Năm 1991, chế độ phân biệt chủng tộc Apacthai ở Nam Phi sụp đổ. Năm 1994, Nelson Mandela - người đấu tranh không mệt mỏi vì quyền bình đẳng của người da màu được bầu làm Tổng thống đầu tiên của Nam Phi. Những sự kiện này đã đánh dấu bước tiến quan trọng của nhân loại trong nỗ lực chống lại chủ nghĩa phân biệt chủng tốc trên phạm vi toàn cầu. Tuy vậy, tàn dư, cả những định kiến phân biệt màu da, sắc tộc như quan niệm cho rằng chỉ có tộc người da trắng mới là thượng đẳng... vẫn tồn tại đến ngày nay.
Tại nhiều nơi trên thế giới, nhiều người dân phải gánh chịu sự bất công, kỳ thị, thù hận của nạn phân biệt đối xử với nhiều hình thức chỉ vì họ khác màu da, chủng tộc, sắc tộc, tôn giáo, quốc tịch... Chúng ta đang sống giữa thế kỷ XXI hiện đại, nhưng vẫn không hiếm các trường hợp bị phân biệt đối xử chỉ vì bị đánh giá là “khác loài”.
Cuối năm 2016, cô gái gốc Việt Jaya Li-Nguyen rất bức xúc khi chia sẻ trên Facebook cá nhân về việc bị nhân viên cửa hàng quần áo YD phân biệt đối xử khi mua sắm tại Trung tâm Melbourne Central (Úc) và bị gọi là “đồ châu Á ngu ngốc kia”. Sự việc đã được báo cáo lên Melbourne Central và nhân viên có hành xử thô lỗ với cô Nguyen đã bị đình chi công việc. Đây là chỉ một trong những ví dụ cho thấy phân biệt đối xử còn tồn tại dai dẳng dưới nhiều hình thức trong thời đại ngày nay.
Liên Hợp Quốc đánh giá: Phân biệt chủng tộc và sắc tộc xảy ra hàng ngày, cản trở sự phát triển, tiến bộ của hàng triệu người trên thế giới. Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, đối xử phân biệt, kỳ thị, không khoan dung có thể diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau: từ chối các cá nhân tiếp cận những nguyên tắc cơ bản về bình đẳng, kích động hận thù chủng tộc. Phân biệt chủng tộc và sắc tộc có thể dẫn đến nạn diệt chủng, phá hủy cuộc sống và phá vỡ nhiều cộng đồng người. Vì thế, chống lại chủ nghĩa phân biệt đối xử là vấn đề ưu tiêu của cộng đồng thế giới. Đây cũng là trọng tâm trong các chương trình hành động vì con người của Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc.
Nguồn gốc Ngày thế giới chống phân biệt chủng tộc
Liên Hợp Quốc đã chọn ngày 21/3 hàng năm làm Ngày thế giới chống phân biệt chủng tộc. Vào ngày này năm 1960, cảnh sát đã nổ súng và giết chết 69 trong số 200 nghìn người tham gia tuần hành hòa bình ở Sharpeville (Nam Phi) nhằm chống lại việc thông qua đạo luật Apacthai (cho phép sự kỳ thị chủng tộc tại Nam Phi). Đến ngày 21/3//1966, Liên Hợp Quốc công bố chọn ngày này để kêu gọi cộng đồng quốc tế tăng cường nỗ lực nhằm loại bỏ tất cả hình thức phân biệt chủng tộc.
Năm 1979, Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua Chương trình hành động nhằm chống lại chủ nghĩa phân biệt biệt chủng tộc và phân biệt đối xử. Trong dịp này, Đại Hội đồng cũng quyết định thành lập tuần lễ đề cao sự đoàn kết giữa các dân tộc đang đấu tranh chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, phân biệt đối xử. Tuần lễ này bắt đầu từ ngày 21/3 và sẽ được tổ chức hàng năm tại các nước thuộc thành viên của Liên Hợp Quốc.
Chế độ phân biệt chủng tộc ở Nam Phi đã bị xóa bỏ. Luật phân biệt chủng tộc ở nhiều quốc gia cũng bị xóa bỏ. Nhân loại đã xây dựng được khuôn khổ quốc tế chống lại chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, dựa trên Công ước Quốc tế vế Xóa bỏ Phân biệt chủng tộc. Nhưng ở nhiều khu vực vẫn còn nhiều cá nhân, cộng đồng và đoàn thể xã hội chịu đựng những việc bất công và kỳ thị do chủ nghĩa phân biệt chủng tộc mang lại.
