Quê em vốn là một miền quê giữ nhiều giá trị văn hoá truyền thống. Thuở ấu thơ là những lần được ngồi trên cầu hay bờ đê, ngắm nhìn cánh đồng lúa bát ngát, cây đa đầu làng, mái đình cổ kính, còn nghe thấy tiếng chuông nhà thờ từ xa xa vọng lại từ phía bên kia của song. Quê em cũng nổi tiếng với nền văn minh lúa nước sông Hồng. Đất đai màu mỡ, lúa tốt bởi có con sông phù sa bồi đắp đất. Đó chính là nhờ con sông quê thân thuộc vẫn luôn chảy bao bọc lấy những giá trị văn hoá.
Nhìn từ trên cao, con sông uốn lượn mềm mại, nối khúc như dải lụa vắt qua những cánh đồng lúa xanh rì. Nước sông trong veo quanh năm. Mỗi khi mùa xuân đến, con sông cũng gợi những xúc cảm ấm áp, giống như một bác nông dân cần cù đem phù sa bồi đắp đất, đem nguồn nước tới cho cánh đồng thêm xanh tốt, đem những nụ cười hạnh phúc, yên lòng trên khuôn mặt của những người nông dân ngày ngày chăm sóc. Hai bên bờ đê thoai thoải, mỗi mùa hè là mỗi lầm cả bọn rủ nhau đạp xe lên đê, cởi dép nô đùa. Những tiếng cười rộn rã vang khắp cả con đường, có lúc tinh nghịch lại bày trò chơi cãi nhau chí choé, thế nhưng đến lúc nô đùa mệt, cả lũ ngồi cạnh nhau trò chuyện. Giống như biết được, con sông lại mang những cơn gió mát thổi cho chúng em, đem những câu chuyện con nít gắn với tuổi thơ, bầu trời xanh phản chiếu mờ mờ trên mặt nước. Những tia nắng nhẹ chiếu xuống trông xa con sông như một tấm thảm lấp la lấp lánh, tia nắng như ông mặt trời nhỏ tung tăng chạy nhảm trên chiếc thảm đỏ. Những chiếc thuyền nan, thuyền đánh cá ngược xuôi. Từng chiếc lưới được tung ra giũ xuống kéo theo những mẻ cá tươi và đa dạng. Mùa thu, con sông lại nhẹ nhàng, lững lờ trôi. Có phải vì hương lúa, hương vị đồng quê nhuốm theo nước sông vừa thơm lại vừa trong mát. Ngày nào cũng vậy, cứ đi học xong là cả lũ lại rủ nhau ra đây bơi, sông không sâu lắm, lúc xuống nước giống như được dòng nước ôm ấp, vỗ về.
Vị của quả ổi chín, hương thơm của bông lúa, màu sắc của cây đa bên sông… đều do nước ngọt, phù sa của sông mà có. Con sông gắn bó với người dân quê em từ bao nhiêu năm nay, đã là một phần không thể thiếu trong cảnh đẹp quê.
Nơi em đang sống có biết bao cảnh đẹp mà chắc hẳn mỗi người khi xa quê ai cũng luôn nhớ. Nhưng có lẽ in đậm trong em nhất đó là hình ảnh con sông quê hương.
Em không biết dòng sông bắt nguồn từ đâu, khi chảy qua làng em nó uốn khúc quanh co giữa làng rồi chạy dài bất tận về phía chân trời xa. Lòng sông sâu và khá rộng, chỗ rộng nhất của con sông khi chảy qua làng em khoảng 300-400m. Dọc 2 bên bờ sông là những hàng tre xanh cao vút soi bóng xuống làn nước trong xanh.
Buổi sáng khi những tia nắng ban mai đan trên những ngọn tre rồi chiếu xuống mặt sông, mặt sông lại cuộn lên những lớp sóng nhỏ lăn tăn xô mãi vào bờ khiến cho buổi sớm mai tĩnh lặng lao xao những âm thanh chào ngày mới. Lúc này cũng là lúc mọi người làng em ra sông gánh nước, tiếng cười đùa, tiếng gọi nhau râm ran cả 1 vùng. Trên màu xanh biếc của nước sông nổi lên vài chiếc thuyền con thả lưới tất cả đều hối hả, khẩn trương với mong muốn được nặng mẻ lưới. Em thấy dòng sông mới hiền hoà và ấm áp làm sao. Chiều chiều khi ánh hoàng hôn vừa tắt, vài tia nắng cuối ngày còn lại rọi trên mặt sông tạo thành một bức tranh tuyệt đẹp. Buổi tối, khi ông trăng tròn vành vạnh vắt qua ngọn tre làng, soi bóng xuống dòng sông lấp lánh thì mặt nước gợn sóng lung linh, dòng sông như được dát 1 lớp bạc óng ánh. Lúc này chúng em ra sông ngồi hóng mát và vui chơi thật là thú vị. Trong cái yên lặng của không gian em như nghe được tiếng thì thầm nói chuyện của hàng tre, tiếng vỗ nhẹ của từng đợt sóng xô bờ. Em cảm thấy tâm hồn mình trở nên thanh thản, thoải mái hơn sau những giờ học tập căng thẳng. Làm sao em quên được những trưa hè nóng bức, em cùng các ban túm năm tụm ba lại tắm sông. Dòng nước mát lạnh, trong xanh xua đi hết sự mệt mỏi, nóng bức. Tiếng đùa giỡn, tiếng đập nước vang dội cả 1 khúc sông. Và có lẽ vì thế mà dòng sông gắn bó với em chăng? Mỗi khi vui, khi buồn em đều tâm sự cùng sông, dòng sông như là một người bạn thân của em vậy. Con sông hiền hoà, thân thiết là vậy mà gặp những ngày nước lũ thì nó trở nên dữ dội vô cùng. Nó mang một dòng nước đỏ màu phù sa và ngầu đỏ, từng con sóng cuồn cuộn như muôn nhấn chìm tất cả. Trên bờ những ngọn tre oằn cả thân mình như muốn giục dòng nước chảy nhanh hơn để khỏi ngập lụt làng xóm.
