Dịch Covid-19 đã gây ra nhiều biến động lớn trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là giáo dục. Trong bối cảnh đó, việc học trực tiếp tại trường bị gián đoạn, khiến nhiều người cho rằng tinh thần tự học của học sinh cần được phát huy hơn bao giờ hết. Không thể phủ nhận rằng tự học đóng vai trò quan trọng giúp học sinh duy trì việc tiếp thu kiến thức. Tuy nhiên, quan điểm này chưa hoàn toàn chính xác vì không phải học sinh nào cũng có điều kiện, phương pháp và khả năng tự học hiệu quả.
Trước hết, tinh thần tự học là một yếu tố quan trọng giúp học sinh chủ động trong học tập. Khi không thể đến trường, việc tự học giúp các em không bị gián đoạn kiến thức, rèn luyện tính tự giác và phát triển kỹ năng nghiên cứu. Với sự hỗ trợ của công nghệ, học sinh có thể tự tìm kiếm tài liệu trên Internet, tham gia các khóa học trực tuyến để bổ sung kiến thức. Một số bạn có khả năng tự học tốt vẫn duy trì được kết quả học tập ổn định, thậm chí còn phát triển thêm nhiều kỹ năng mới.
Tuy nhiên, trên thực tế, không phải học sinh nào cũng có thể phát huy tốt tinh thần tự học trong thời gian nghỉ dịch. Thứ nhất, không phải tất cả học sinh đều có điều kiện học tập như nhau. Nhiều bạn không có thiết bị học trực tuyến hoặc mạng Internet ổn định, đặc biệt là ở những vùng nông thôn, miền núi. Hơn nữa, có những gia đình gặp khó khăn về tài chính, không đủ điều kiện mua sách vở, tài liệu bổ trợ cho con em mình. Điều này khiến việc tự học trở nên vô cùng khó khăn và không thể đạt hiệu quả như mong đợi.
Bên cạnh đó, không có sự hướng dẫn của giáo viên khiến nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức. Không phải môn học nào cũng có thể tự học một cách dễ dàng, đặc biệt là các môn đòi hỏi tư duy logic như Toán, Lý, Hóa. Nếu không có sự giảng giải cụ thể từ giáo viên, học sinh có thể hiểu sai vấn đề, dẫn đến tiếp thu sai kiến thức. Hơn nữa, việc học trực tuyến qua màn hình máy tính không thể thay thế hoàn toàn phương pháp giảng dạy trực tiếp trên lớp, vì nó thiếu đi sự tương tác cần thiết giữa giáo viên và học sinh.
Ngoài ra, không phải học sinh nào cũng có đủ kỷ luật để tự học nghiêm túc. Nhiều bạn dễ bị xao nhãng bởi mạng xã hội, trò chơi điện tử, dẫn đến tình trạng học qua loa, đối phó. Khi không có sự giám sát của thầy cô, nhiều học sinh mất động lực học tập, thậm chí bỏ bê bài vở. Điều này cho thấy, không phải cứ yêu cầu học sinh tự học là các em sẽ thực hiện tốt, mà cần có sự hướng dẫn và giám sát từ nhiều phía.
Cuối cùng, cần phải khẳng định rằng tự học không thể thay thế hoàn toàn việc học trực tiếp tại trường. Học sinh không chỉ học kiến thức mà còn cần rèn luyện kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, sự tương tác với thầy cô và bạn bè. Khi học ở nhà quá lâu, nhiều bạn cảm thấy cô lập, thiếu động lực, ảnh hưởng đến cả tâm lý và chất lượng học tập. Vì vậy, không thể xem tinh thần tự học là giải pháp duy nhất và toàn diện trong thời gian dịch bệnh.
Tóm lại, tinh thần tự học trong thời điểm dịch Covid-19 là cần thiết, nhưng không thể đặt kỳ vọng quá cao vì còn nhiều yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả học tập của học sinh. Để đảm bảo chất lượng giáo dục, nhà trường và giáo viên cần có phương pháp giảng dạy linh hoạt, gia đình cần hỗ trợ và giám sát, đồng thời học sinh cũng phải rèn luyện tính tự giác nhưng không nên quá áp lực. Chỉ khi có sự kết hợp từ nhiều phía, việc học trong thời gian dịch bệnh mới có thể đạt được hiệu quả tốt nhất.
