1. Chỉ từ:
- Từ nọ bổ sung ý nghĩa cho từ ông vua
- Từ ấy bổ sung ý nghĩa cho từ viên quan
- Từ kia bổ sung ý nghĩa cho từ làng
2. Tác dụng
Các chỉ từ nọ, ấy, kia xác định không gian cụ thể cho sự vật được biểu thị là danh từ mà nó đi kèm.
- Nếu không có các từ “nọ, ấy, kia” thì danh từ như “ông vua”, “viên quan”, “làng”, “nhà” sẽ mơ hồ, không xác định được
3.
Các từ “ấy”, “nọ” trong câu 3 có tác dụng xác định thời gian trong không gian. Khác với các chỉ từ phía trên xác định sự vật (danh từ) trong không gian.
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu1. Chỉ từ trong câu đã dẫn ở phần I, đảm nhiệm chức năng xác định vị trí của sự vật trong khôn gian
2. Các chỉ từ
a, Chỉ từ: đó, giữ vai trò là chủ ngữ, diễn đạt toàn bộ nội dung của câu trước đó. (Đó ở đây có vai trò như từ liên kết trong phép thế)
b, Chỉ từ: đấy, là thành phần trạng ngữ của câu, xác định thời điểm diễn ra chuỗi hành động tiếp theo
suft mạng đi . viẹtack hoặc loigiaihay hay hóc ngữ văn
Soạn bài: Chỉ từ
I. Chỉ từ là gì?
1. Chỉ từ:
- Từ nọ bổ sung ý nghĩa cho từ ông vua
- Từ ấy bổ sung ý nghĩa cho từ viên quan
- Từ kia bổ sung ý nghĩa cho từ làng
2. Tác dụng
Các chỉ từ nọ, ấy, kia xác định không gian cụ thể cho sự vật được biểu thị là danh từ mà nó đi kèm.
- Nếu không có các từ “nọ, ấy, kia” thì danh từ như “ông vua”, “viên quan”, “làng”, “nhà” sẽ mơ hồ, không xác định được
3.
Các từ “ấy”, “nọ” trong câu 3 có tác dụng xác định thời gian trong không gian. Khác với các chỉ từ phía trên xác định sự vật (danh từ) trong không gian.
I. CHỈ TỪ LÀ GÌ?
1. Các từ được in đậm trong nhưng câu sau bổ sung ý nghĩa cho từ nào?
Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.
Một hôm, viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng […]
(Em bé thông minh)
Trả lời:
Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho các từ:
- Nọ: Ông vua
- Ấy: Viên quan
- Kia: Làng
- Nọ: Cha con nhà.
2. So sánh các từ và cụm từ sau đây, từ đó rút ra ý nghĩa của những từ được in đậm.
- ông vua / ông vua nọ
- viên quan / viên quan ấy
- làng / làng kia
- nhà / nhà nọ
Trả lời:
Nghĩa của các từ ông vua ấy, viên quan ấy, làng kia, nhà nọ đã được cụ thể hoá, được xác định một cách rõ ràng trong không gian. Trong khi đó các từ ngữ ông vua, viên quan, làng, nhà còn thiếu tính xác định.
3. Nghĩa của các từ ấy, nọ trong những câu sau có điểm nào giống và điểm khác với các trường hợp đã phân tích.
Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một người đánh cá tên là Lê Thận. Một đêm nọ, Thận thả lưới ở một bến vắng như thường lệ.
Trả lời:
So sánh các từ ấy (hồi ấy), nọ (đêm nọ) với các từ đã phân tích ở trên, ta thấy:
- Giống nhau:
Cùng xác định vị trí của sự vật.
- Khác nhau:
+ Các từ: viên quan ấy, nhà nọ ⟶ định vị sự vật trong không gian.
+ các từ hồi ấy, đêm nọ ⟶ định vị sự vật về thời gian.