Hàng nghìn người đã tụ tập tại Glasgow vào ngày 18/3 trong ngày diễu hành chống lại phân biệt chủng tộc, một phần của chuỗi sự kiện khắp Vương quốc Anh để đánh dấu ngày Quốc tế xóa bỏ phân biệt chủng tộc, diễn ra vào ngày 21/3 hàng năm.
Vì thế, ngày 21/3 hàng năm không chỉ là Ngày chống lại phân biệt chủng tộc mà còn chống lại những biểu hiện của phân biệt đối xử trong cuộc sống thường nhật. Những định kiến chống lại người khác màu da, khác văn hóa sẽ dẫn đến phân biệt đối xử, kéo theo bạo lực và chia rẽ xã hội.
Ông Ban Ki-moon khi còn giữ chức Tổng thư ký Liên Hợp Quốc từng phát biểu: “Tôi kêu gọi tất cả mọi người, đặc biệt là các thủ lĩnh chính trị, công dân và tôn giáo lên án mạnh mẽ các thông điệp và quan niệm phân biệt chủng tộc, phân biệt đối xử cũng như kích động chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, kỳ thị và không khoan dung”.
Ngày 21/3 còn được biết đến là Ngày Nhân quyền ở Nam Phi. Đây là ngày kỷ niệm những người đã hi sinh để đấu tranh cho dân chủ và quyền bình đẳng của người dân Nam Phi trong thời gian chế độ Apacthai tồn tại. Sự kiện thảm sát Sharpeville xảy ra vào ngày 21/3/1960 cũng nằm trong chuỗi những sự kiện tưởng niệm của ngày lễ này.
Người di cư là đối tượng của phân biệt chủng tộc
Mỗi năm, Liên Hợp Quốc sẽ tổ chức Ngày Quốc tế chống phân biệt chủng tộc theo một chủ đề riêng để phân tích các hình thức và tác động của phân biệt chủng tộc. Chủ đề của năm 2017 là Phân biệt chủng tộc, kích động hận thù, trong đó bao gồm bối cảnh di cư.
Theo báo cáo mới đây của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, những người tị nạn, người di cư là đối tượng, mục tiêu của phân biệt chủng tộc, sắc tộc và kích động hận thù. Trong bản Tuyên bố New York về người tị nạn và người di cư được thông qua vào tháng 9/2016, các quốc gia thành viên của Liên Hợp Quốc đã mạnh mẽ lên án các hành vi và biểu hiện của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, sự phân biệt đối xử, kỳ thị và chống lại người tị nạn và người nhập cư. Đồng thời cam kết các biện pháp để chống lại thái độ và hành vi tương tự, đặc biệt đối với vấn đề tội ác vì thù ghét, ngôn ngữ thù hận và bạo lực sắc tộc, chủng tộc.
Trong Hội nghị thượng đỉnh về người tị nạn và di cư họp tại Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc tháng 9/2016, các lãnh đạo thế giới đã nhất trí với chiến dịch “Together” mà Liên Hợp Quốc đưa ra nhằm thúc bảo vệ mạng sống, chia sẻ trách nhiệm và thúc đẩy sự tôn trọng dành cho người tị nạn, nhập cư trên khắp thế giới. “Together” là chiến dịch toàn cầu do Tổng thư ký Liên Hợp Quóc phát động với mục đích thay đổi nhận thức, thái độ đối với người tị nạn và nhập cư.
xin lỗi ko đọc dòng ngữ văn 9 xin lỗi
Mình cho cậu thêm bài nữa này
Nelson Mandela trở thành người anh hùng dân tộc của Nam Phi, con người vĩ đại của thế kỷ 20 vì ông là người đã đấu tranh lật đổ chế độ phân biệt chủng tộc apartheid ở Nam Phi. Nhưng có lẽ hiện nay ít người có thể hình dung được sự man rợ của chính sách phân biệt chủng tộc ở cuối thế kỷ 20 bị cả thế giới lên án này.
Trong khi Nam Phi và cả thế giới đang tiếc thương trước cái chết của người anh hùng chống phân biệt chủng tộc, nhà báo Michelle Faul, Trưởng văn phòng châu Phi của hãng thông tấn AP nhớ lại những ngày tháng đau thương mà bà và gia đình đã phải trải qua dưới chế độ apartheid trong một chuyến thăm tới Nam Phi trong một bài báo đăng tải trên AP gần đây:
“Đó là vào thập niên 1960, mẹ tôi và 3 chị em tôi là những người lai da đen sống ở Zimbabwe (hồi đó có tên gọi là Rhodesia). Một hôm bà quyết định đưa cả 3 chị em tôi tới thăm họ hàng ở Nam Phi, đất nước khét tiếng với chế độ phân biệt chủng tộc apartheid trong thời kỳ đó.