Sau mỗi đợt như vây ruộng đồng lại được bồi đắp phù sa, lúa sớm trổ đòng, cây cối thêm xanh hơn. Dòng sông đã gắn bó với bao vui buồn tuổi thơ của em cũng như bao thăng trầm của làng quê em. Chính vì vậy mỗi khi xa quê thì dường như dòng sông ấy đã hằn sâu vào kí ức của em.
Đất học Nam Định quê em tuy không trù phú giàu có như những thành phố khác nhưng lại có biết bao danh lam thắng cảnh giản dị mộc mạc mà vô cùng thân thương. Dù có thể xa hoa hay kì vĩ như những nơi khác, song dòng sông Đào quê em vẫn luôn chiếm trọn tình cảm của người dân thành phố dệt.
Đứng trên cầu Đò Quan đông đúc nhộn nhịp từ cao xuống, ta sẽ thấy dòng sông như một dải lụa đào quanh co ôm trọn lấy thành phố. Nước sông đỏ nặng phù sa hàng ngày bồi đắp cho đồng bằng thêm màu mỡ, sông được đặt tên là sông Đào cũng là dựa theo màu sắc đặc trưng đó. Một ý nghĩa khác của chữ “Đào” là từ nguồn gốc của sông, trước kia sông được đặt là sông Vị nhưng đến thời Pháp thuộc đã bị lấp đi. Sông như hai con người với hai tính cách khác biệt theo ngày và đêm. Ban ngày sông gợn sóng rì rào sôi nổi như một cậu bé vồn vã chạy đến bên mẹ là kè đê, ánh nắng mặt trời tỏa xuống làm mặt sông sáng lấp lóa. Ban đêm, bóng tối bao phủ biến sông thành một tà áo nhung đen đầy bí hiểm với vầng trăng tròn vành vạnh vàng tươi sáng vằng vặc là điểm nhấn thơ mộng nhất, sóng cũng êm đềm, chậm rãi hơn, phải chăng là cậu bé đã thấm mệt sau một ngày chạy nhảy vui chơi? Bờ bên này sông là kèo đê vững chãi bao nhiêu năm, giờ đã được xây cao thành đường và trở thành nơi tập thể dục hàng ngày của người dân. Thậm chí có thể nói đây là một địa điểm lãng mạn và trữ tình với những cột đèn trang trí bắt mắt tỏa ánh sáng vàng nhạt về đêm, thích hợp để tụ họp và hóng gió mát từ sông. Bờ bên kia là một cánh đồng ngô rộng lớn bạt ngàn, hương ngô thơm ngát đến tỉnh cả người, nếu nhìn kĩ có thể thấy được những mái nhà màu sắc san sát nhau nằm lấp ló sau những màn lá cây xanh ngắt. Sông không được biết đến như một địa điểm du lịch nổi tiếng nhưng lại gắn bó sâu sắc với đời sống sinh hoạt của người dân. Sông đưa rất nhiều con tàu chở đá chở cát từ tỉnh khác về với nơi đây, sông là nơi mà hàng vạn người dân thả cá chép nhân dịp ông công ông táo, là nơi đi dạo của trẻ con lẫn người lớn,…
Chẳng cần đẹp đến nức lòng, chẳng cần đến sự nổi tiếng khắp cả nước, sông Đào cứ gắn bó không thể tách rời với người dân thành nam. Mặc kệ thời gian, tình cảm của mọi người dành cho sông không hề thay đổi.
“Đường vô xứ Nghệ quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ”
Nếu ai đã được đến với xứ Nghệ quê tôi, chắc hẳn sẽ không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp “nghiêng nước nghiêng thành” của thiên nhiên nơi đây. Mỗi nơi mang một màu sắc, một vẻ đẹp riêng nhưng dòng sông Lam hiền hòa, thơ mộng là nơi đẹp nhất trong lòng tôi. Không biết từ bao giờ, dòng sông Lam đã trở thành một mảnh ghép không thể thiếu để vẽ lên bức làm say đắm lòng người mang tên “ miền xứ Nghệ thân thương”.
