a. Mở bài: Giới thiệu về tác giả, tác phẩm, nhân vật.
- Khái quát chủ đề của đoạn trích.
Nguyễn Đình Chiểu đã suốt đời dùng thơ văn làm vũ khí bảo vệ đạo đức đạo lý ca ngợi chính nghĩa, nhân nghĩa, ca ngợi những người anh hùng nghĩa hiệp, trọng nghĩa khinh tài, làm việc nhân nghĩa không mảy may vụ lợi ... Một trong những đoạn trích thể hiện thành công chủ đề lòng nhân nghĩa là đoạn trích “Lục Vân Tiên gặp nạn “...
b. Thân bài: Cảm nhận về lòng nhân nghĩa trong đoạn trích:
- Thể hiện ở nhân vật Ông Ngư qua :
+ Hành động,việc làm
+ Lời nói ...
Hình ảnh ông ngư và gia đình ông là một hình ảnh đẹp, đối lập với hình ảnh Trịnh Hâm như cái thiện đối lập với cái ác, cái cao cả đối lập với những toan tính thấp hèn, ánh sáng đối lập với bóng tối. Hình ảnh đó hiện lên cao đẹp trong sáng qua những việc làm, lời nói và cuộc sống của ông Ngư:
- Việc làm :
...vớt ngay lên bờ . Hối con vầy lửa một giờ Ông hơ bụng dạ, mụ hơ mặt mày .Việc làm khẩn trương và rất ân cần, chu đáo, cả nhà xúm vào hết lòng chạy chữa cho Vân Tiên những cách thức rất dân dã. Đó là những tình cảm chân thực và lòng yêu thương con người của gia đình ông Ngư .
- Lời nói :
...người ở cùng ta , Hôm mai hẩm hút một nhà cho vui .Những lời nói đầy ân tình và rất mực khảng khái, trọng nghĩa, khinh tài. Gia đình ông Ngư cũng chẳng giàu có gì, chỉ rau cháo qua ngày, vậy mà tấm lòng rộng mở, sẵn sàng cưu mang Vân Tiên. Tấm lòng đó đâu cần đến một sự trả ơn !
...lòng lão chẳng mơ Dốc lòng nhân nghĩa, há chờ trả ơn.Câu nói của ông bộc lộ một thái độ khảng khái, vô tư của con người không vụ lợi, ích kỷ, một lòng làm việc nghĩa không bao giờ cần sự báo đáp của người chịu ơn, đó là đức tính khiêm nhường, thấy việc nghĩa thì làm, không coi đó là công trạng ...
- Cuộc sống của gia đình ông Ngư :
Nước trong rửa ruột... Hàn Giang .
+ Cuộc sống ngoài vòng danh lợi, ngoài sự bon chen của thế tục nên nó rất trong sạch không gợn vẩn đục .
+ Cuộc sống tự do giữa thiên nhiên cao rộng, hoà nhập, bầu bạn với thiên nhiên.
+ Cuộc sống lạc quan, ung dung, thanh thản bởi con người tự làm chủ mình, tìm thấy niềm vui trong lao động tự do ...
c. Kết bài: hình ảnh ông Ngư bao hàm cả niềm tin và mơ ước của tác giả về cuộc đời , về con người . Điều đáng quý là niềm tin và ước mơ đó đã được Nguyễn Đình Chiểu gửi gắm vào nhân dân và những người lao động bình thường ...