II. HOẠT ĐỘNG CỦA CHỈ TỪ TRONG CÂU
1. Các chỉ từ nọ, kia, ấy đảm nhiệm chức vụ gì?
Trả lời:
Các chỉ từ nọ, kia, ấy... làm nhiệm vụ phụ ngữ sau của cụm danh từ, cùng với danh từ và phụ ngữ trước lập thành một cụm danh từ: viên quan ấy, một cánh đồng làng kia, hai cha con nhà nọ.
2. Tìm chỉ từ trong những câu dưới đây. Xác định chức vụ của chúng trong câu.
a) Cuộc chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hi sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn.
Đó là một điều chắc chắn.
bì Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt chăn nuôi và có tục ngày Tết làm bánh chưng, bánh giày.
Trả lời:
Chỉ từ trong mồi câu và chức vụ của chúng:
a) Đó: làm chủ ngữ
b) Đấy: làm trạng ngữ
III. LUYỆN TẬP
1. Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy.
a) Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấc mộng gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vương.
(Bánh chưng, bánh giầy)
b) Đấy vàng, đây cũng đồng đen
Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.
(Ca dao)
c) Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương.
(Con Rồng cháu Tiên)
d) Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.
(Sự tích Hồ Gươm)
Trả lời:
Các chỉ từ có trong các câu và ý nghĩa, chức vụ của chúng là:
a) hai thứ bánh ấy:
- Định vị sự vật trong không gian
- Làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ.
b) đấy, đây
- Định vị sự vật trong không gian
- Làm chủ ngữ
c) nay
- Định vị sự vật trong thời gian
- Làm trạng ngữ
d) đó:
- Định vị sự vật trong thời gian
- Làm trạng ngữ
2. Thay cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao cần thay như vậy.
a) Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời.
(Theo Thánh Gióng)
b) Người ta còn nói, khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy.
(Theo Thánh Gióng)
Trả lời:
Có thể thay như sau:
a) đến chân núi Sóc = đến đấy
b) làng bị lửa thiêu cháy = làng ấy
Thay như vậy để khỏi lặp từ.
3. Có thể thay các chỉ từ trong đoạn văn dưới đây bằng những từ hoặc cụm từ nào không? Rút ra nhận xét về tác dụng của chỉ từ.
Năm ấy, đến lượt Lí Thông nộp mình. Mẹ con hắn nghĩ kế lừa Thạch Sanh chết thay. Chiều hôm đó, chờ Thạch Sanh kiếm củi về, Lí Thông dọn một mâm rượu thịt ê hề mời ăn, rồi bảo:
- Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì dở cất mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.
(Thạch Sanh)
Trả lời:
Không thể thay các chỉ từ: Năm ấy, chiều hôm đó, đêm nay trong đoạn văn được.
Chỉ từ có vai trò rất quan trọng. Chúng có thể chỉ ra những sự vật, thời điểm khó gọi thành tên, giúp người nghe, người đọc định vị được các sự vật, thời điểm ấy trong chuỗi sự vật hay trong dòng thời gian vô hạn.
Hok tốt !
Soạn bài: Chỉ từ
Chỉ từ là gì?
Câu 1 (trang 136 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Các từ in đậm nọ, ấy, kia, nọ lần lượt bổ sung nghĩa cho các danh từ đứng trước nó: ông vua, viên quan, làng, nhà.
Câu 2 (trang 137 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Các từ in đậm có vai trò xác định không gian cụ thể cho các sự vật được biểu thị bằng danh từ mà nó đi kèm, phân biệt sự vật ấy với các sự vật khác.
Câu 3 (trang 137 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Nghĩa của các từ ấy, nọ trong câu “Hồi ấy, ở ... một đêm nọ...” để định vị về thời gian, ở trước thời điểm nói. Giống với những từ in đậm ở các câu trước ở chỗ đều là chỉ từ, khác về ý nghĩa mà nó bổ sung cho danh từ đi kèm.
Hoạt động của chỉ từ trong câu
Câu 1 (trang 137 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Trong các câu dẫn ở phần I, chỉ từ để trỏ vào sự vật, xác định vị trí của sự vật trong không gian và thời gian.
