thiếu thầy, thiếu cả thợ . Vì sao? Người làm thầy có năng lực giỏi chưa cao. Số người có trình độ đại học trên bình quân dân số cũng chưa nhiều. Công nhân có tay nghề trong các công xưởng nhà máy có thể nói là khan hiếm. Đa phần số lượng công nhân hiện thời không qua trường lớp đào tạo mà chủ yếu dạy việc cho nhau.
- Tác hại:
Tiến độ CNH - HĐH đất nước ở nước ta sẽ chậm lại, tăng trưởng kinh tế ở nước ta sơ với thế giời không cao.
Nguồn nhân lực nước ta dồi dào nhưng không thể tận dụng. Giá trị sử dụng nguồn nhân lực còn thấp. Nhân lực sẵn có thì nhiều nhưng vẫn phải nhập khẩu nhân lực trình độ cao từ nước ngoài -> Lãng phí.
- Giải pháp:
+ Phải khắc phục việc đào tạo không phù hợp với nhu cầu xã hội, cơ cấu không hợp lý dẫn đến “thừa thầy, thiếu thợ”...
+ mở rộng quy mô đi đôi với nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục, đào tạo. Hoàn thiện mạng lưới giáo dục, đào tạo, dạy nghề trên toàn quốc, chú trọng đầu tư phát triển vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tăng quy mô giáo dục trung học phổ thông và phát triển mạnh mẽ dạy nghề, nhất là các tỉnh đồng bằng và miền núi. Tăng nhanh tốc độ đào tạo cán bộ khoa học kỹ thuật, công nhân có tay nghề cao, đội ngũ những nhà quản lý, các chủ DN... Xây dựng được hệ thống các cơ sở đào tạo nhân lực tiên tiến, hiện đại, đa dạng, cơ cấu ngành nghề đồng bộ, đa cấp, năng động giữa các cấp và các ngành đào tạo trong nước và quốc tế, phân bố rộng khắp trên cả nước.
+ xây dựng, chuẩn hóa đội ngũ giảng viên cả về số lượng và chất lượng, có trách nhiệm và lương tâm nghề nghiệp, toàn tâm toàn ý với sự nghiệp giáo dục.
+ Giới thiệu việc làm ngay khi ra trường , liên kết giữa các cơ sở đào tạo nghề với các công ty, doanh nghiệp.
...
KL: Tất cả mọi nghề đều cao quý. Chỉ có con người mới tạo nên sự cao quý cho nghề nghiệp. Chúng ta nên nhìn nhận lại quan niệm về thầy - thợ đã tồn tại bấy lâu trong suy nghĩ của nhân dân ta. Là thanh niên , chúng ta càng cần có suy nghĩ tiên tiến hơn, và dám dấn thân, làm việc có ích cho đất nước.