Mặc dù ở Rhodesia cũng có tình trạng phân biệt chủng tộc, nhưng không ở đâu mà nạn phân biệt màu da lại khủng khiếp và được thừa nhận công khai bằng luật pháp và quy định như ở Nam Phi, nơi những người da đen bị coi là những con người hạ đẳng, thậm chí không được coi là con người.
Mẹ tôi quyết định tự mình lái xe đến Nam Phi, vì hồi đó việc đi tàu hỏa của một bà mẹ đơn thân cùng 3 đứa con và rất nhiều hành lý lỉnh kỉnh là rất khó khăn. Ngoài ra việc đi tàu cũng rất bất tiện đối với người da đen, bởi khi đi đến nửa đường, chúng tôi sẽ phải chuyển sang một đoàn tàu chỉ dành riêng cho người da đen của Nam Phi.
Hành trình lái xe từ Rhodesia tới Nam Phi cũng sẽ vô cùng gian nan, bởi chúng tôi sẽ phải đi liên tục suốt nhiều giờ không nghỉ bởi các nhà trọ và khách sạn chỉ phục vụ người da trắng. Mẹ tôi cũng phải mang theo rất nhiều đồ ăn, nước uống vì bà không chấp nhận việc phải vào các nhà hàng bằng cửa sau, còn cửa trước chỉ dành riêng cho người da trắng.
Khi chúng tôi dừng lại tại một trạm xăng, người chủ ở đó đã kiên quyết không đưa chìa khóa nhà vệ sinh cho chúng tôi, với lý do rằng nhà vệ sinh công cộng đó chỉ dành cho người da trắng. Quá tức giận và bất mãn, mẹ đã ra lệnh cho 3 đứa trẻ chúng tôi tè một cách công khai ngay trước trạm xăng. Chúng tôi đã sợ hãi khóc òa nhưng vẫn phải làm theo mệnh lệnh của mẹ.
Trong những ngày đó, người ta không gọi là “người da đen” hay “người da trắng” như ngày nay. Ở Nam Phi, người da đen được gọi là “người Phi”, còn chúng tôi được gọi là “da mầu” để chỉ sắc tộc lai, còn người da trắng được gọi là “người Âu”.
Tuy nhiên ranh giới này nhiều khi không được phân biệt rõ ràng. Nam Phi có một hệ thống xác định chủng tộc rất điên rồ, trong đó họ có những biện pháp phân biệt “người Phi” hay “người Âu” rất quái gở. Chẳng hạn như nếu “hình lưỡi liềm” trên móng tay bạn ngả sang màu tím chứ không phải màu trắng, điều đó có nghĩa bạn là “người Phi”.
Ngoài ra họ còn có một phép thử để xác định chủng tộc, đó là đặt một chiếc bút chì lên trên tóc. Nếu chiếc bút chì bị giữ lại, chứng tỏ bạn thuộc chủng tộc da đen tóc xoăn, còn nếu chiếc bút chì trượt xuống, bạn có thể được coi là người da trắng.
Dưới những quy định quái gở này của chế độ apartheid, người Trung Quốc bị coi là “da mầu” mặc dù họ có tóc thẳng, trong khi đó người Nhật Bản lại được coi là da trắng.
Những người da đen muốn được xác định là “da mầu” cũng phải trải qua bài kiểm tra bút chì này: Nếu chiếc bút chì rơi ra khi bạn lắc lắc đầu, bạn có thể trở thành người da mầu.
Hàng chục ngàn người đã thay đổi chủng tộc của mình theo cách này. Đôi khi việc thay đổi chủng tộc này không phải là tự nguyện, và nó dẫn tới bi kịch gia đình ly tán nếu một người được coi là không cùng chủng tộc với các thành viên khác trong gia đình. Trong thời kỳ đó, nhiều anh em, bố mẹ, con cái đã bị chia cắt chỉ vì có màu tóc khác nhau.
Tôi nhớ mãi nỗi đau mà gia đình tôi từng phải chịu đựng khi một người dì của tôi được coi là “người da trắng”. Người bà của tôi đã nhớ lại giây phút đứa con gái do mình dứt ruột đẻ ra lạnh lùng bước qua mặt bà ở trên phố và giả vờ như không quen biết bà. Nhưng bà vẫn bảo với tôi với nỗi đau hằn sâu trong đáy mắt: “Đó là những gì dì ấy phải làm để có cuộc sống tốt đẹp hơn cho dì ấy và con cái.”
Là người da trắng, bạn sẽ được chăm sóc y tế tốt hơn, con cái bạn được phép tới trước, và bạn có thể sống bất cứ nơi nào mình muốn.