Câu 2 (trang 137 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1): Các chỉ từ trong câu:
a. Đó là một điều chắc chắn → chủ ngữ, thay thế cho nội dung đã đề cập phần trước.
b. Từ đấy,... → làm trạng ngữ trong câu.
Luyện tập
Câu 1 (trang 138 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
| Câu | Chỉ từ | Ý nghĩa | Chức vụ |
|---|---|---|---|
| a. | ấy | định vị sự vật trong không gian | làm phụ ngữ |
| b. | đấy, đây | làm chủ ngữ | |
| c. | nay | định vị sự vật trong thời gian | làm trạng ngữ |
| d. | đó | làm trạng ngữ |
Câu 2 (trang 138 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
a. → đó, đây
b. → ấy, đó
Thay như vậy tránh lặp từ nhưng cũng dựa vào quan hệ về nội dung giữa câu chứa từ in đậm với câu trước.
Câu 3 (trang 139 sgk Ngữ Văn 6 Tập 1):
Các chỉ từ ấy, nay, không thể thay thế các chỉ từ trong đoạn văn này. Vai trò quan trọng của chỉ từ là định vị chính xác sự vật trong không gian và thời gian, nhất là khi các địa điểm, thời điểm không thể gọi ra bằng tên cụ thể được.
Soạn bài: Chỉ từ
I. Chỉ từ là gì?
1. Chỉ từ:
- Từ nọ bổ sung ý nghĩa cho từ ông vua
- Từ ấy bổ sung ý nghĩa cho từ viên quan
- Từ kia bổ sung ý nghĩa cho từ làng
2. Tác dụng
Các chỉ từ nọ, ấy, kia xác định không gian cụ thể cho sự vật được biểu thị là danh từ mà nó đi kèm.
- Nếu không có các từ “nọ, ấy, kia” thì danh từ như “ông vua”, “viên quan”, “làng”, “nhà” sẽ mơ hồ, không xác định được
3.
Các từ “ấy”, “nọ” trong câu 3 có tác dụng xác định thời gian trong không gian. Khác với các chỉ từ phía trên xác định sự vật (danh từ) trong không gian.
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu
1. Chỉ từ trong câu đã dẫn ở phần I, đảm nhiệm chức năng xác định vị trí của sự vật trong khôn gian
2. Các chỉ từ
a, Chỉ từ: đó, giữ vai trò là chủ ngữ, diễn đạt toàn bộ nội dung của câu trước đó. (Đó ở đây có vai trò như từ liên kết trong phép thế)
b, Chỉ từ: đấy, là thành phần trạng ngữ của câu, xác định thời điểm diễn ra chuỗi hành động tiếp theo
III. LUYỆN TẬP
Bài 1 (trang 138 sgk ngữ văn 6 tập 1)
| Câu | Chỉ từ | Ý nghĩa | Chức vụ ngữ pháp |
| a | ấy | Định vị sự vật trong không gian | Làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ |
| b | Đấy, đây | Định vị sự vật trong không gian | Làm chủ ngữ |
| c | nay | Định vị sự vật trong thời gian | Làm trạng ngữ |
| d | đó | Định vị sự vật trong thời gian | Làm trạng ngữ |
Bài 2 (Trang 138 sgk ngữ văn 6 tập 1)
a, Thay cụm “chân núi Sóc Sơn” bằng chỉ từ: đấy, đó...
b, Thay cụm bị lửa thiêu cháy bằng chỉ từ: đó, này...
Bài 3 (trang 138 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Các cụm từ có sử dụng chỉ từ: năm ấy, chiều hôm đó, đêm nay
- Không thể sử dụng các từ, hoặc cụm từ khác để thay thế bởi: truyện cổ tích không thể xác định chính xác thời gian diễn ra sự việc.
→ Như vậy chỉ từ có vai trò vô cùng quan trọng, nhiều khi không thể thay thế được
I. CHỈ TỪ LÀ GÌ?
1. Các từ được in đậm trong nhưng câu sau bổ sung ý nghĩa cho từ nào?
Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.