Dòng sông Lam nên thơ, trữ tình là một món quà vô giá mẹ thiên nhiên ban tặng cho mảnh đất Nghệ An quê tôi. Từ xa, sông Lam như một dải lụa xanh mềm mại, mỏng manh trải dài vô tận như tình yêu thương vô bờ bến của mỗi người con xứ Nghệ với dòng sông quê hương. Nước sông trong veo, mặt sông phẳng lặng như một chiếc gương khổng lồ in hình cả một bầu trời xanh thẳm, điểm vài gợn mây trắng bồng bềnh, thơ thẩn trôi. Nơi đây luôn có tiếng hò reo của những cậu bé chăn trâu, thả diều, mùi hoa thơm, cỏ dại ngây ngất lòng người. Giữa dòng đời hối hả, tấp nập, thật khó để tìm thấy nơi đâu bình yên, với một không gian nhuộm sắc xanh, trời xanh, núi xanh, nước xanh, một màu xanh thanh bình, tươi mát như sông Lam.
Bình minh lên, sông Lam khoác trên mình chiếc áo lụa đào thướt tha, mang vẻ đẹp lộng lẫy đến huy hoàng. Ông mặt trời trong trĩnh, phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn đang mải mê soi mình dưới mặt nước, không quên nhẹ nhàng, khoan thai rải từng tia nắng ấm áp xuống trần gian đánh thức vạn vật. Những áng mây trắng bồng bềnh, lơ lửng trôi theo gió như đang chạy trốn ông mặt trời. Từng gợn sóng nhỏ li ti đang thì thầm với nhau chuyện gì đó rồi vỗ nhẹ vào hai bên bờ đánh thức thảm cỏ non còn ướt đẫm sương đêm. Bác chài dậy sớm, thổi lửa nấu cơm, từng làn khói nhẹ nhàng bay lên rồi tan dần trên không. Mấy chị tre bên bờ điệu đà nghiêng mình soi gương dưới mặt sông phẳng lặng, không quên vẫy tay chào đón những người con xa quê trở về hay những du khách đến với miền xứ Nghệ yêu dấu. Những hạt hạt sương sớm long lanh như những viên pha lê đang chạy nhạy trên từng chiếc lá, cành hoa. Hàng phượng vĩ trải dài dọc bờ sông xòe cánh tay chào đón nắng ban mai, điểm những chùm hoa đỏ rực, lung linh như một nàng thiếu nữ kiêu sa, lộng lẫy khoe sắc thắm dưới dòng sông hiền hòa, thơ mộng.
Hoàng hôn buôn xuống, sông Lam điệu đà thay áo mới, một chiếc áo hây hây ráng vàng mang vẻ đẹp nên thơ, trữ tình đến kì diệu và nhẹ nhàng, lưu luyến chiếu những tia nắng cuối cùng xuống trần gian. Bầu trời cao vời vợi, từng áng mây thơ thẩn trồi theo gió. Trên sông, nước chầm chậm trôi. Hơi nước mát lạnh thổi lên tôi một cảm giác thoải mái, dễ chịu đến diệu kì. Từng con thuyền cùng các bác ngư dần nối đuôi nhau về bến đỗ. Những câu hò ví dặm thân thuộc từ những con đò ngang cứ vang vọng mãi trong tôi. Từng nhịp cầu nơi đây gắn liền với cuộc sống giản dị mà thanh bình, hạnh phúc cùa người dân ven sông. Hai bên bờ sông, bọn trẻ thi nhau thả những con diều tuổi thơ với tiếng nói cười vui vẻ. Những cánh diều sặc sỡ như những cánh bướm sắc màu chao lượn trên nền trời hoàng hôn vừa đỏ hồng, vừa trong xanh, vừa hây hây ráng vàng. Dọc bờ sông, từng đàn trâu thong dong về làng. Tiếng sáo ngân nga của đám trẻ mục đồng trên lưng trâu làm xao xuyến lòng người. Dòng sông tĩnh lặng, êm đềm, thơ thẩn trôi, một chiếc lá rơi thôi cũng đủ làm rung động cả mặt nước.
Bức tranh sông Lam từ khi bình minh lên đến hoàng hôn buông xuống thật đẹp đẽ và thơ mộng. Đến với miền xứ Nghệ thân thương, du khách sẽ không thể bỏ qua dòng sông hiền hòa, nên thơ làm say đắm lòng người này. Nơi đây có lẽ là nơi để mỗi người con xứ Nghệ gửi gắm những kỉ niệm tuổi thơ đáng nhớ. Để mỗi khi giá rét, những kí ức tươi đẹp đó lại sống dậy như những tia nắng diệu kì sưởi ấm lòng ta.