Trong khi đó, người da đen bị dồn vào các khu ổ chuột trong thành phố nếu họ có thể kiếm được việc làm ở đây. Nếu không có việc làm, những chiếc lều lụp xụp của họ sẽ bị xe ủi san bằng, và họ sẽ bị cưỡng chế trở về quê. Đó chính là cốt lõi của chính sách apartheid, hay còn gọi là “sự phân biệt”.
Những gì khiến tôi nhớ nhất chính là sự ti tiện đến ngu xuẩn của chế độ apartheid hơn là những biện pháp bạo lực dã man mà nhà nước Nam Phi áp dụng để duy trì chính sách đó.
Nếu bạn là người da trắng, bạn có thể xin được những việc làm mà người da đen không bao giờ mơ tới được. Những nghề “cao quý” nhất mà người da đen có thể làm là giáo viên (giống như mẹ tôi), y tá và bác sĩ chuyên điều trị cho người da đen, ngoài ra còn có nghề luật sư, nghề đã được Mandela lựa chọn với niềm tin rằng ông có thể dùng lý lẽ và tranh luận để chấm dứt chế độ apartheid.
Sau khi mẹ tôi kết hôn với một người da trắng, chúng tôi chuyển tới Anh. Tôi vẫn nhớ mãi chuyến tàu cập cảng Southampton. Trên chuyến tàu tới London, khi nhìn thấy những người da trắng làm công việc tay chân bình thường, tôi đã thốt lên với mẹ: “Mẹ nhìn những người Âu đang nhặt rác kìa!” Đó quả là một bất ngờ quá lớn đối với tôi.
Nhiều năm sau, khi trở lại Nam Phi với tấm hộ chiếu Anh, tôi được coi là một “người da trắng danh dự”, đồng nghĩa với việc tôi được ở trong khách sạn dành cho người da trắng, ăn trong nhà hàng của người da trắng, vào rạp chiếu phim và những địa điểm khác dành riêng cho người da trắng khi xuất trình cuốn hộ chiếu này. Tuy nhiên tôi vẫn không được phép đặt chân tới các bãi biển phân biệt chủng tộc.
Lần đầu tiên trong đời tôi phát hiện ra rằng Johannesburg không chỉ là những khu ổ chuột bẩn thỉu, trơ trọi với những mái nhà lụp xụp chật chội, mà ở đó còn có những khu vực xanh tươi dành cho người da trắng với những con đường lát gạch và vỉa hè sạch sẽ, những ngôi nhà cùng mảnh vườn tươi tốt, những hồ bơi và sân tennis sang trọng.
Những người da đen làm việc trong các cơ ngơi này phải được phép sống trong các “khu đầy tớ” ở cuối vườn, và giấy phép này phải được gắn vào cuốn “sổ thông hành” đầy tính kỳ thị chủng tộc. Nếu không có cuốn sổ này, họ sẽ phải rời khỏi khu dành cho người da trắng trước khi màn đêm buông xuống.
Về giáo dục, chính quyền phân biệt chủng tộc ở Nam Phi đã thông qua một điều luật tuyên bố ngôn ngữ Afrikaans có nguồn gốc từ tiếng Hà Lan là ngôn ngữ “tối thượng” ở đất nước này và ép buộc học sinh, sinh viên phải sử dụng nó thay cho tiếng Anh.
Phong trào phản đối “ngôn ngữ của kẻ áp bức” này đã dẫn đến cuộc nổi dậy năm 1976 ở Soweto, nơi cảnh sát Nam Phi đã nổ súng vào 15.000 sinh viên đang diễu hành hòa bình. Hình ảnh về sự dã man của chính quyền Nam Phi này đã được lan truyền trên khắp thế giới, tạo ra một bước ngoặt lịch sử dẫn tới sự sụp đổ của chế độ apartheid, mở ra thời kỳ hòa hợp dân tộc dưới sự dẫn dắt của nhà lãnh đạo Nelson Mandela.
Khi chế độ phân biệt chủng tộc đầy man rợ và tàn bạo đó sụp đổ, chúng tôi đều rất băn khoăn trước chính sách hòa hợp dân tộc và không trả thù người da trắng của Mandela. Khi người anh hùng dân tộc của Nam Phi này ra đi, chúng tôi có thể tự hào rằng mình đã thực hiện đúng tôn chỉ mà nhà lãnh đạo vĩ đại này đã đề ra, đó là “tha thứ nhưng không quên lãng”.”
Mình học lớp 3 bài này làm văn rùi thông cảm mình ko thể nào viết ngắn đc