Một hôm, viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng […]
(Em bé thông minh)
Trả lời:
Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho các từ:
- Nọ: Ông vua
- Ấy: Viên quan
- Kia: Làng
- Nọ: Cha con nhà.
2. So sánh các từ và cụm từ sau đây, từ đó rút ra ý nghĩa của những từ được in đậm.
- ông vua / ông vua nọ
- viên quan / viên quan ấy
- làng / làng kia
- nhà / nhà nọ
Trả lời:
Nghĩa của các từ ông vua ấy, viên quan ấy, làng kia, nhà nọ đã được cụ thể hoá, được xác định một cách rõ ràng trong không gian. Trong khi đó các từ ngữ ông vua, viên quan, làng, nhà còn thiếu tính xác định.
3. Nghĩa của các từ ấy, nọ trong những câu sau có điểm nào giống và điểm khác với các trường hợp đã phân tích.
Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một người đánh cá tên là Lê Thận. Một đêm nọ, Thận thả lưới ở một bến vắng như thường lệ.
Trả lời:
So sánh các từ ấy (hồi ấy), nọ (đêm nọ) với các từ đã phân tích ở trên, ta thấy:
- Giống nhau:
Cùng xác định vị trí của sự vật.
- Khác nhau:
+ Các từ: viên quan ấy, nhà nọ ⟶ định vị sự vật trong không gian.
+ các từ hồi ấy, đêm nọ ⟶ định vị sự vật về thời gian.
II. HOẠT ĐỘNG CỦA CHỈ TỪ TRONG CÂU
1. Các chỉ từ nọ, kia, ấy đảm nhiệm chức vụ gì?
Trả lời:
Các chỉ từ nọ, kia, ấy... làm nhiệm vụ phụ ngữ sau của cụm danh từ, cùng với danh từ và phụ ngữ trước lập thành một cụm danh từ: viên quan ấy, một cánh đồng làng kia, hai cha con nhà nọ.
2. Tìm chỉ từ trong những câu dưới đây. Xác định chức vụ của chúng trong câu.
a) Cuộc chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hi sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn.
Đó là một điều chắc chắn.
bì Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt chăn nuôi và có tục ngày Tết làm bánh chưng, bánh giày.
Trả lời:
Chỉ từ trong mồi câu và chức vụ của chúng:
a) Đó: làm chủ ngữ
b) Đấy: làm trạng ngữ
III. LUYỆN TẬP
1. Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy.
a) Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấc mộng gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vương.
(Bánh chưng, bánh giầy)
b) Đấy vàng, đây cũng đồng đen
Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.
(Ca dao)
c) Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương.
(Con Rồng cháu Tiên)
d) Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.
(Sự tích Hồ Gươm)
Trả lời:
Các chỉ từ có trong các câu và ý nghĩa, chức vụ của chúng là:
a) hai thứ bánh ấy:
- Định vị sự vật trong không gian
- Làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ.
b) đấy, đây
- Định vị sự vật trong không gian
- Làm chủ ngữ
c) nay
- Định vị sự vật trong thời gian
- Làm trạng ngữ
d) đó:
- Định vị sự vật trong thời gian
- Làm trạng ngữ
2. Thay cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao cần thay như vậy.
a) Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời.
(Theo Thánh Gióng)
b) Người ta còn nói, khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy.
(Theo Thánh Gióng)
Trả lời:
Có thể thay như sau:
a) đến chân núi Sóc = đến đấy
b) làng bị lửa thiêu cháy = làng ấy
Thay như vậy để khỏi lặp từ.
3. Có thể thay các chỉ từ trong đoạn văn dưới đây bằng những từ hoặc cụm từ nào không? Rút ra nhận xét về tác dụng của chỉ từ.
Năm ấy, đến lượt Lí Thông nộp mình. Mẹ con hắn nghĩ kế lừa Thạch Sanh chết thay. Chiều hôm đó, chờ Thạch Sanh kiếm củi về, Lí Thông dọn một mâm rượu thịt ê hề mời ăn, rồi bảo:
- Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì dở cất mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.
(Thạch Sanh)
Trả lời:
Không thể thay các chỉ từ: Năm ấy, chiều hôm đó, đêm nay trong đoạn văn được.
Chỉ từ có vai trò rất quan trọng. Chúng có thể chỉ ra những sự vật, thời điểm khó gọi thành tên, giúp người nghe, người đọc định vị được các sự vật, thời điểm ấy trong chuỗi sự vật hay trong dòng thời gian vô hạn.
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu
1. Chỉ từ trong câu đã dẫn ở phần I, đảm nhiệm chức năng xác định vị trí của sự vật trong khôn gian
2. Các chỉ từ
a, Chỉ từ: đó, giữ vai trò là chủ ngữ, diễn đạt toàn bộ nội dung của câu trước đó. (Đó ở đây có vai trò như từ liên kết trong phép thế)
b, Chỉ từ: đấy, là thành phần trạng ngữ của câu, xác định thời điểm diễn ra chuỗi hành động tiếp theo
Mời bn tham khỏa link :
https://vietjack.com/soan-van-6/chi-tu.jsp
I. Chỉ từ là gì?
1. Chỉ từ:
- Từ nọ bổ sung ý nghĩa cho từ ông vua
- Từ ấy bổ sung ý nghĩa cho từ viên quan
- Từ kia bổ sung ý nghĩa cho từ làng
2. Tác dụng
Các chỉ từ nọ, ấy, kia xác định không gian cụ thể cho sự vật được biểu thị là danh từ mà nó đi kèm.
- Nếu không có các từ “nọ, ấy, kia” thì danh từ như “ông vua”, “viên quan”, “làng”, “nhà” sẽ mơ hồ, không xác định được
3.
Các từ “ấy”, “nọ” trong câu 3 có tác dụng xác định thời gian trong không gian. Khác với các chỉ từ phía trên xác định sự vật (danh từ) trong không gian.
II. Hoạt động của chỉ từ trong câu
1. Chỉ từ trong câu đã dẫn ở phần I, đảm nhiệm chức năng xác định vị trí của sự vật trong khôn gian
2. Các chỉ từ
a, Chỉ từ: đó, giữ vai trò là chủ ngữ, diễn đạt toàn bộ nội dung của câu trước đó. (Đó ở đây có vai trò như từ liên kết trong phép thế)
b, Chỉ từ: đấy, là thành phần trạng ngữ của câu, xác định thời điểm diễn ra chuỗi hành động tiếp theo
III. LUYỆN TẬP
Bài 1 (trang 138 sgk ngữ văn 6 tập 1)
| Câu | Chỉ từ | Ý nghĩa | Chức vụ ngữ pháp |
| a | ấy | Định vị sự vật trong không gian | Làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ |
| b | Đấy, đây | Định vị sự vật trong không gian | Làm chủ ngữ |
| c | nay | Định vị sự vật trong thời gian | Làm trạng ngữ |
| d | đó | Định vị sự vật trong thời gian | Làm trạng ngữ |
Bài 2 (Trang 138 sgk ngữ văn 6 tập 1)
a, Thay cụm “chân núi Sóc Sơn” bằng chỉ từ: đấy, đó...
b, Thay cụm bị lửa thiêu cháy bằng chỉ từ: đó, này...
Bài 3 (trang 138 sgk ngữ văn 6 tập 1)
Các cụm từ có sử dụng chỉ từ: năm ấy, chiều hôm đó, đêm nay
- Không thể sử dụng các từ, hoặc cụm từ khác để thay thế bởi: truyện cổ tích không thể xác định chính xác thời gian diễn ra sự việc.
→ Như vậy chỉ từ có vai trò vô cùng quan trọng, nhiều khi không thể thay thế được.
I. CHỈ TỪ LÀ GÌ?
1. Các từ được in đậm trong nhưng câu sau bổ sung ý nghĩa cho từ nào?
Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.
Một hôm, viên quan đi qua một cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng […]
(Em bé thông minh)
Trả lời:
Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho các từ:
- Nọ: Ông vua
- Ấy: Viên quan
- Kia: Làng
- Nọ: Cha con nhà.
2. So sánh các từ và cụm từ sau đây, từ đó rút ra ý nghĩa của những từ được in đậm.
- ông vua / ông vua nọ
- viên quan / viên quan ấy
- làng / làng kia
- nhà / nhà nọ
Trả lời:
Nghĩa của các từ ông vua ấy, viên quan ấy, làng kia, nhà nọ đã được cụ thể hoá, được xác định một cách rõ ràng trong không gian. Trong khi đó các từ ngữ ông vua, viên quan, làng, nhà còn thiếu tính xác định.
3. Nghĩa của các từ ấy, nọ trong những câu sau có điểm nào giống và điểm khác với các trường hợp đã phân tích.
Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một người đánh cá tên là Lê Thận. Một đêm nọ, Thận thả lưới ở một bến vắng như thường lệ.
Trả lời:
So sánh các từ ấy (hồi ấy), nọ (đêm nọ) với các từ đã phân tích ở trên, ta thấy:
- Giống nhau:
Cùng xác định vị trí của sự vật.
- Khác nhau:
+ Các từ: viên quan ấy, nhà nọ ⟶ định vị sự vật trong không gian.
+ các từ hồi ấy, đêm nọ ⟶ định vị sự vật về thời gian.
II. HOẠT ĐỘNG CỦA CHỈ TỪ TRONG CÂU
1. Các chỉ từ nọ, kia, ấy đảm nhiệm chức vụ gì?
Trả lời:
Các chỉ từ nọ, kia, ấy... làm nhiệm vụ phụ ngữ sau của cụm danh từ, cùng với danh từ và phụ ngữ trước lập thành một cụm danh từ: viên quan ấy, một cánh đồng làng kia, hai cha con nhà nọ.
2. Tìm chỉ từ trong những câu dưới đây. Xác định chức vụ của chúng trong câu.
a) Cuộc chống Mĩ cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hi sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn.
Đó là một điều chắc chắn.
bì Từ đấy, nước ta chăm nghề trồng trọt chăn nuôi và có tục ngày Tết làm bánh chưng, bánh giày.
Trả lời:
Chỉ từ trong mồi câu và chức vụ của chúng:
a) Đó: làm chủ ngữ
b) Đấy: làm trạng ngữ
III. LUYỆN TẬP
1. Tìm chỉ từ trong những câu sau đây. Xác định ý nghĩa và chức vụ của các chỉ từ ấy.
a) Vua cha xem qua một lượt rồi dừng lại trước chồng bánh của Lang Liêu, rất vừa ý, bèn gọi lên hỏi. Lang Liêu đem giấc mộng gặp thần ra kể lại. Vua cha ngẫm nghĩ rất lâu rồi chọn hai thứ bánh ấy đem tế Trời, Đất cùng Tiên vương.
(Bánh chưng, bánh giầy)
b) Đấy vàng, đây cũng đồng đen
Đấy hoa thiên lí, đây sen Tây Hồ.
(Ca dao)
c) Nay ta đưa năm mươi con xuống biển, nàng đưa năm mươi con lên núi, chia nhau cai quản các phương.
(Con Rồng cháu Tiên)
d) Từ đó nhuệ khí của nghĩa quân ngày một tăng.
(Sự tích Hồ Gươm)
Trả lời:
Các chỉ từ có trong các câu và ý nghĩa, chức vụ của chúng là:
a) hai thứ bánh ấy:
- Định vị sự vật trong không gian
- Làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ.
b) đấy, đây
- Định vị sự vật trong không gian
- Làm chủ ngữ
c) nay
- Định vị sự vật trong thời gian
- Làm trạng ngữ
d) đó:
- Định vị sự vật trong thời gian
- Làm trạng ngữ
2. Thay cụm từ in đậm dưới đây bằng những chỉ từ thích hợp và giải thích vì sao cần thay như vậy.
a) Giặc tan vỡ. Đám tàn quân giẫm đạp lên nhau chạy trốn, tráng sĩ đuổi đến chân núi Sóc (Sóc Sơn). Đến chân núi Sóc, một mình một ngựa, tráng sĩ lên đỉnh núi, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn ngựa từ từ bay lên trời.
(Theo Thánh Gióng)
b) Người ta còn nói, khi ngựa thét ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng bị lửa thiêu cháy về sau gọi là làng Cháy.
(Theo Thánh Gióng)
Trả lời:
Có thể thay như sau:
a) đến chân núi Sóc = đến đấy
b) làng bị lửa thiêu cháy = làng ấy
Thay như vậy để khỏi lặp từ.
3. Có thể thay các chỉ từ trong đoạn văn dưới đây bằng những từ hoặc cụm từ nào không? Rút ra nhận xét về tác dụng của chỉ từ.
Năm ấy, đến lượt Lí Thông nộp mình. Mẹ con hắn nghĩ kế lừa Thạch Sanh chết thay. Chiều hôm đó, chờ Thạch Sanh kiếm củi về, Lí Thông dọn một mâm rượu thịt ê hề mời ăn, rồi bảo:
- Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì dở cất mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.
(Thạch Sanh)
Trả lời:
Không thể thay các chỉ từ: Năm ấy, chiều hôm đó, đêm nay trong đoạn văn được.
Chỉ từ có vai trò rất quan trọng. Chúng có thể chỉ ra những sự vật, thời điểm khó gọi thành tên, giúp người nghe, người đọc định vị được các sự vật, thời điểm ấy trong chuỗi sự vật hay trong dòng thời gian vô hạn.
bài 1:
từ nọ bổ sung ý nghĩa cho từ ông vua
từ ấy bổ sung ý nghĩa cho từ viên quan.
từ kia bổ sung ý nghĩa cho từ làng.
từ nọ bổ sung ý nghĩa cho từ nhà.
baì 2:
các từ ông vua, viên quan, làng, nhà không có ý nghĩa đầy đủ như cụm từ ông vua nọ, viên quan ấy, làng kia và nhà nọ.
Ý nghĩa của những từ in đậm là dùng để chỉ trỏ vào sự vật.
bài 3:
những từ ấy giống ở chỗ là đều chỉ vào sự vật
khác ở chỗ là những từ ấy,nọ xác định vị trí của sự vật trong thời gian.
II- HOẠT ĐỘNG CỦA CHỈ TỪ TRONG CÂU.
bài 1:
chỉ từ đảm nhiệm chức vụ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí của sự vật trong không gian hoặc thời gian.
bài 2:
a) từ chỉ từ là từ đó.Chức vụ trong câu của từ đó là chủ ngữ.
b) từ chỉ từ là từ đấy.Chức vụ trong câu của từ đấy là trạng ngữ.
III-LUYỆN TẬP.
bài 1:
| Câu | Chỉ từ | Ý nghĩa | Chức vụ ngữ pháp |
| a | ấy | Định vị sự vật trong không gian | Làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ |
| b | Đấy, đây | Định vị sự vật trong không gian | Làm chủ ngữ |
| c | nay | Định vị sự vật trong thời gian | Làm trạng ngữ |
| d | đó | Định vị sự vật trong thời gian | Làm trạng ngữ |
bài 2:
a)
a, Thay cụm “chân núi Sóc Sơn” bằng chỉ từ: đấy, đó...
b, Thay cụm bị lửa thiêu cháy bằng chỉ từ: đó, này...
cần thay như vậy để câu văn ko bị lủng củng.
bài 3:
Các cụm từ có sử dụng chỉ từ: năm ấy, chiều hôm đó, đêm nay
- Không thể sử dụng các từ, hoặc cụm từ khác để thay thế bởi: truyện cổ tích không thể xác định chính xác thời gian diễn ra sự việc.
-> Như vậy chỉ từ có vai trò vô cùng quan trọng, nhiều khi không thể thay thế được.
k cho 3 k nha
